วิเคราะห์พฤติกรรมการประพฤติผิดและการกลับใจของบุคคลในสมัยพุทธกาล

Name: พระสมุห์สัมพันธ์ สุธีโร (เนาว์แก้ว)

keyword: พฤติกรรม

; การประพฤติผิด

; การกลับใจ

; บุคคลในสมัยพุทธกาล

Abstract: งานวิจัยเรื่อง “วิเคราะห์พฤติกรรมการประพฤติผิดและการกลับใจของบุคคลในสมัยพุทธกาล” มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาการประพฤติผิดและกลับใจในพระพุทธศาสนา 2)เพื่อศึกษาบุคคลที่ประพฤติผิดและกลับใจในสมัยพุทธกาล 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์และนำเสนอการประพฤติผิดและการกลับใจ ผลการวิจัย พบว่า 1) “การประพฤติผิด” ตรงกับภาษาบาลีว่า “มิจฉาจารา” หมายถึง การกระทำ หรือ กรรมที่เป็นทุจริตของมนุษย์ ถูกอกุศลกรรมครอบงำ ลักษณะของการประพฤติผิดมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับวิบากหรือผลของการประพฤติผิดตามหลักกรรม การประพฤติผิดมี 3 ประเภท คือ กายทุจริต วจีทุจริต และมโนทุจริต ส่วนคำว่า “การกลับใจ” มีคำในภาษาบาลีที่ใกล้เคียงที่สุดคือคำว่า “มานสํ วินิวตฺตยึ” หมายถึง เลิกประพฤติชั่วด้วยกาย วาจา และใจอย่างเด็ดขาด อันเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดสัมมาทิฏฐิ เกิดจิตสำนึกที่ดี การกลับใจมีลักษณะ 2 อย่าง คือ หิริ และโอตตัปปะ สาเหตุของการกลับใจมี 2 อย่าง คือ 1) ปรโตโฆสะ กลับใจเพราะกัลยาณมิตรแนะนำ และ 2) โยนิโสมนสิการ กลับใจเพราะคิดได้ด้วยตนเอง และจะต้องประกอบไปด้วยศรัทธา 4 2) บุคคลที่ประพฤติผิดและกลับใจในสมัยพุทธกาล ที่นำมาเป็นกรณีศึกษาในงานวิจัยนี้ 3 ท่าน คือ (1) พระเทวทัตต์ มีเหตุการณ์การประพฤติผิดและการกลับใจปรากฏในชาดก 78 เรื่อง (2) พระองคุลิมาลปรากฏในชาดก 3 เรื่อง และ (3) พระเจ้าอชาตศัตรู ปรากฏในชาดก 2 เรื่อง การประพฤติผิดของพระเทวทัตต์ปรากฏทั้งในอดีตชาติและปัจจุบันชาติ ไม่ปรากฏว่ากลับใจ 62 ชาติ ปรากฏเพียง 13 ชาติที่กลับใจได้ ส่วนพระองคุลิมาลและพระเจ้าอชาตศัตรูเมื่อได้ประพฤติผิดแล้วสามารถกลับใจได้ทุกชาติทั้งอดีตชาติและชาติปัจจุบัน 3) สาเหตุการประพฤติผิดของพระเทวทัตต์ พระองคุลิมาล และพระเจ้าอชาตศัตรู ในอดีตชาติเกิดจากอำนาจ อกุศลมูล 3 ประการ คือ (1) ความโลภ (2) ความโกรธ และ (3) ความหลง ที่ถูกสั่งสมมา และยังคงสืบเนื่องมาถึงในปัจจุบันชาติ ส่วนการกลับใจของทั้ง 3 ท่าน เกิดจากปรโตโฆสะ คือ เสียงเตือน แนะนำ พร่ำสอน จากกัลยาณมิตรคือพระพุทธองค์ และจากโยนิโสมนสิการ คือ การสำนึกจากภายในจิตวิญญาณของตนเอง ที่เกิดจากกุศล ที่ตนได้ฝึกฝน อบรม สั่งสมมา ต่างกันที่พระองคุลิมาลสามารถละมานะทิฏฐิได้เด็ดขาด พัฒนาจิตจนบรรลุพระนิพพานได้ในปัจจุบันชาติ ส่วนพระเทวทัตต์และพระเจ้าอชาตศัตรู แม้สามารถกลับใจได้ แต่เพราะได้ทำอนันตริยกรรมในปัจจุบันชาติไว้ จึงต้องไปรับผลของบาปในอบายภูมิก่อน เมื่อพ้นแล้ว ก็จะสามารถพัฒนาจิตของตนไปถึงพระนิพพานได้ในภพต่อไป

