ศึกษาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างพระพุทธศาสนากับวงปี่พาทย์เครื่องห้า

Name: ณัฐพงษ์ กล้าดี

keyword: ความสัมพันธ์

; พระพุทธศาสนา

; วงปี่พาทย์เครื่องห้า

Abstract: งานวิจัยเรื่อง “ศึกษาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างพระพุทธศาสนากับวงปี่พาทย์เครื่องห้า”มีวัตถุประสงค์ 3 ประการคือ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมาของบทเพลงที่บรรเลงโดยวงปี่พาทย์เครื่องห้า 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของพระพุทธศาสนากับวงปี่พาทย์เครื่องห้า 3) เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของพระพุทธศาสนาที่มีต่อบทเพลงที่บรรเลงโดยวงปี่พาทย์เครื่องห้า งานวิจัยฉบับนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยมีการวิเคราะห์ข้อมูลภาคเอกสาร (Documentary Research) ผลการวิจัยพบว่า 1) วงปี่พาทย์เครื่องห้า เป็นวงวงปี่พาทย์เครื่องห้าที่มีผู้รู้หลายท่านให้ความเห็นแตกต่างกันถึงการเกิดขึ้นของวง กล่าวคือ บางท่านให้ความเห็นว่าเป็นวงวงปี่พาทย์เครื่องห้าที่เกิดขึ้นแล้วตั้งแต่สมัยสุโขทัย แต่บางท่านให้ความเห็นว่า เป็นวงวงปี่พาทย์เครื่องห้าที่เกิดขึ้นในสมัยอยุธยา เป็นวงวงปี่พาทย์เครื่องห้าไทยประเภทหนึ่งอันประกอบด้วยเครื่องเป่า และเครื่องตี เป็นวงปี่พาทย์ที่เป็นวงหลัก มีจำนวนเครื่องวงปี่พาทย์เครื่องห้าน้อยชิ้นที่สุด ได้แก่ (1) ปี่ใน 1 เลา (2) ระนาดเอก 1 ราง (3) ฆ้องวงใหญ่ 1 วง (4) กลองทัด 1 คู่ (5) ตะโพน 1 ลูกและมีฉิ่ง เป็นเครื่องกำกับจังหวะ สันนิษฐานว่ามีต้นกำเนิดจากวงแตรสังข์ ซึ่งประประโคมในพิธีต่างๆ ตามวัฒนธรรมแบบอินเดียที่ส่งความสัมพันธ์เข้ามายังประเทศไทย ประกอบด้วย สังข์ เป็นเปลือกหอยชนิดหนึ่งนำมาขัดแล้วเจาะรูตรงก้นหอยแล้วใช่ริมฝีปากเป่ามีเสียงดังไกลกังวาล บางครั้งเรียกว่า “แตรสังข์” ใช้เป็นเครื่องประโคมในพิธีกรรมเป็นส่วนใหญ่ต่อมาจึงนำแตรงอน ที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อใช้แทนสังข์ที่หายากขึ้น แตรงอนเป็นเครื่องวงปี่พาทย์เครื่องห้าประเภทเครื่องเป่าทำด้วยโลหะ มีลักษณะงอนช้อนขึ้นคล้ายกับสังข์มาประสมด้วย ซึ่งแตรงอนสามารถเปล่งเสียงได้ไกลกว่าสังข์มาก จึงใช้เป็นเครื่องประโคมในพระราชพิธีเพื่องสร้างบรรยากาศเพราะมีระบบเสียงไม่กี่เสียง วงปี่พาทย์จึงได้รับความสัมพันธ์ของเครื่องเป่าเข้ามาผสมกับเครื่องตีประเภทกลองที่อาจมีอยู่แล้ว และปรับปรุงให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมของตน 2) ความสัมพันธ์ของพระพุทธศาสนากับวงปี่พาทย์เครื่องห้านั้น เสียงวงปี่พาทย์เครื่องห้าแบ่งเป็นสองนัย คือ ดีก็มีแล้วก็ไม่ดีก็มี ในพระพุทธศาสนาจึงมีข้อห้ามไว้ในพระวินัยไม่ให้พระฟังวงปี่พาทย์เครื่องห้าอยู่ในอุโบสถศีลข้อเจ็ดนัจจะ คีตะ วาทิตะ วิสูกทัสสนา เวรณี สิกขาปทัง สมาทิยามิ คือเว้นจากการฟ้อนรำขับร้องประโคมวงปี่พาทย์เครื่องห้าและดูการละเล่นอันเป็นค่าศึกษาแห่งกุศลท่านพระสิริมังคลาจารย์ ผู้รจนาคัมภีร์มังคลัตถทีปนี ก็เปิดทางให้การฟังคีตะวงปี่พาทย์เครื่องห้า ที่ไม่เป็นวิสูกะ บางคราวฟังได้แล้วท่านยกเอาอรรถาธิบายในคัมภีร์สุมังคลาสินี ตอนกล่าวแก่สักปัญหาสูตรมากล่าวว่าเสียงชนิดใดแม้มีอักขระและพยัญชนะ วิจิตรสละสลวย แต่เมื่อฟังแล้วก่อให้เกิดราคกิเลส เสียงเห็นปานนี้ไม่ควรส้องเสพคบหา แต่ถ้าว่าเสียงชนิดใดที่ประกอบด้วยอัฏฐและธรรมะแม้แต่นางกุมภาทาสีเมื่อฟังแล้วก่อให้เกิดความเลื่อมใสศรัทธาในพระรัตนตรัยหรือก็ได้เกิดความเบื่อหน่ายสังสารวัฏเสียงเช่นนี้ควรสดับรับฟังได้ซึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับพื้นฐานอารมณ์ของผู้ฟัง 3) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างพระพุทธศาสนากับวงปี่พาทย์เครื่องห้า พบว่า ความสัมพันธ์ของพระพุทธศาสนาและวงปีพาทย์เครื่องห้า ที่ได้ถูกนำมาช่วยเหลือเกื้อกูลหน้าที่ของกันและกัน โดยพระพุทธศาสนาได้กลายเป็นปัจจัยให้เกิดผลทางวงปี่พาทย์เครื่องห้า สร้างสัมมาชีพและความสามัคคีแก่ชุมชน วงปีพาทย์เครื่องห้า เป็นวงวงปี่พาทย์เครื่องห้าเล็กๆ ที่ส่งผ่านมาจากอารยธรรมในอดีต กลายมาเป็นสมบัติของบรรพชนไทย นำมาเป็นเครื่องสักการะที่แสดงความเคารพบูชาต่อพระรัตนตรัย ผ่านการคิดทบทวนก่อนจะนำมารับใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา วางบทบาทที่เหมาะสม สร้างความมีวินัยเบื้องต้นแก่นักผู้บรรเลงและผู้ฟัง สร้างความภาคภูมิใจและปีติใจ แก้ปัญหาความเครียดทางสังคมในระดับหนึ่ง ในขณะเดียวกัน การวางท่าทีของศาสนบุคคล ด้วยความมั่นคงในสมาธิไม่หวั่นไหวด้วยเสียงวงปี่พาทย์เครื่องห้า ได้เป็นแบบอย่างที่ดีแก่ศาสนิกชน การบัญญัติชื่อแก่บทเพลงบรรเลงของวงปี่พาทย์เครื่องห้า ที่สื่อถึงเหตุการณ์สำคัญในพระพุทธศาสนา และสื่อให้ระลึกถึงธรรม นับเป็นปัจจัยหนึ่งที่สื่อให้เกิดความสงบระงับใจ กระตุ้นเตือนในการรักษาจิตไม่ให้หวั่นไหวด้วยกิเลสบาปธรรม มุ่งหน้าไปสู่มรรคผลนิพพาน และนำความสุขมาให้แก่สรรพสัตว์ อันเป็นอุดมคติสูงสุดในพระพุทธศาสนา

