ศึกษาวิเคราะห์การถวายทานตามเทศกาลประเพณีในสังคมไทย

Name: พระอธิการหนุ่ม สิริสาโร (อ่องสกุล)

keyword: การถวายทาน

; เทศกาล

; ประเพณี

; การถวายทานตามเทศกาล

Abstract: การศึกษาวิจัยเรื่อง “ศึกษาวิเคราะห์การถวายทานตามเทศกาลประเพณีในสังคมไทย” มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาหลักการถวายทานในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาการถวายทานในเทศกาลตามประเพณีในสังคมไทย 3) เพื่อวิเคราะห์การถวายทานในเทศกาลตามประเพณีในสังคมไทย งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) แบบวิจัยภาคเอกสาร ( Documentary Research) ผลการวิจัย พบว่า 1) หลักการถวายทานในพระพุทธศาสนา ลำดับแรกต้องมีศรัทธาในการที่จะถวายและพิจารณาว่าถวายสิ่งใดได้อานิสงส์มาก เมื่อมีจิตศรัทธาแล้วสิ่งของที่จะถวายต้องได้มาโดยความบริสุทธิ์ผู้รับการถวายก็ต้องบริสุทธิ์ หลังจากถวายแล้วมีจิตใจแช่มชื่นเบิกบานย่อมได้อานิสงส์มาก 2) การถวายทานในเทศกาลตามประเพณีในสังคมไทย มีการกําหนดของชุมชนให้มีการร่วมกันทําบุญถวายทานตามความเชื่อพื้นฐานในเรื่องของศรัทธาในพระพุทธศาสนา และความเชื่อทางด้านสิ่งที่เหนือธรรมชาติภูตผีเทวาอารักษ์ผีบรรพบุรุษ โดยจะนําปัจจัยทางด้านวิถีชีวิตและสภาพแวดล้อมและสภาพอากาศของพื้นที่ผนวกเข้ากันอย่าง กลมกลืนจนเกิดเป็นปัจจัยต่างๆ ในการกําหนดกิจกรรมของการทําบุญที่จะมีขึ้นในแต่ละเดือน ตลอดทั้งปีตามฮีต 12 เนื่องจากคนในชุมชนเป็นผู้กําหนดให้เป็นจารีตหรือสิ่งที่พึงถือปฏิบัติ ทําให้ประเพณีเหล่านี้ได้รับการประพฤติปฏิบัติสืบทอดทั้งยังได้มีการบอกกล่าวจากรุ่นสู่รุ่นเพื่อเป็นการ รักษากฎของชุมชนและเพื่อป้องกันการได้รับบทลงโทษจากการละเมิดกฎปฏิบัติของคนในชุมชน ซึ่งบทลงโทษของผู้ที่กระทําผิดจารีตประเพณีของสังคม อาจจะหมายถึงการได้รับการปฏิเสธในการคบค้า สมาคม การยอมรับ หรือการให้ความช่วยเหลือใดจากคนในชุมชน 3) วิเคราะห์การถวายทานในเทศกาลตามประเพณีในสังคมไทยสรุปได้ว่า หากจะแยกประเภทของบุญตามจุดมุ่งหมายแล้วอาจแยกได้ดังนี้ 1. บุญที่เกี่ยวกับพระสงฆ์โดยตรงบุญลักษณะนี้จะมี 6 บุญ หรือ 6 เดือน คือบุญเข้ากรรม บุญเข้าพรรษา บุญออกพรรษาและบุญกฐิน ความเชื่อในการถวายทานกับภิกษุที่ออกจากกรรมแล้วถือ ว่าเป็นผู้หมดมลทิน เป็นผู้บริสุทธิ์ผุดผ่อง คฤหัสถ์ผู้ใดได้ทำบุญแด่พระภิกษุสงฆ์ในบุญ เข้ากรรมถือว่าได้กุศลหรืออานิสงส์แรงมาก 2. บุญที่เกี่ยวกับการทํามาหากิน บุญลักษณะนี้จะเกี่ยวกับการ ขอพรหรือบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ดล บันดาลความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติให้เช่น ฟ้าฝน ข้าวปลาอาหารเป็นต้นจะมีอยู่ 2 บุญ คือ บุญคูณลานและบุญบั้งไฟ ในส่วนบุญคูณลานหากจะให้ความหมายตามสาระพิธีแล้วก็คือ บุญที่ทำขึ้นเพื่อทำขวัญข้าวเพื่อให้ เกิดสิริมงคลแก่ชาวบ้านและเป็นการบูชาขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับข้าว ไม่ว่าจะเป็นผีปู่ตา ผีตาแฮกหรือเจ้าแม่โพสพเป็นต้น ที่ประทานข้าวมาอย่างอุดมสมบูรณ์ให้กับเกษตรกรในฮีต 12 ของเดือน 3. บุญเกี่ยวกับขวัญกําลังใจในการดํารงชีพ บุญลักษณะนี้เกิดขึ้นภายใต้ความเชื่อที่ว่าสิ่งศักดิ์สิทธิ์จะอํานวยความสุขสวัสดิภาพให้มี 2 บุญคือ บุญสงกรานต์และบุญซำฮะ 4. บุญที่เกี่ยวกับความกตัญญบุญลักษณะนี้จะเน้นที่การ ทําบุญอุทิศเป็นสําคัญมี 2 บุญคือ บุญข้าวประดับดินและบุญข้าวสาก ซึ่งประเพณีทำบุญข้าวประดับดิน เป็นการทำบุญเพื่ออุทิศแก่ญาติผู้ล่วงลับ เพื่อบูชาผีบรรพบุรุษและผีไร้ญาติ

