แนวทางการพัฒนาปัจจัยที่ส่งผลต่อความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรมของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์

Name: เพ็ญแข คงเพชรศักดิ์

keyword: การพัฒนา

; ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเชื่อ

; ความเชื่อ

; กฎแห่งกรรม

; ความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม

; พุทธศาสนิกชน

Abstract: การศึกษาวิจัยเรื่องแนวทางการพัฒนาปัจจัยที่ส่งผลต่อความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรมของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์ มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาสภาพคำสอนเรื่องกฎแห่งกรรมในพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาสภาพความเชื่อและพฤติกรรมเรื่องกฎแห่งกรรมของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์ และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาปัจจัยที่ส่งผลต่อความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรมของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้วิธีสัมภาษณ์เชิงลึก (Indepth interview) โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant Interview) จำนวน 22 รูป/คน ได้แก่ พระสังฆาธิการ จำนวน 9 รูป อุบาสก จำนวน 9 ท่าน และอุบาสิกา จำนวน 4 ท่าน และการสนทนากลุ่ม (Focus group)โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant Interview) จำนวน 8 รูป/คน ได้แก่ นักวิชาการด้านพุทธศาสนา จำนวน 3 รูป พระสงฆ์นักเผยแผ่พุทธศาสนา จำนวน 4 รูป และอุบาสิกา 1 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก สถิติหรือวิธีการที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลเป็นแบบวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนาอรรถาธิบาย (Descriptive Content Analysis) ผลการวิจัยครั้งนี้พบว่า 1) คำสอนเรื่องกรรมในคัมภีร์พระพุทธศาสนา อธิบายความหมายและลักษณะของกรรมมูลเหตุให้เกิดกรรม การให้ผลของกรรมตามเหตุปัจจัย และการปฏิบัติต่อกรรมที่มีเป้าหมายสูงสุด คือการดับกรรมเพื่อเข้าสู่พระนิพพาน แนวคิดเรื่องกรรมที่ปรากฏในสังคมไทยปัจจุบันมี 3 แนวคิด คือ1) แนวคิดเรื่องกรรมที่อ้างอิงตามคัมภีร์พระพุทธศาสนา 2) แนวคิดเรื่องกรรมที่อ้างอิงประสบการณ์กรรม และ 3) แนวคิดเรื่องกรรมที่อ้างอิงตามคัมภีร์พระพุทธศาสนาและประสบการณ์กรรม 2) สภาพความเชื่อและพฤติกรรมเรื่องกฎแห่งกรรมของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์ ด้วยชาวพุทธไทยมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ดังนั้น จึงนิยมทำบุญ การทำบุญเกิดจากความเชื่อว่ามีอานิสงส์ทำให้ไปบังเกิดในสุคติภูมิ มีความเชื่อน้อยลงเมื่อเทียบกับในอดีต สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงเกิดจากการรับวัฒนธรรมต่างชาติมากเกินไป พุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์นิยมให้ทานและรักษาศีลอยู่เป็นนิจ การทำทานของชาวบ้านคือการตักบาตรพระเวลาเช้าและการไปทำบุญตักบาตรที่วัด การทำบุญอุทิศนี้พุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์ก็ยังคงถือตามได้อย่างเคร่งครัด เพราะมีความกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดาตน ซึ่งการทำบุญอุทิศนี้เป็นการได้ทำทานกับพระสงฆ์ด้วย 3) แนวทางการพัฒนาปัจจัยที่ส่งผลต่อความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรมของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดนครสวรรค์ ได้รับการปลูกฝังเรื่องนรก-สวรรค์จากบรรพบุรุษมาโดยลำดับและมีความเชื่อหยั่งลึกลงในจิตใจแล้ว ส่วนหนึ่งได้รับการอบรมจากพระสงฆ์ ครูอาจารย์และผู้รู้ศาสนา, ด้านจิตใจ พบว่า จิตใจมีความสำคัญในการพูดและกระทำ หากรู้สึกว่าตนเองได้ทำผิดพลาดก็จะเกิดความกังวลใจ กลัวจะได้รับโทษตามคำสอนศาสนา แต่หากได้ทำคุณงามความดีก็จะมีความสบายใจ, ด้านพฤติกรรม พบว่า คนเรามีพฤติกรรมที่แตกต่างกัน กล่าวคือ บางคนก็ได้สั่งสมบุญบารมีมาดี สามารถที่จะตั้งตนในศีลธรรมได้โดยไม่ต้องมีเงื่อนไขบังคับ แต่บางคนต้องอาศัยการฝึกฝนอบรม พฤติกรรมมีความสำคัญเพราะเป็นผู้กระทำกรรม ดังนั้น จึงต้องควบคุมหรือประคับประคองให้ตั้งอยู่ในหลักศีลธรรมตามคำสอนพระพุทธศาสนา, ด้านสังคม พบว่า หากปัจเจกชนมีศีลธรรม สังคมก็จะมีความสงบ การดำรงตนควรถือหลักธรรมาธิปไตยคือถือความถูกต้องเป็นสำคัญ ไม่ใช่ทำดีเพราะต้องการคำสรรเสริญหรือไม่ทำชั่วเพราะกลัวถูกติเตียน, ด้านการปกครอง พบว่า หากกฎหมายเป็นกฎที่ไม่ประกอบด้วยธรรม ก็จะไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม กฎหมายมีการเปลี่ยนแปลงได้ตามใจหรือตามกิเลสของคน เพราะมนุษย์เป็นผู้กำหนดขึ้น แต่หลักศีลธรรมไม่อาจเปลี่ยนแปลง เพราะเป็นความจริงแห่งธรรมชาติ หลักศีลธรรมมีความเกื้อกูลต่อการปกครอง คือเมื่อคนกลัวตกนรก ก็จะไม่ทำชั่วหรือทำน้อยลง เมื่อต้องการไปสวรรค์ ก็จะทำดีโดยไม่ต้องมีการบังคับ ซึ่งจะทำให้สังคมเราปกครองง่ายขึ้น

