Queering the school: transformative space and shifting gender powers among Thai secondary school students

กระทำความเควียร์ในโรงเรียน: พื้นที่แห่งความเปลี่ยนแปลงและการผันแปรอำนาจแห่งเพศของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาของไทย

Name: Lilit Worawutsunthorn

LCSH: Students -- Sex differences

LCSH: Sex -- Social aspects

LCSH: Queer -- Social spaces

Abstract: This dissertation aims to study the heteronormative cultivation that had been performed through school practices and mechanisms. It also seeks to investigate the negotiation against heteronormativity performed by the students. By applying different views on the space-related theory, this study questions if the gender powers embedded within the school space where conservatism and heteronormativity had been dominated can be transformed into queer-friendly space. With the hint of the occurrence of the political turmoil of 2020, which affected the perception on gender equality and rights among students, a year-long school-based ethnography has been conducted alongside online-based ethnography, in-depth interviews and focus groups. Although the political movements ceased about two years ago, the results showed that gender practices had been tied to field-implicit macro-politics. The agents within the school, including conservative senior teachers and officials with school authority, junior teachers who were queer-friendly and pursued bureaucratic changes, and students who were positioned at the bottom of the school hierarchy, engaged in different practices to reinforce or challenge heteronormativity. The key to challenge heteronormativity within the school space is the alteration of agents’ lasting habitus, which occurred through different engagement with the school authority. Students acknowledged and engaged in different practices, varying with the prevailing spatialities at that time in three forms: 1) conforming to the authority, 2) evading the authority, and 3) resisting the authority. The conforming and evading engagement has been observed and found in school-based practices within the authority-dominated spatialities, while the resisting engagement has been found online, where their gender expressions were fully in their control as the students were the creators of their own spatialities. With multi-platform uses, online spaces offered students queer-scalable sociality where trust and collective experiences served as tokens to access each layer of gender expression display. Moreover, online sociality can be extended into intimated groups’ school daily practices. This sheds light on the emergence of new categories of Queer Transformative Spaces: 1) homosocial online spaces and 2) everyday practices of the intimated groups.

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการอบรมบ่มเพาะอุดมการณ์รักต่างเพศผ่านปฏิบัติการและกลวิธีของโรงเรียน และยังสำรวจการต่อสู้ต่อรองของนักเรียนที่มีต่ออุดมการณ์รักต่างเพศอีกด้วย โดยอาศัยแนวคิดเกี่ยวกับพื้นที่ที่แตกต่างกัน การศึกษานี้ตั้งคำถามต่ออำนาจแห่งเพศที่ฝังอยู่ในพื้นที่ที่อุดมการณ์อนุรักษ์นิยมและอุดมการณ์รักต่างเพศมีอำนาจนำว่าสามารถเปลี่ยนแปลงไปสู่พื้นที่ที่เป็นมิตรต่อความหลากหลายทางเพศได้หรือไม่ จากเงื่อนไขทางประวัติศาสตร์ของพื้นที่ที่ผ่านปรากฏการณ์ทางการเมืองในปี พ.ศ. 2563 ซึ่งส่งผลกระทบต่อมุมมองเกี่ยวกับความเท่าเทียมทางเพศและสิทธิทางเพศในกลุ่มนักเรียน การศึกษาครั้งนี้จึงใช้วิธีชาติพันธุ์วรรณนาในพื้นที่โรงเรียนเป็นเวลา 1 ปี ควบคู่ไปกับวิธีชาติพันธุ์วรรณนาออนไลน์ การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม ผลการศึกษาพบว่าปฏิบัติการต่าง ๆ ของนักเรียนมีความเกี่ยวพันกับอุดมการณ์การเมืองในระดับมหภาคที่แฝงฝังอยู่ในพื้นที่สนามแม้ว่าการชุมนุมทางการเมืองจะไม่ปรากฏในพื้นที่กว่า 2 ปีแล้ว ผู้กระทำการในพื้นที่อันประกอบด้วย 1) ครูและผู้บริหารอาวุโสอนุรักษ์นิยมที่มีอำนาจของทางการ 2) ครูรุ่นใหม่ที่เป็นมิตรต่อความหลากหลายทางเพศและต้องการเห็นความเปลี่ยนแปลงในระบบราชการ และ 3) กลุ่มนักเรียนที่เป็นฐานของระดับขั้นอำนาจในโรงเรียน ซึ่งผู้กระทำการทั้ง 3 กลุ่มต่างแสดงปฏิบัติการที่แตกต่างกันเพื่อธำรงรักษาหรือท้าทายอุดมการณ์รักต่างเพศ ปัจจัยสำคัญในการท้าทายอุดมการณ์รักต่างเพศในพื้นที่โรงเรียนคือการเปลี่ยนแปลงฮาบิทัสผลลัพธ์ของผู้กระทำการ ซึ่งเกิดจากการเกี่ยวพันกับอำนาจของโรงเรียนที่แตกต่างกันออกไป โดยนักเรียนจะดำเนินปฏิบัติการที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับว่าสถานการณ์ที่พวกเขาประสบอยู่นั้นเกิดขึ้นในความเป็นพื้นที่แบบใด โดยมีลักษณะการดำเนินการที่แตกต่างกัน 3 รูปแบบคือ 1) สยบยอมต่ออำนาจ 2) หลบเลี่ยงอำนาจ และ 3) ท้าทายอำนาจ การสยบยอมต่ออำนาจและการหลบเลี่ยงอำนาจนั้นเกิดขึ้นในความเป็นพื้นที่ที่ถูกกำหนดโดยผู้มีอำนาจนำในพื้นที่โรงเรียน ในขณะเดียวกันการต่อต้านอำนาจปรากฏในพื้นที่ออนไลน์ ที่นักเรียนสามารถสร้างความเป็นพื้นที่ของตัวเองเพื่อแสดงออกซึ่งความเป็นเพศได้อย่างเต็มที่ โดยอาศัยการใช้สารพัดสื่อ พื้นที่ออนไลน์เอื้อให้เกิดความเป็นสังคมที่ปรับระดับได้แก่นักเรียน ซึ่งความเชื่อใจและประสบการณ์ร่วมเป็นค่าผ่านทางเพื่อเข้าถึงระดับชั้นต่าง ๆ ของการแสดงออกทางเพศของนักเรียน มากไปกว่านั้น ความเป็นสังคมในโลกออนไลน์ยังสืบต่อผ่านปฏิบัติการณ์เฉพาะกลุ่มในโลกแห่งความเป็นจริงได้ด้วย ซึ่งนำไปสู่การเกิดขึ้นของพื้นที่เปลี่ยนแปลงของเควียร์รูปแบบใหม่นั่นคือ 1) พื้นที่สังคมรวมหมู่ออนไลน์ และ 2) ปฏิบัติการในชีวิตประจำวันเฉพาะกลุ่ม

Chiang Mai University. Library

Address: CHIANG MAI

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: Maliwan Senawong

Role: Advisor

Name: Wasan Panyagaew

Role: Advisor

Name: Kwanfa Sriprapandh

Role: Advisor

Created: 2025

Modified: 2025-08-31

Issued: 2025-08-31

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

eng

DegreeName: Doctor of Philosophy

Level: Doctoral Degree

Descipline: Sociology and Anthropology

Grantor: Chiang Mai University

©copyrights Chiang Mai University

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	620451002.pdf	2.02 MB

ใช้เวลา

0.021318 วินาที