ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับตัวจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของเกษตรกรผู้เพาะเลี้ยงปลานิลในจังหวัดอุบลราชธานี

Factors effecting climate change adaptation of tilapia aquaculturist in Ubon Ratchathani

Name: เฉลิมชนม์ วงศ์โสภา

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (เศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร) 2564.

Classification :.LCCS: HD9466.T353.U2

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาเศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ปลานิล -- การเลี้ยง -- ต้นทุนและประสิทธิผล

ThaSH: ปลานิล -- การเลี้ยง -- อุบลราชธานี

ThaSH: ปลานิล -- การเลี้ยง -- ปัจจัยภูมิอากาศ

ThaSH: การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก

Abstract: จังหวัดอุบลราชธานีเป็นหนึ่งในจังหวัดที่มีการเพาะเลี้ยงปลานิลจำนวนมาก ซึ่งได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทั้งจากภัยแล้งและอุทกภัย ดังนั้น การศึกษาครั้งนี้จึงมุ่งเน้นการศึกษาถึงแนวทางการปรับตัว ระดับความสามารถการปรับตัว และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับตัวจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของเกษตรกร ตลอดจนต้นทุนของการปรับตัวและผลตอบแทนจากการเพาะเลี้ยงปลานิลในกระชัง โดยใช้การสัมภาษณ์เกษตรกรในพื้นที่จำนวน 200 ราย ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรมีระดับการรับรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและความกังวลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในระดับสูง ซึ่งเกษตรกรมีการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงในฤดูร้อนมากกว่าฤดูฝน การปรับตัวที่เกษตรกรเลือกใช้ในฤดูร้อน ได้แก่ การเคลื่อนย้ายกระชังเข้าหาร่องน้ำลึก การลดปริมาณลูกพันธุ์ที่ปล่อยต่อกระชัง ส่วนการปรับตัวในฤดูฝน ได้แก่ การย้ายกระชังเพื่อหลบกระแสน้ำ การตรวจวัดคุณภาพน้ำอย่างสม่ำเสมอ สำหรับการเพาะเลี้ยงปลานิลในกระชัง 1 รุ่น มีต้นทุนการเพาะเลี้ยงเฉลี่ยเท่ากับ 62,371.59 บาท/กระชัง/รุ่น ต้นทุนการปรับตัวในฤดูร้อนเท่ากับ 875.51 บาท/กระชัง/รุ่น ซึ่งรวมถึงการใช้เครื่องผลิตออกซิเจน อุปกรณ์สร้างร่มเงาให้กระชัง และค่าแรงงานในการเคลื่อนย้ายกระชัง ต้นทุนการปรับตัวในฤดูฝนเท่ากับ 597.46 บาท/กระชัง/รุ่น ประกอบด้วยต้นทุนอุปกรณ์เสริมความแข็งแรงกระชัง และค่าแรงงานสำหรับการเคลื่อนย้ายกระชัง รายรับเฉลี่ยเท่ากับ 66,263.20 บาท/กระชัง/รุ่น และมีรายได้เหนือต้นทุนทั้งหมดเท่ากับ 3,891.61 บาท/กระชัง/รุ่น นอกจากนี้ ปัจจัยที่มีอิทธิพลในทางบวกต่อการปรับตัวในฤดูฝน ได้แก่ การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตเพื่อการเพาะเลี้ยงปลานิล การเข้ารับการอบรม และระดับการรับรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ส่วนปัจจัยหลักที่ทำให้เกษตรกรปรับตัวในฤดูร้อนมากที่สุด ได้แก่ ระดับการรับรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การรวมกลุ่ม และการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตเพื่อการเพาะเลี้ยงปลานิล จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า เกษตรกรควรรวมกลุ่มอย่างมีระบบมากขึ้น อีกทั้งสามารถเพิ่มระดับการปรับตัวได้โดยการเพิ่มการเข้าถึงความรู้ เช่น การใช้อินเทอร์เน็ตเพื่อการเพาะเลี้ยงปลานิล และการเข้ารับการอบรมเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงปลานิล นอกจากนี้ ภาครัฐควรให้ความรู้เกี่ยวกับผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพื่อให้เกษตรกรได้ตระหนักและเตรียมตัวรับมือมากขึ้น Ubon Ratchathani is one of tilapia culture provinces and sensitive to climate change both from drought and flood. Therefore, the study is to understand aquaculturists’ adaptation behaviors, which are adaptability and its affecting factors, on climate change impacts as well as costs and returns analysis of tilapia culture farming affecting from climate change. Data were collected from 200 interviewed caged tilapia aquaculturists. The results showed that aquaculturists were highly aware of climate change and had high level of climate concern. Aquaculturists had higher climate change adaptation level in summer by moving tilapia cages to deeper water and decreasing amount of stocking density. In rainy season, aquaculturists adapted to climate change by moving tilapia cages to still water area and increasing water quality monitor. Cost of tilapia culturing was 62,371.59 baht/cage/crop cycle consisting of drought adaptation costs, which were oxygen production, sunlight protection, and cage relocation, and flood adaptation cost, which were to increase cage durability, and cage relocation. The drought adaptation costed 875.51 baht/cage/crop cycle and flood costed 597.46 baht/cage/crop cycle. The income of tilapia culture was 66,263.20 baht/cage/crop cycle, where culturing profit was 3,891.61 baht/cage/crop cycle. The most affecting factors for climate change adaptation in rainy season are internet access for aquacultural purpose, training, and climate awareness. Main driven factors for adaptation level in summer are climate awareness, cooperation with other aquaculturists, and internet access for aquacultural purpose. The results revealed that aquaculturists should be cooperative more systemically. Moreover, increasing adaptation level is to increase access to knowledge by using internet for aquacultural purpose and attending to aquaculture training. The government can also raise climate change awareness for aquaculturists to be better aware and prepared of its impacts.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: กุลภา กุลดิลก

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: เออวดี เปรมัษเฐียร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2564

Modified: 2568-07-23

Issued: 2568-07-23

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2564/chalermchon-won-all.pdf

CallNumber: HD9466.T353.U2 .ฉ57

tha

Spatial: อุบลราชธานี

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	chalermchon-won-all.pdf	1.78 MB

ใช้เวลา

0.024914 วินาที