การวิเคราะห์ความงามในเรื่องพระนันทเถระ

Name: พระสำราญ นาคเสโน (พันธ์ผาด)

keyword: ความงาม

; พระนันทเถระ

; พุทธปรัชญา

Abstract: วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาความงามในทัศนะพุทธปรัชญา 2) เพื่อศึกษาความงามในเรื่องพระนันทเถระ 3) เพื่อวิเคราะห์ความงามในเรื่องพระนันทเถระ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยการเก็บข้อมูลจากเอกสารปฐมภูมิและเอกสารทุติยภูมิ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ความงามในทัศนะพุทธปรัชญา ได้แก่ ความงามใน 2 มิติ คือ 1) ความงามในเชิงวัตถุวิสัย ซึ่งเป็นความงามที่ประกอบด้วยกามคุณห้า คือความงามในรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส ซึ่งทางพระพุทธศาสนาถือว่าเป็นความงามในระดับโลกียะ 2) ความงามในเชิงจิตวิสัย คือความงามภายในซึ่งเป็นความงามของจิตใจ ได้แก่ความงามที่เกิดจากการลด เลิก ละจากกิเลส ซึ่งทางพระพุทธศาสนาเรียกว่าความงามในระดับโลกุตระ ความงามในเรื่องพระนันทเถระ ได้แก่ความงามที่ปรากฏในเรื่องพระนันทเถระ ซึ่งมีอยู่ 2 ระดับดังนี้ 1) ความงามในระดับโลกียะ คือความงามที่เกิดจากความพึงพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และความงามที่เกิดจากการพิจารณากามคุณทั้ง 5 เป็นไตรลักษณ์ คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์และทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ 2) ความงามในระดับโลกุตระ คือความงามที่เกิดจากการเห็นสัจธรรม มีจิตที่จิตปราศจากกิเลส จิตที่สะอาด สว่าง สงบ เป็นจิตที่เข้าถึงนิพพาน การวิเคราะห์ความงามในเรื่องพระนันทเถระ เป็นการพิจารณาไตร่ตรองความงามใน 3 ระดับคือ 1) ความงามในระดับต้น ได้แก่ ความงามในรูป เสียง กลิ่น รส และการสัมผัส ซึ่งเป็นความงามที่ประกอบไปด้วยกามคุณห้า 2) ความงามในระดับกลาง ได้แก่ ความงามในการสำรวมในกาม ซึ่งเป็นความงามของคนมีศีล 3) ความงามในระดับสูง ได้แก่ ความงามที่เกิดจากการลดเลิกละกิเลส มองเห็นสัจธรรมตามหลักไตรลักษณ์ ซึ่งเป็นความงามที่บริสุทธิ์ (การบรรลุนิพพาน)

Abstract: The objectives of this research were: 1) to study the beauty in Buddhist philosophy; 2) to study the beauty in the story of Nanda Thera; 3) to analyze the beauty in the story of Nanda Thera. This study was carried out by means of documentary research by collecting data from primary and secondary documents. The obtained data were analyzed by descriptive methods. The research results were as follows: 1) Beauty, in the viewpoint of Buddhist philosophy, is beauty in two dimensions: (1) material beauty which is the beauty that consists of the five sensual pleasures (Kāmaguṇa). It is beauty in form, sound, smell, taste, and touch. In Buddhism, this is regarded as worldly beauty; (2) psychological beauty is the beauty within, the beauty of the mind. This beauty arises from the reduction, cessation, and abandonment of defilements, which is called beauty in the supramundane level in Buddhism. 2) The beauty in the story of Nanda Thera appears on two levels. (1) worldly beauty: the beauty that arises from the satisfaction of form, sound, smell, taste, touch, and the beauty that arises from considering the five sensual pleasures as the threefold characteristics, which are impermanent, suffering, and unbearable in its original state. (2) Supramundane beauty is the beauty that comes from seeing the truth, having a mind that is free from defilements, a mind that is clean, bright, and calm and attains Nibbāna. 3) Based on the analysis of beauty in the story of Nanda Thera, it is a contemplation of beauty in three levels: (1) beauty in the primary level, which is the beauty of form, sound, smell, taste, and touch, that consists of the five sensual pleasures; (2) the beauty in the middle which is the beauty of restraint in eroticism; (3) the high level of beauty which is the beauty that arises from the elimination of desires and seeing the truth according to the threefold characteristics, which are pure beauty (attaining Nibbāna).

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: จักรพรรณ วงศ์พรพวัณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สุวิน ทองปั้น

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2564

Modified: 2568-09-10

Issued: 2568-09-10

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาปรัชญา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระสำราญ นาคเสโน (พันธ์ผาด).pdf	1.04 MB

ใช้เวลา

0.020888 วินาที