Abstract: The study on “An Analytical Study of Offering at Traditional Festivals in Thai Society” had 3 objectives: 1) to study the principle of the offering in Buddhism, 2) to study the offering at the traditional festivals in Thai society, and 3) to analyze the offering at the traditional festivals in Thai society. This research applied the Qualitative Research with the Documentary Research. The research results were as follow: 1. The principle of the offering in Buddhism was that firstly, having the faith in the offering and considering the something for the result of merit. When having the faith, the offered something were pure, and the monks must be pure. After the offering, the mind of people was joyful. 2. The offering at the traditional festivals in Thai society was specified in the community to make the merit for the basic belief in the faith in Buddhism and the belief in the ghost with the factors in living, environment and weather in the area. These made the factors in making the merit inn each month and the Heetsipsong-traditions. Because the local people specified the custom or things to do, these traditions were inherited from the generation to generation to maintain the rules of the community and protect the punishment from breaking the law of the people in the community The punishment for the people breaking the law was no acceptance and helping from the people in the community. 3. The analysis of offering at the traditional festivals in Thai society in kinds of Punna (merit) was that (1) the merit about the monks had 6 merits or 6 months: Parivasa-kamma, Buddhist lent and Kathin ceremony. The believe in offering to the monks leaving the Parivasa-kamma was the Kusala (merit) or the Anisamsa (good result) (2) The merit about the occupation that related to worship the sacred items such as rain and food was the Boon Khoon Lan (the merit factor Milan month-merit factor Milan) and Boon Bang Fai (Bang Fai Rocket Festival) (3) The merit about the morale in living was the merit in Songkran Festival and the Boon Sum Ha (the merit for purifying the mind), and (4) the merit about the gratitude was the Boon Khao Pradap Din (the merit for donating on behalf of their died relatives and the Boon Khao Sak (the celebration of the dead).

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ศิริโรจน์ นามเสนา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สามารถ สุขุประการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2568-08-22

Issued: 2568-08-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	109-พระอธิการหนุ่ม สิริสาโร (อ่องสกุล).pdf	889.89 KB

ใช้เวลา

0.022782 วินาที