Abstract: A research study on the development of factors affecting the belief in the law of karma of Buddhists in Nakhon Sawan Province. The objectives are as follows: 1) to study the state of the teachings of the law of karma in Buddhism; 2) to study the state of belief and behavior on the law of karma of Buddhists in Nakhon Sawan Province; Buddhists in Nakhon Sawan Province. It is a qualitative research by using indepth interview method. Key informant interviews are 9 monks, 9 laypeople, 4 lay laypeople and focus group discussions. group) with Key Informant Interviews, namely 3 Buddhist scholars, 4 monks, Buddhist missionaries and 1 laywoman. The research tools were in-depth interviews. Statistics or methods used to analyze data are Descriptive Content Analysis. The results of this research found that 1) Teaching about karma in Buddhist scriptures Explain the meaning and characteristics of karma, the cause of karma. the effect of karma according to the cause and the treatment of karma that has the highest goal is to extinguish karma in order to enter nirvana There are three concepts of karma that appear in Thai society: 1) Karma based on Buddhist scriptures, 2) Karma based on karmic experiences, and 3) Karma based on Buddhist scriptures and karmic experiences. 2) Beliefs and Behaviors Regarding the Law of Karma of Buddhists in Nakhon Sawan Province As Thai Buddhists are generous, therefore, it is popular to make merit. have less faith compared to the past The reason for the change is due to the over-experience of foreign cultures. Buddhists in Nakhon Sawan Province prefer to always give alms and keep the precepts. Alms giving to monks in the morning and making merit at the temple This merit-making dedication is still strictly adhered to by Buddhists in Nakhon Sawan Province. because they are grateful to their parents This merit-making dedication is also an alms giving to the monks. 3) Guidelines for the Development of Factors Affecting the Belief in the Law of Karma of Buddhists in Nakhon Sawan Province He had been cultivating Hell and Heaven from his ancestors and had a deep-seated belief in his heart. Some were trained by monks. Religious teachers and scholars, mental aspects found that the mind is important in speech and action. If you feel that you have made a mistake, it will cause anxiety. Fear of being punished according to religious teachings But if doing good deeds, there will be peace of mind. In terms of behavior, it was found that people have different behaviors, that is, some people have accumulated good merit. able to establish one's morality without any constraints But some people need training. Behavior is important because it is the person who commits karma. Therefore, it must be controlled or supported to be based on moral principles according to Buddhist teachings. In terms of society, it was found that if individuals had morals Society will have peace. Living oneself should adhere to the principles of Dharma, that is, rightness is the most important thing. Not doing good out of praise or doing evil out of fear of being reproached, Regarding administration, it was found that if the law was a rule that did not contain morality will not be accepted by society Laws can be changed at will or according to people's desires. Because human beings are determined But moral principles cannot be changed. because it is the truth of nature Moral principles are complementary to government. is when people are afraid to go to hell I will not do evil or do less. to go to heaven It will do well without coercion. which will make our society easier to govern.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, หอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: วัฒนะ กัลยาณ์พัฒนกุล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สามารถ สุขุประการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2025-08-22

Issued: 2568-08-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	107-เพ็ญแข คงเพชรศักดิ์.pdf	1.57 MB

ใช้เวลา

0.026215 วินาที