ศึกษาวิเคราะห์บทบาทของปู่อาจารย์ในการส่งเสริมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา : ศึกษาเฉพาะกรณีอำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน

Name: พระมหาจิตรกร นาถปุญฺโญ (ตาทลา)

keyword: วิเคราะห์

; การส่งเสริมกิจกรรม

; พระพุทธศาสนา

Abstract: งานวิจัยฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของอาจารย์ (หรือผู้นําในการทํา พิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาฝ่ายคฤหัสถ์) ในการส่งเสริมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งได้จัดลําดับความสําคัญของบทบาทเอาไว้ด้วย สําหรับขั้นตอนการวิจัย ผู้ศึกษาได้ออกแบบสอบถามปู่อาจารย์ เจ้าอาวาส และผู้นําชุมชน ในเขตอําเภอป่าซาง จังหวัดลําพูน แล้วนําข้อมูลที่ได้ มาวิเคราะห์โดยหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และนําเสนอโดยใช้ตารางประกอบ จากผลการวิจัยครั้งนี้ ปรากฏว่า บทบาทของอาจารย์ในการส่งเสริมกิจกรรมทาง พระพุทธศาสนาสามารถแบ่งออกเป็นด้านต่างๆ ได้ดังต่อไปนี้ (1) บทบาทด้านถวายความอุปถัมภ์พระสงฆ์ : ปู่อาจารย์ ทําหน้าที่เป็นสื่อกลางในการ ชักชวนและนําประชาชนหรือศรัทธาทําภัตตาหาร เครื่องอุปโภค บริโภค ยารักษาโรค และสิ่งของอื่น ๆ ที่ควรแก่สมณวิสัยไปถวายพระสงฆ์ นอกจากนี้ ปู่อาจารย์ยังมีส่วนร่วมในการเป็นเจ้าภาพ ร่วมและชักชวนศรัทธาประชาชนในการก่อสร้างถาวรวัตถแก่วัด (2) บทบาทด้านการชักชวนคนเข้าวัดฟังธรรม : โดยทั่วไป ในบทบาทด้านนี้ ปู่อาจารย์ มักจะชักชวนคนใกล้ตัว เช่น เพื่อนและคณะศรัทธาในหมู่บ้านของตน ซึ่งถือว่าอยู่ในวงจํากัด (3) บทบาทด้านการสนับสนุนพระสงฆ์ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา : ปู่อาจารย์ ทําหน้าที่เป็นผู้บรรยายหลักธรรมแก่ศรัทธาประชาชนให้ความรู้เกี่ยวกับศาสนพิธีแก่ผู้สนใจทั่วไป บรรยายธรรมะทางสถานีวิทยุ ตลอดจนอบรมคุณธรรมจริยธรรมแก่ผู้ต้องขังในเรือนจํา (4) บทบาทด้านการปกป้องพระพุทธศาสนา : อาจารย์ทําหน้าที่เป็นสื่อกลางระหว่างบ้านกับวัด โดยเฉพาะการชี้แจงปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในวงการพระศาสนา เพื่อให้ศรัทธาประชาชนมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง (5) บทบาทด้านพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา : ปู่อาจารย์ทําหน้าที่เป็นผู้นําศรัทธา ประชาชนไหว้พระสวดมนต์ สมาทานศีลในวันสําคัญทางศาสนาและในงานทําบุญที่เกี่ยวข้องกับศาสนพิธีทั้งที่เป็นงานมงคลและอวมงคล (6) บทบาททั่วไป : นอกจาถบทบาทในการส่งเสริมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาดังกล่าว ข้างต้น ปู่อาจารย์ ยังมีบทบาททางสังคมอื่น ๆ อีกด้วย เช่น เป็นผู้ประสานวัดกับบ้านในการพัฒนา ชุมชน หมู่บ้าน โรงเรียน และช่วยเหลือผู้ประสบภัย เป็นต้น และเป็นที่น่าสังเกตว่า อาจารย์มักจะมีเอกลักษณ์ประจําตัว เช่น พูดจาภาษาท้องถิ่นได้ดี พูดจาเชื่อถือได้ มีกิริยามารยาทเรียบร้อย มีความอ่อนน้อมถ่อมตน มีเมตตา มีความเชื่อมั่นในพระรัตนตรัย

Abstract: The purpose of this study is to critically examine the roles of Poo-Ajarn' i.e. a lay religious leader whose duty is to encourage people and support monks when any Buddhist activities take place. In data collection, questionnaires were sent to Poo-Ajarns, abbots and community leaders in Pa Sang district, Lumphun. Data obtained were analysed and evaluated by means of percentage and standard deviation. Discussion was made by using time table where is necessary. The study shows that Poo-Ajarn's roles in encouraging and supporting Buddhist activities may be divided into the following categories - (1) Role as the supporter of monks: The Poo-Ajarn would exercise his duty by encouraging people to offer monks food, clothes, medicine and other things which are appropriate for monks' life. Poo-Ajarn may also sometimes take part in construction of residence, the hall, beds, and bathrooms etc. for monks in the temple. (2) Role as the persuasive: The Poo-Ajam tends to encourage and persuade relatives, friends and people in their community to go to the temple and listen to the Dhamma talks. This role, however, is quite limited as it is confined only to the circle of close persons. (3) Role as the supporter of monks in Buddhism Propagation: the Poo-Ajarn gives a Dhamma talks and explain Buddhist rituals to people. Apart from giving a Dhamma talk on radio, he sometimes was invited to teach Buddhadhamma to the prisoners. (4) Role as the guardian of Buddhism: He plays the role of a mediator between monks and people specially with regard to religious problems so that people will have a right understanding of Buddhism. (5) Role as a master of religious ceremonies: He leads the Buddhist followers in performing religious ceremonies such as paying homage to the Triple Games, Chanting, precepts receiving specially in Buddhist Holy Days. (6) General role: Apart from performing religious activities as mentioned above, the Poo-Ajarn might also engage in other social activities such as a coordinator between temples, villages and schools in a community development. He also plays a role of rescue when a disaster occurs. It should be noted that the Poo-Ajarn tends to have some special characters, he is capable of speaking local language, reliable, gentle, compassionate and strong faithful to Buddhism.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระปลัดเสน่ห์ ธมฺมวโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: เทพประวิณ จันทร์แรง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ศุภศิษฏ์ หล้ากอง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2548

Modified: 2568-09-03

Issued: 2568-09-03

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระมหาจิตรกร นาถปุญฺโญ (ตาทลา).pdf	79.05 MB

ใช้เวลา

0.021431 วินาที