ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านโภชนาการและพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนในโรงพยาบาลลำปาง

The Relationship between nutrition literacy and food consumption behaviors among obesity patients in Lampang Hospital

Name: จารวี ทบลม

ThaSH: พฤติกรรมผู้บริโภค -- ลำปาง

ThaSH: โภชนาการ -- ลำปาง

ThaSH: โรคอ้วน -- ลำปาง

Abstract: การศึกษาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านโภชนาการและพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนในโรงพยาบาลลำปาง และเพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านโภชนาการและพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนในโรงพยาบาลลำปาง กลุ่มตัวอย่างจำนวน 210 คน เป็นผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาคลินิกอายุรกรรมโรคเรื้อรัง งานบริการผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลลำปาง อายุ 19-59 ปี มีค่าดัชนีมวลกายตั้งแต่ 25 กก./ตร.ม.ขึ้นไป สุ่มตัวอย่างแบบสะดวก ใช้เแบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล วิเคราะห์ ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การหาความสัมพันธ์โดยใช้การวิเคราะห์ค่าสหสัมพันธ์เพียร์สัน กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 65.7 ค่าดัชนีมวลกาย 25-29.9 กก./ตร.ม. ร้อยละ 31.4 ค่าดัชนีมวลกายมากกว่าหรือเท่ากับ 30 กก./ตร.ม. ร้อยละ 68.6 คะแนนเฉลี่ย ความรอบรู้ด้านโภชนาการของกลุ่มตัวอย่างเท่ากับ 94.40 (SD = 16.18) จากคะแนนเต็ม 155 คะแนน เมื่อพิจารณาระดับความรอบรู้ด้านโภชนาการ พบว่าส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 55.7 รองลงมาอยู่ในระดับต่ำ ร้อยละ 41.9 ส่วนคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารเท่ากับ 92.41 (SD = 9.86) จากคะแนนเต็ม 145 คะแนน เมื่อพิจารณาระดับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร พบว่า ส่วนใหญ่อยู่ในระดับพอใช้ ร้อยละ 63.3 รองลงมาอยู่ในระดับปรับปรุง ร้อยละ 35.3 ในส่วนของความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านโภชนาการโดยรวมและพฤติกรรมการบริโภคอาหาร พบว่า มีความสัมพันธ์ทางบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.584, P value<0.001) เมื่อพิจารณาคะแนนความรอบรู้ด้านโภชนาการรายองค์ประกอบ พบว่าทุกองค์ประกอบมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ประกอบด้วย การเข้าถึงข้อมูลด้านโภชนาการ (r=0.340, P-value<0.001) ความรู้ ความเข้าใจทางโภชนาการ (r=0.277, P-value<0.001) การสื่อสารข้อมูลด้านโภชนาการ (r=0.363, P-value<0.001) การจัดการตนเอง ด้านโภชนาการ (r=0.492, P-value<0.001) การตัดสินใจเลือกปฏิบัติด้านโภชนาการ (r=0.535, P-value<0.001) และการรู้เท่าทันสื่อด้านโภชนาการ (r=0.422, P-value<0.001) จากผลการศึกษาสามารถนำไปเป็นแนวทางการส่งเสริมความรอบรู้ด้านโภชนาการในทุกองค์ประกอบ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนร่วมกับภาวะโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง มีความรอบรู้ด้านโภชนาการเพิ่มขึ้นส่งผลให้มีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม ลดโอกาสเสี่ยงและความรุนแรงต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่อไป

Abstract: This research was a cross-sectional study, aimed to investigate the relationship between nutrition literacy and food consumption behaviors among obesity patients in Lampang Hospital and to describe nutrition literacy and food consumption behaviors among obesity patients in Lampang Hospital. The study sample comprised 210 patients aged 19–59 years with a body mass index (BMI) of 25 kg/m or higher, attending the Chronic Disease Internal Medicine Clinic at the Outpatient Department of Lampang Hospital. Convenience sampling was used to recruit participants. Data were collected using a structured questionnaire. Descriptive statistics, including frequency, percentage, mean, and standard deviation, were used to analyze the data. Pearson’s correlation coefficient was employed to examine the relationships between variables, with the statistical significance level set at 0.05. The results showed that the majority of participants were female 65.7%. Regarding body mass index (BMI), 31.4% had a BMI between 25 and 29.9 kg/mฒ, and 68.6% had a BMI of 30 kg/mฒ or higher. The average nutrition literacy score among participants was 94.40 (SD = 16.18) with a maximum possible score of 155. When considering the level of nutrition literacy, the majority were at a moderate level (55.7%), followed by a low level (41.9%). The average score of food consumption behaviors was 92.41 (SD = 9.86) with a maximum possible score of 145. Most participants demonstrating a fair level (63.3%), followed by an improvable level (35.3%). A statistically significant positive correlation was found between nutrition literacy and food consumption behaviors (r = 0.584, P < 0.001). When considering each component of nutrition literacy, all components showed statistically significant positive correlations with food consumption behaviors: access to nutrition information (r = 0.340, P < 0.001), cognitive nutrition information (r = 0.277, P < 0.001), communication of nutrition information (r = 0.363, P < 0.001), self-management in nutrition (r = 0.492, P < 0.001), decision-making in nutritional practices (r = 0.535, P < 0.001), and media literacy in nutrition (r = 0.422, P < 0.001). These findings can be used as a guideline to promote nutrition literacy in all components, aiming to enhance nutrition literacy among obesity patients with chronic non-communicable diseases, thereby improving their food consumption behaviors and reducing risks and severity associated with such diseases.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: สินีนาฏ ชาวตระการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: จักรกฤษณ์ วังราษฎร์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2568

Modified: 2568-10-02

Issued: 2568-08-19

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	662232023.pdf	1.25 MB

ใช้เวลา

0.018939 วินาที