ผลทางอัลลีโลพาธีของสารสกัดด้วยน้ำจากดาวเรืองฝรั่งเศสต่อการเจริญเติบโตของวัชพืชและพืชปลูกบางชนิด

Allelopathic effect of water extracts from french marigolds on the growth of some weeds and crops

Name: ธนพงศ์ ไกรพุฒ

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (พืชไร่) 2563

Classification :.LCCS: SB732.75

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สาขาพืชไร่ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: สารอัลลีโลพาที

ThaSH: อัลลีโลพาที

ThaSH: ดาวเรืองฝรั่งเศส -- การใช้ประโยชน์

ThaSH: วัชพืช -- การควบคุม

Abstract: ดาวเรืองฝรั่งเศสนิยมปลูกเป็นไม้ประดับมากกว่าปลูกเพื่อตัดดอก โดยที่ส่วนลำต้นและใบหลังจากดอกร่วงโรยไม่มีการนำมาใช้ประโยชน์มากนัก การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อนำส่วนลำต้นและใบของดาวเรืองหลังดอกร่วงโรยมาใช้ประโยชน์ในการควบคุมวัชพืช ด้วยการทดสอบประสิทธิภาพทางอัลลีโลพาธีของสารสกัดด้วยน้ำจากดาวเรืองฝรั่งเศสต่อการเจริญเติบโตของวัชพืชและพืชปลูก วางแผนการทดลอง CRD จำนวน 4 ซ้ำ ด้วยการพ่นสารสกัดด้วยน้ำที่ได้จากตัวอย่างแห้งลำต้นและใบของดาวเรืองฝรั่งเศส 10 พันธุ์ ได้แก่ KPS01-SY, KPS02-SO, KPS03-SO, KPS04-DO, KPS05-DY, KPS06-SR, KPS07-SY, KPS08-DO, KPS09-DY และ KPS10-DR ความเข้มข้น 5 เปอร์เซ็นต์ (โดยน้ำหนักต่อปริมาตร) ลงบนเมล็ดพืชทดสอบ บันทึกความยาวรากและลำต้นของวัชพืชใบกว้าง ได้แก่ กะเม็ง ก้นจ้ำขาว และตีนตุ๊กแก วัชพืชใบแคบ ได้แก่ หญ้านกสีชมพู หญ้าปากควาย และหญ้ารังนก และพืชปลูก ได้แก่ ถั่วเขียว ข้าว และข้าวโพด หลังจากพ่นสารสกัดแล้ว 7 วัน เปรียบเทียบประสิทธิภาพทางอัลลีโลพาธี และคำนวณเปอร์เซ็นต์การยับยั้งเปรียบเทียบกับชุดควบคุม ผลการทดลองพบว่า สารสกัดด้วยน้ำจากลำต้นและใบดาวเรืองฝรั่งเศสพันธุ์ KPS06-SR, KPS08-DO และ KPS09-SY มีประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญเติบโตของวัชพืชใบกว้างได้ดี ในขณะที่สารสกัดด้วยน้ำจากลำต้นเหนือดินของดาวเรืองพันธุ์ KPS01-SY, KPS02-SO และ KPS03-SO สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของวัชพืชใบแคบได้ดี โดยที่สารสกัดจากดาวเรืองมีผลในการยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ α-amylase และ dehydrogenase ในกระบวนการงอกของเมล็ดวัชพืชดังกล่าว ในขณะที่สารสกัดด้วยน้ำจากใบและลำต้นของดาวเรืองฝรั่งเศสทุกพันธุ์โดยที่สารสกัดด้วยน้ำจากดาวเรืองฝรั่งเศสนี้มีผลกระตุ้นการเจริญเติบโตส่วนรากและลำต้นของถั่วเขียวได้ดี ในทางกลับกันสารสกัดด้วยน้ำจากดาวเรืองทุกพันธุ์มีผลยับยั้งการเจริญเติบโตส่วนลำต้นของข้าวและส่วนรากของข้าวโพด โดยที่สารสกัดด้วยน้ำจากใบและลำต้นของดาวเรืองพันธุ์ KPS03-SO มีผลกระตุ้นกิจกรรมของเอนไซม์ α-amylase, dehydrogenase และ protease ในเมล็ดของถั่วเขียว นอกจากนี้ยังพบสารอัลลีโลเคมิคอลหลายชนิดที่มีรายงานประสิทธิภาพการในการยับยั้งการเจริญเติบโตของวัชพืชเป็นองค์ประกอบในสารสกัด จากผลการทดลองจะเห็นได้ว่าสารสกัดด้วยน้ำจากใบและลำต้นของดาวเรืองฝรั่งเศสพันธุ์พันธุ์ KPS01-SY, KPS02-SO,KPS03-SO, KPS08-DO และ KPS09-SY สามารถควบคุมวัชพืชบางชนิดได้ โดยไม่ส่งผลกระทบทางลบต่อการเจริญเติบโตของต้นกล้าถั่วเขียว French marigolds were commonly grown as ornamental plants more than cut flowers. A few reports were found on utilization of its stem and leaves after flower wilted. To use the stems and leaves of marigold after the flower had withered to control weeds was interested. The objective of this study was to determine the allelopathic effect of water extracts from French marigolds on growth of weeds and crops. The experiments were done in CRD with three replications. The water extracts of dry matters from stems and leaves of 10 varieties of French marigolds including KPS01-SY, KPS02-SO, KPS03-SO, KPS04-DO, KPS05-DY, KPS06-SR, KPS07-SY, KPS08-DO, KPS09-DY and KPS10-DR at concentration of 5% (w/v) were sprayed on test seeds. Root and shoot lengths of broadleaf weeds (Eclipta prostrata L., Bidens pilosa L. and Tridax procumbens L.), narrow leaf weeds (Echinochloa colana (L.) Link, Dactyloctenium aegyptium (L.) P. Beauv and Chloris barbata Sw.) and crops (Vigna radiata (L.) R. Wilczek, Oryza sativa L. and Zea mays L.) were measured at 7 days after treating and calculated in comparison with control. The results showed that water extracts from stems and leaves of KPS06-SR, KPS08-DO and KPS09-SY showed strong inhibitory effects on growth of broadleaf weeds. While, water extracts from stems and leaves of KPS01-SY and KPS03-SO presented good efficacy of growth inhibition on narrow leaf weeds. We found that all of water extracts from French marigolds had capacity to inhibit α-amylase and dehydrogenase activities. In case of effect of these extracts on crops, all of water extracts from stems and leaves of French marigolds showed stimulated on V. radiata growth. Conversely, water extracts from all marigold demonstrated inhibitory effect on shoot growth of O. sativa and root growth of Z. may. Water extracts from stems and leaves of KPS03-SO showed the best stimulators on V. radiata that caused of stimulated amylase, dehydrogenase and protease activities. Beside, serveral allelochemicals that have been reported effectiveness of inhibiting the growth of weeds were found constituents in these extracts. According to the results, the water extracts from French marigolds, KPS01-SY, KPS02-SO,KPS03-SO, KPS08-DO and KPS09-SY, could be used to control some weeds without adversely affecting on the growth of V. radiata seedling.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: จำเนียร ชมภู

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: ทศพล พรพรหม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Name: ราตรี บุญเรืองรอด

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2568-07-17

Issued: 2568-07-17

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/tanapong-gha-all.pdf

CallNumber: SB732.75 .ธ151

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พืชไร่

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	tanapong-gha-all.pdf	4.07 MB

ใช้เวลา

0.039512 วินาที