ครูใต้: ปฏิบัติการของข้าราชการครูไทยในบริบทการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจสังคม การเมือง ในภาคใต้ของประเทศไทย

Southern teachers: the Practice of Thai government service teachers under the changing contexts of economy, society and politics in Southern Thailand

Name: พศุตม์ ห้วยลึก

ThaSH: ครู -- ไทย -- หาดใหญ่ (สงขลา)

ThaSH: ข้าราชการ -- ไทย -- หาดใหญ่ (สงขลา)

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาปฏิบัติการของข้าราชลารครูไทยในบริบทเปลี่ยนแปลงแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ในภาคใด้ตอนกลางของประเทศไทย ผ่านกรณีศึกษาข้าราชการครูในโรงเรียนราษฎรไทย (นามสมมติ) เมืองหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา โดยมีคำถามการวิจัยสำคัญสำคัญสามข้อได้แก่ (1) การเกิดขึ้นของข้าราชการครูในพื้นที่ภาคใต้ตอนกลางมีพัฒนาการความเป็นมาอย่างไร (2) ข้าราชการครูไทยในพื้นที่ภาคใด้ตอนกลางมีปฏิบัติการในชีวิตการงานและ ชีวิตประจำวันอย่างไรใน สนามของความสัมพันธ์การเป็นข้าราชการครูกับการเป็นปัญญาชน (3) ข้าราชการครูมีการปรับตัวต่อรอง และแสดงจุดขึ้นปัญญาชน ภายได้บริบทของการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองในท้องถิ่นภาคใต้ตอนกลาอย่างไร ผลจากการศึกษาพบว่า นับตั้งแต่ทศวรรษ 200 รัฐบาลสำรหัวมออกวามากวามให้ตอนกลางให้คลายมาเป็นส่วนหนึ่งของรัฐชาติ เงื่อนไขดังกล่าวได้ส่งผลให้มีการก่อตั้งโรงเรียนรัฐและ สถาบันการผลิตครูในพื้นที่ภาคได้ตอนกลางในฐานะที่เป็นกลไกสำคัญในการสร้างรัฐชาติอย่างไรก็ตาม ภายได้บริบทหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 จวบจนช่วงทศวรรรษ 2520 ซึ่งเป็นช่วงเวลาการการสร้างรัฐชาติไทยผ่านการผลักดันอุดมการณ์ประชาธิปไตยและการพัฒนาทางเศรษฐกิจจากรัฐไทย ข้าราชการครูจำนวนไม่น้อยในพื้นที่ตอนกลางได้เข้าไปมีส่วนพัวพันกับการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองผ่านการเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่เป็นปากเสียงให้แก่ประชาชนในพื้นที่ มีครูที่เข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ในขณะเดียวกัน พบว่ามีข้าราชการครูที่รวมกลุ่มและแสคงตนเป็นนักเขียน นักคิด หรือเป็นปัญญาชนในท้องถิ่นเพื่อผลิตสร้างความรู้สู่ปริมณฑลสาธารณะ กล่าวได้ว่า ในประวัติศาสตร์การสร้างรัฐชาติไทย มีข้าราชการครูในพื้นที่ภาคใต้ตอนกลางยังมีสถานะเป็นปัญญาชนผู้มีความรู้และเข้าไปมีส่วนร่วมในการผลักดันการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ทว่าปัจจุบัน ข้าราชการครูในภาคใต้ตอนกลางได้แสดงบทบาทเป็นปัญญาชนในรูปแบบใหม่ซึ่งมิได้แสดงตนต่อด้านอำนาจรัฐอย่างโจ่งแจ้งดังดังเช่นในอดีด หากแต่ใช้พื้นที่ในโรงเรียนในการสั่งสอนสำนึกทางการเมืองของนักเรียนและ ใช้พื้นที่จิทัลแพลตฟอร์มแสดงจุดยืนทางสังคมการเมือง ถึงกระนั้น มีข้าราชการครูจำนวนไม่น้อยต้องปรับตัวและต่อรองไปกับ บริบทของการเรียกร้องสิทธิและเสรีภาพของนักเรียนไทยในปัจจุบัน ปัจจุบัน การแข่งขันทาง เศรษฐกิจแบบทุนนิยมและเสรีนิยมใหม่ได้ส่งผลให้ข้าราชการครูจำนวนไม่น้อยได้กลายมาเป็นครูใน โรงเรียนกวดวิชา และ/หรือ เป็นผปู้ ระกอบการสถาบนั กวดวิชา กล่าวได้ว่า ปฏิบัติการของข้าราชการ ครูเหล่านี5ถือเป็น ภาพสะทอ้ นของชีวติ ครูใต้ภายใต้การเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ของประเทศไทย

Abstract: This thesis aimed to study the practice of Thai government service teachers in the context of economic, social, and political changes in the Mid-South of Thailand through a case study of government service teachers in the Ratsadorn Thai School (pseudonym), Hat Yai District, Songkhla Province. This thesis has three important research questions: (1) how has the emergence of government service teachers in the Mid-South region developed in the context of the history of the establishment of the Thai nation-state? (2) How do government service teachers in the Mid-South region, practice their work and daily lives in the fields of power relations under the context of being government service teachers and intellectuals? (3) How do government service teachers adapt, negotiate, and express their intellectual stance under the context of economic, social, and political changes in the local Mid-South? The study found that since the 1890s, the central government has integrated the Mid-South region into a part of the nation-state. These conditions led to establishing state schools and teacher training institutes in the Mid-South region as a main mechanism for nation-state building. However, in the context after the 1932 revolution until the 1970s, which was the period of the creation of the Thai nation-state through the promotion of democratic ideology and economic development by the Thai state, the above context led to a significant number of teachers in the Mid-South region to become involved in the change by becoming a member of the house of representative who were the voices of the local people. Some teachers joined the Communist Party of Thailand to fight against the Thai state. At the same time, it was found that teachers formed groups and presented themselves as writers, thinkers, or local intellectuals to produce knowledge for the public sphere. It can be said that in the history of the creation of the Thai nation-state, teachers in the Mid-South region still had the status of intellectuals who had knowledge and participated in pushing for social, economic, and political changes. The study also found that at present, the teachers have express the role of intellectuals in a new form, by using the school space to provoke political awareness among student and using the digital platform space to express their social and political stances. Significant numbers of government service teachers have adapted and negotiated with the context of the current demands for the rights and freedoms of Thai students. In addition, in the context neoliberal economic competition, it has resulted in a significant number of government service teachers becoming teachers in tutoring schools and/or tutoring institute operators to respond to these changed. It can be said that the practices of these Mid-South teachers are a reflection of their government service teacher within social, economic, and political changes in the Mid-South Thailand.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: วสันต์ ปัญญาแก้ว

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Modified: 2568-10-08

Issued: 2568-10-08

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

Spatial: หาดใหญ่ (สงขลา)

Spatial: ไทย

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	640431010.pdf	2.51 MB

ใช้เวลา

0.034207 วินาที