Abstract: Research on “An Analytical Study of the Relationshi Between Buddhism Thai Orchestar Consisting of Five Groups of Wood and percussion in Struments” has three objectives: 1) to study the history of the music played by the Piphat Krueng Hao ensemble, 2) to study the relationship of Buddhism with music 3) to analyze the influence of Buddhism on the music played by the Pi Phat Krueng Ha ensemble This research is a qualitative research (Qualitative Research) with the analysis of documentary data. The results showed that 1) Piphat Krueng Hao orchestra It is a band that has many knowledgeable people giving different opinions about the formation of the band, that is, some people comment that it is a band that has been in existence since the Sukhothai period. But some people commented that is a band that originated in the Ayutthaya period It is a type of Thai ensemble consisting of wind instruments and percussion instruments. It is the main Pi Phat ensemble. There are the least number of musical instruments, namely (1) Pi Nai 1 Lao (2) Ranat Ek 1 Rang (3) 1 Gong Wong Yai (4) a pair of Klong Thad (5) 1 Taphon and a cymbal to direct the rhythm. It is assumed that it originated from the conch trumpet. fanfare in various ceremonies According to the Indian culture that has influenced to Thailand consisting of conch a type of shell polished and then drilled a hole in the bottom of the shell then using the lips to blow a distant sound Sometimes called the "conch horn" used as a fancier in most rituals. Invented to replace the more rare conch The trumpet is a metal wind instrument. It has a prickly spoon shape similar to a conch The trumpet can sound much further than the conch. Therefore it is used as a fancier in the royal ceremony to create an atmosphere because there are few sound systems. Piphat ensemble therefore received the influence of the wind instrument to mix with the percussion type of drums that may already exist and improve it to suit their culture 2) The relationship between Buddhism and music Music can be divided into two meanings: good and bad In Buddhism it is forbidden in the Vinaya not for monks to listen to music in the chapel the seven precepts Nacca Gita Vadita Visuktassana Verani Sikhapadam Samadiyami i.e. to refrain from Dance sing fanfare and watch the game which is the educational value of Phrasirimangkalachan's merit Mangaladthadipani reciter It opens the way for listening to the musical keita that is not Vishuka Sometimes, listening to it he raised the description in the Sumanglasini scriptures When talking about Sak the formula came to mention what kind of sound even though there are characters and consonants exquisite But when listening it caused the price of tikiles. A voice like this should not be addicted to association But if any type of sound consists of Atha and Dharma but Mrs. Kumpa painted when listening causing faith in the Triple Gem, or being bored of this sound should be listened to which is about the foundation of emotions listener 3) Analyze the influence of Buddhism on the music played by the fifth instrument the use of the fifth instrument in Thai society by dividing the study issues into 5categories: who saw that it was beautiful and correct It is accepted by most people in society The researcher framed two types: 1.auspicious ceremony and 2. inauspicious ceremony; (2) worship Posture that the artist imagined by using rhythmic sound as a symbol to convey meaning until when cultural people's beliefs are in agreement with each other (3) Wai Khru Ceremony is a belief of Thai people that has a great influence on the mind and spirit of Thai people (4) The use of music to propagate Dharma in Buddhism the propagation of religion To see the various religious ceremonies divided into 2 types: 1. Mahachat Sermon and 2. Metaphors in Dharma teaching.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: สามารถ สุขุประการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระศรีสมโพธิ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2568-08-25

Issued: 2568-08-25

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	113-ณัฐพงษ์ กล้าดี.pdf	1.19 MB

ใช้เวลา

0.031187 วินาที