ความหลากหลายชนิดและความชุกชุมของนกตามสภาพแหล่งอาศัยบริเวณพื้นที่โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลแหลมผักเบี้ย อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี

Species diversity and abundance of birds in The King’s Royally Initiated Laem Phak Bia Environmental Research and Development Project, Phetchaburi Province

Name: อรสา สามี

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม) 2564

Classification :.LCCS: QL691.T35

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ThaSH: นก -- เพชรบุรี

ThaSH: นก -- นิเวศวิทยา

ThaSH: แมลง -- นิเวศวิทยา

ThaSH: สัตว์หน้าดิน -- นิเวศวิทยา

Abstract: โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.เพชรบุรี มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อบำบัดน้ำเสียชุมชนโดยใช้กระบวนการทางธรรมชาติช่วยธรรมชาติ 4 ระบบ ได้แก่ ระบบบ่อบำบัดน้ำเสีย ระบบพืชและหญ้ากรองน้ำเสีย ระบบพื้นที่ชุ่มน้ำเทียม และระบบแปลงพืชป่าชายเลน จึงทำให้โครงการฯ มีสภาพพื้นที่หลากหลายของแหล่งอาศัยและแหล่งอาหารของนก จึงทำให้พบความหลากหลายชนิดและความชุกชุมของนกภายในพื้นที่โครงการฯ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากหลายชนิด ความชุกชุม และปัจจัยสิ่งแวดล้อมของนกตามสภาพแหล่งอาศัยจำนวน 9 แห่ง ได้แก่ (1) แปลงทดลองปลูกข้าว (2) บ่อบำบัดน้ำเสีย (3) พงหญ้าและพื้นที่ชุ่มน้ำเทียม (4) หาดโคลนบริเวณแปลงป่าชายเลนปลูก (5) ป่าชายเลนภายในโครงการแหลมผักเบี้ยฯ (6) หาดเลนชายฝั่งทะเลด้านหน้าโครงการฯ (7) ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงชายฝั่งเพชรบุรี จ.เพชรบุรี (8) ป่าชายเลนที่มีการใช้ประโยชน์บริเวณคลองอีแอดและ (9) นาเกลือ ระหว่างเดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 ถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2563 ผลการศึกษาพบนกทั้งหมด 126 ชนิด แยกตามอนุกรมวิธานได้ 16 อันดับ 45 วงศ์ จัดเป็นนกประจำถิ่นและนกอพยพ 66 (ร้อยละ 52.38) และ 60 (ร้อยละ 47.62) ชนิด ตามลำดับ โดยพบนกในวงศ์ Scolopacidae (วงศ์นกชายเลน) มีความหลากหลายชนิดสูงสุดคือ 21 ชนิด พื้นที่ที่พบชนิดนก (Species richness) สูงสุดคือ ป่าชายเลนบริเวณคลองอีแอด 82 ชนิด รองลงมาคือ บ่อบำบัดน้ำเสีย นาเกลือ และป่าชายเลนภายในโครงการฯ จำนวน 80, 73 และ 70 ชนิด ตามลำดับ จำนวนประชากรนกมากที่สุดคือ หาดเลนชายฝั่งทะเล รองลงมาคือ ศูนย์วิจัยประมงฯ บ่อบำบัดน้ำเสีย และนาเกลือ ดัชนีความหลากหลายชนิด (H’) มากที่สุด บริเวณคลองอีแอดมีค่า 3.43 รองลงมาคือ นาเกลือ ศูนย์วิจัยประมงฯ และบ่อบำบัดน้ำเสีย มีค่า 3.42, 3.24 และ 3.18 ตามลำดับ โดยแต่ละพื้นที่พบชนิดพันธุ์เด่น (Dominant Species) แตกต่างกันตามชนิดและสภาพของแหล่งอาศัย ปัจจัยที่เอื้อประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตของนกโดยเฉพาะความหลากหลายและความอุดมสมบูรณ์ของอาหาร โดยพบว่าความหลากหลายชนิดของนกที่พบในแต่ละพื้นที่ศึกษามีความสอดคล้องกับความหลากหลายชนิดและปริมาณของแหล่งอาหาร นอกจากนี้การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าการสร้างระบบบำบัดน้ำเสียของโครงการฯ นอกจากจะทำหน้าที่หลักในการบำบัดน้ำเสียชุมชนได้แล้วยังสามารถให้ผลพลอยได้ในการเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของนกที่สร้างโดยมนุษย์และทำให้เกิดความหลากหลายชนิดของทรัพยากรชีวภาพภายในพื้นที่โครงการฯ The King's Royally Initiated Laem Phak Bia Environmental Research and Development Project, Phetchaburi Province (LERD Project) has main objective to treat community wastewater by 4 natural processes consist of (1) Oxidation ponds (2) Plant and grass filtration (3) Constructed wetland and (4) Mangrove plant filtration. Therefore, LERD Project has a variety of area types and results in diversity of food and habitat for birds leading to study of species diversity, abundance and environmental factors of birds in LERD Project and nearby areas 9 sub-area including (1) Paddy (2) Oxidation ponds (3) Grasses and Constructed wetland (4) Mud flat (5) Mangrove forests in LERD Project (6) Land beach (7) Phetchaburi Coastal Fisheries Research and Development Center (PCARD center) (8) Utilized mangrove forests at I-aet Canal and (9) Salt pan during October 2019 to September 2020. The study found a total of 126 bird species, 16 Orders 45 families, 66 (52.38%) and 60 species were resident and migrant birds (47.62 percent), respectively. The birds in Family Scolopacidae (Shorebirds) had the highest diversity of 21 species. The highest species richness was 82 species that found in Utilized mangrove forests at I-aet Canal followed by Oxidation ponds, Salt pan and Mangrove forests in LERD Project were 80, 73 and 70 species, respectively, relate with species diversity index (H') that found Utilized mangrove forests at I-aet Canal has a highest value at 3.43 followed by Salt pan, PCARD center and Oxidation ponds were 3.42, 3.24 and 3.18, respectively. The result found that each habitat area has different dominant species as a result of differences in structures and type of each habitat areas that utility to serve the survival strategies of birds, especially the diversity and plenty of food. The study also found species diversity of bird that found in each habitat area was consistent with species diversity and quantities of food sources of birds. Moreover, This research shown that building of wastewater treatment system in LERD project not only served main function for treating community wastewater but also offered a by product which being Man-made habitat for birds and cause the diversity of biological resources in LERD project.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: นฤชิต ดำปิน

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: อรอนงค์ ผิวนิล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Name: สุธี จรรยาสุทธิวงศ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2564

Modified: 2568-07-21

Issued: 2568-07-21

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2564/orasa-sam-all.pdf

CallNumber: QL691.T35 .อ17

tha

Spatial: เพชรบุรี

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	orasa-sam-all.pdf	7.85 MB

ใช้เวลา

0.023865 วินาที