วิเคราะห์ความริษยาที่มีผลกระทบต่อชีวิตและสังคมไทย

Name: พระครูนิวุตถ์ประชากร (ก้าน ฐิตกุสโล)

keyword: ความริษยา

; ผลกระทบของความริษยาต่อสังคมไทย

; การกำจัดความริษยา

; การบรรเทาความริษยา

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์เรื่อง “วิเคราะห์ความริษยาที่มีผลกระทบต่อชีวิตและสังคมไทย” มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องความริษยาในพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาความริษยาที่ส่งผลต่อชีวิตและสังคมในสมัยพุทธกาล และ 3) เพื่อเสนอแนวทางการบรรเทาและกำจัดความริษยาสู่สังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) แบบวิจัยภาคสนาม ( Field Research) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่ใช้ในการวิจัยโดยใช้เครื่องมือการสัมภาษณ์เชิงลึกรวม 25 รูป/คน สนทนากลุ่มเฉพาะ จำนวน 9 รูป/คน สถิติที่ใช้เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลเป็นแบบวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนาอธิบาย (Descriptive Content Anallysis) ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิดเรื่องความริษยาในพุทธศาสนาเถรวาท กล่าวถึงพฤติกรรมของคนผู้มีความริษยา เกิดจากการนินทาทางวาจาแบ่งออกเป็น พฤติกรรมที่แสดงออกทางวาจา เรียกว่า วจีกรรมและเจตนาที่อยู่ภายในจิตใจ เรียกว่ามโนกรรม ทั้งสองประเภทอธิบายโดยย่อได้ 1.วจีกรรม วิธีการพูดของผู้ที่ไม่ใช่อริยะทางวาจากล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ มุสาวาทมี 4 อย่าง 1) กล่าวถ้อยคำที่ไม่เป็นจริง เรียกว่าพูดเท็จ 2) กล่าวถ้อยคำที่ส่อเสียด เรียกว่าพูดส่อเสียด 3) กล่าวถ้อยคำหยาบ เรียกว่า พูดคำหยาบ 4) กล่าวถ้อยคำที่พูดเพ้อเจ้อ เหลวไหล เรียกว่าพูดเพ้อเจ้อ 2.มโนกรรม การนินทาจัดเป็นมโนกรรม มุ่งที่เจตนาอันเกิดอยู่ภายในจิตใจ ซึ่งเจตนานี้มีส่วนสำคัญ เพราะเป็นบ่อเกิดของการกระทำทั้งทางกายและทางวาจา การกระทำทางใจหรือมโนทวาร 2) ความริษยาที่ส่งผลต่อชีวิตและสังคม 1. ทำให้เสียชื่อเสียง เกียรติยศ ของบุคคลและสถาบัน 2. ทำให้เกิดความแตกแยก 3. ทำให้เกิดความขัดแย้ง 4. ทำให้เกิดความสำคัญตน 5. ทำให้เกิดความทะนงตนความถือตัวหนทางแห่งความเสื่อม ดังนั้นเราจะเห็นกันในสังคมทั่วไปที่เรากล่าวคำยกย่องสรรเสริญบุคคลที่กระทำความดีทำคุณประโยชน์ให้กับสังคมประเทศชาติทุกคนย่อมมีมโนธรรมหรือความใฝ่ดีอยู่ในจิตใจมโนธรรม 3) แนวทางการบรรเทาและกำจัดความริษยาสู่สังคมไทย การแก้ปัญหาการอิจฉาริษยา ในพระพุทธศาสนามีมากมายหลายวิธี แต่จะนำเสนอเพียงบางวิธีเท่านั้น ได้แก่ 1) วิธีเว้นจากอกุศลกรรมบถ 10 ประการ 2) วิธีรักษาศีลให้บริสุทธิ์ 3) วิธีเอาชนะคนพูดมากด้วยคำจริง 4) การถือว่าการนินทาเป็นเรื่องธรรมดา 5) การวางท่าทีต่อคำนินทาให้ถูกต้อง แนวทางทั้ง 5 นี้ถ้าปฏิบัติตามสามารถบรรเทาและกำจัดความริษยาได้

Abstract: Dissertation on “An Analytical Study of Jealousy Affecting Life and Society” has three objectives: 1) to study the concept of jealousy in Theravada Buddhism 2) to study envy's effect on life and society in the Buddha's era and 3) to present Guidelines for alleviating and eliminating jealousy in Thai society It is a qualitative research (Field Research) that provides important information used in the research by using in-depth interviews totaling 25photographs/person and focus group discussions 9 photographs/person The data was analyzed using Descriptive Content Analysis. The results showed that 1) The concept of jealousy in Theravada Buddhism Refers to the behavior of people who are jealous Formed by verbal gossip is divided into Behavior expressed verbally is called verbal action and intent in the mind called imagination Both types can be explained briefly Classified as verbal action which means action performed with verbal intentions Karmic speech is intentional speech is intentional speech Therefore the manner of speaking by a person who is not noble verbally in other words is that there are four kinds of liars: 1) Saying words that are not true It's called lying 2) Saying slanderous words 3) Rude speech is called coarse speech 4) Rude nonsensical speech is called frivolous talk. focusing on the intent that arises within the mind This intent plays an important role. because it is the source of both physical and verbal action There are 3 types of mental actions or thoughts: 1) covetousness with greed 2) vengefulness with ill-will towards others and 3) unrighteousness with wrong views 2) Jealousy that affects life and society: 1. It causes damage to the reputation and honor of individuals and institutions. 2. It causes divisions 3. It causes conflict 4. It causes self-importance 5. It causes pride and arrogance path of decay Therefore we will see in the general society that we say, praise the people who do good deeds to the society Every nation has conscience or ambition in the mind Consciousness may be just what humans imagine as an excuse that one's moral opinion is right only if one's arrogance is reduced, envy of others is reduced as well 3) Guidelines for alleviating and eliminating jealousy in Thai society Solving Heartburn Problems There are many ways in Buddhism. But only some methods are presented namely 1) the way to abstain from 10 unwholesome actions 2) the way to keep the precepts pure 3) the way to overcome the talker with truthful words 4) the way to regard gossip as normal 5) the attitude towards words Gossip correctly These 5 guidelines if followed can alleviate and eliminate jealousy.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, หอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ศิริโรจน์ นามเสนา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วรกฤต เถื่อนช้าง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2566

Modified: 2568-08-18

Issued: 2568-08-18

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	30-พระครูนิวุตถ์ประชากร (ก้าน ฐิตกุสโล).pdf	6.24 MB

ใช้เวลา

0.031273 วินาที