Abstract: This research on "An Analysis of People's Misconduct and Repentance in the Buddha’s Time" had 3 objectives; 1) to study the misconduct and the repentance appeared in Buddhism, 2) to study the people's misconduct conduct and their repentance in the Buddha's time and 3) to analyze and present the misconduct and the repentance. The results revealed as the following : 1. "Misconduct has the same meaning in Pali“Mitchajara” which meant to any actions or human's kamma which were corruption by actions. These actions were dominated by Akusalakamma: an evil action. The natures of misconduct dealed with Vipaka or the results of misconduct according to Kamma principle. There were 3 types of misconduct : Kaya duccarita : misconduct by the body, Vaciduccarita: misconduct by speech and Mano duccarita: evil mental action. For the word "repentance" has the most similar meaning in Pali as “Manasang winiwattyu” which meant to quit doing any bad behaviors strictly for all physical, words and mental actions which were factors to create Sammaditthi: right view; right understanding leading to be good conscious mind. There were 2 types of repentance : 1) Hiri : moral shame and 2) Ottappa : moral dread. There were 2 causes for repentance : 1) Paratoghosa : inducement by others and 2) Yonisomanasikara: reasoned attention, including these needed to consist of Saddha 4: faith as 1) Kamma-saddha: belief in Kamma, 2) Vipaka-saddha: belief in the consequences of actions, 3) Kammassakata-saddha: belief in the individual ownership of action and 4) Tathagatabodhi-saddha: .confidence in the Enlightment of the Buddha 2. Anyone who misconducted and repented themselves during the Buddha's time which were studied in this research such as 1) Phra Thawathatt appeared 78 events of misconduct and repentance in the Jataka: Buddha's stories happened during his last birth, 2) Phra Ongkulimal appeared 3 events in the Jataka and 3) Phrachao Achatsatthru appeared 2 events in the Jataka. Phra Thawathatt's misconduct appeared both in the past and at present time with no evidence of repentance' for 62 birthtime, but there were only 13 birthtime appearing to be repentance. For Phra Ongkulimal land Phrachao Achatsatthru, it disclosed that after mis conduct for a while, they both could being repentance for all their birthtimes both in the past and at the present time. 3. The causes of misconduct for Phra Thawathatt, Phra Onakulimal and Phrachao Achatsatthru happened in the past from the power of 3 Akusalamul: 1) greed, 2) anger and '3) delusion which were accumulated continuously uto the present time. While the repentance of 3 persons/ mentioned above happened from the Paratoghosa which were warning, suggesting and teaching by Lord Buddha and the Yonisomanasika : self – realized within their souls and spirits from their charity and training. There were some differences, among the 3 persons : Phra Ongkulimal could quit his intolerant strictly and developed his mind till got to nirvana within the present birthtime. For the rest; Phra Thawathatt and Phrachao Achatsatthru, even both could repent to have good conduct, it found that because they did Anunthariyakathma: the worst 5 such as 1) killed father, 2) killed mother, 3) killed monk 4) built the Buddha' body to have bleeding and 5) separating monks from each other, so they had to receive the results of their doing in the Amulet first and after they had gone through it, they could develop their minds to meet the nirvana in the next birthtime.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระศรีสมโพธิ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระราชวชิรเมธี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2568-08-20

Issued: 2568-08-20

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระสมุห์สัมพันธ์ สุธีโร (เนาว์แก้ว).pdf	1.47 MB

ใช้เวลา

0.032676 วินาที