กายวิภาคศาสตร์ของไม้ป่าชายเลนสกุล Sonneratia (Lythraceae) ในประเทศไทย

Anatomy of mangrove plants genus sonneratia (Lythraceae) in Thailand

Name: สุกฤษฎิ์ ต๊ะต้องใจ

LCSH: Sonneratiaceae -- Thailand.

Classification :.LCCS: QK495.L9

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (พฤกษศาสตร์) 2563.

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาพฤกษศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: พืชวงศ์ตะแบก -- กายวิภาค

ThaSH: ไม้ป่าชายเลน -- ไทย

ThaSH: กายวิภาคศาสตร์พืช -- ไทย

ThaSH: ป่าชายเลน -- ไทย

ThaSH: Lythraceae -- Thailand

Abstract: ไม้ป่าชายเลนสกุล Sonneratia จัดอยู่ในวงศ์ตะแบก (Lythraceae) พบในป่าชายเลนของประเทศไทยทั้งหมด 4 ชนิด ได้แก่ ลำแพนทะเล ลำพู ลำแพนหิน และลำแพน พบในพื้นที่ที่มีความเครียดจากหลายปัจจัย เช่น ความเค็ม น้ำท่วมขัง และโลหะ การศึกษาครั้งนี้ทำการเก็บตัวอย่างจากจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และจังหวัดพังงา โดยศึกษาลักษณะทางกายวิภาคศาสตร์ของรากทั้ง 4 ประเภท ปลายยอด ลำต้น เนื้อไม้ ก้านใบ ใบ และดอก โดยกรรมวิธีพาราฟิน sliding microtome การแช่ยุ่ย และการฟอกใส ภายใต้กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสงและกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด ผลการศึกษาพบว่าลักษณะทางกายวิภาคศาสตร์ของพืชสกุล Sonneratia ทั้ง 4 ชนิด โดยรากทั้ง 4 ประเภท ปลายยอด ลำต้น เนื้อไม้ ก้านใบ และดอก ส่วนใหญ่มีลักษณะทางกายวิภาคศาสตร์ที่คล้ายคลึงกัน โดยมีความสัมพันธ์กับการปรับตัวเพื่อให้อยู่รอดในสภาพแวดล้อมป่าชายเลนได้แก่ การพบเนื้อเยื่อเพริเดิร์มในรากทุกประเภท การเปลี่ยนแปลงเนื้อเยื่อคอร์เทกซ์เป็นแอเรงคิมาในรากทุกประเภท การมีเส้นผ่านศูนย์กลางของเวสเซลขนาดเล็กและพบรอยเว้าแบบขอบยื่น การพบไฟเบอร์ชนิดเจลาตินัสในเนื้อไม้และพบสเกลอรีดจำนวนมากในเกือบทุกอวัยวะ การสะสมแทนนินในบางอวัยวะ และพบผลึกที่มีรูปร่าง 3 ลักษณะ ได้แก่ รูปดาว รูปปริซึม รูปเข็ม อย่างไรก็ตามลักษณะกายวิภาคศาสตร์ของใบทั้ง 4 ชนิด มีลักษณะแตกต่างกัน เช่น การพบปากใบอยู่ต่ำกว่าระดับเนื้อเยื่อชั้นผิวในลำแพนทะเลและลำแพนหิน ส่วนลำพูและลำแพนพบปากใบอยู่ระดับเดียวกันกับเนื้อเยื่อชั้นผิว การสะสมผลึกรูปดาวในเนื้อเยื่อชั้นผิวทั้งสองด้านในลำแพนทะเลและลำแพนหิน การพบช่องเก็บสารเมือกในใบทุกชนิด นอกจากนั้นยังมีลักษณะกายวิภาคศาสตร์อื่นที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละชนิด เช่น การพบต่อมบนใบลำแพนทะเล ดังนั้นจากผลการศึกษาสามารถสรุปได้ว่า ลักษณะทางกายวิภาคศาสตร์ของพืชสกุล Sonneratia มีการปรับตัวเพื่อให้ทนต่อความเค็ม น้ำท่วมขัง ลม คลื่นทะเล และความเข้มแสง The genus Sonneratia belongs to the family Lythraceae. There are four species in Thailand, including Sonneratia alba, S. caseolaris, S. griffithii and S. ovata. All species were found in the areas that have several stress factors, such as salinity, flooding and metals. The plant samples were collected from mangrove forest in Prachuabkirikhan province and Phang-nga province. Anatomy of four types of roots, shoot tips, primary and secondary growth stems, woods, petioles, leaves and flowers were investigated using paraffin method, sliding microtome method, tissue maceration technique and tissue clearing technique. The prepared samples were observed under a light microscope and a scanning electron microscope. The results showed that four types of root, shoot tip, primary and secondary growth stem, wood, petiole and flower of all species have some similar anatomical characteristics. The similar characters are associated with an adaptations to conditions in the mangrove forest. Periderm and aerenchyma in cortex were found in all types of root. A small vessel diameter and vestured pits were observed in the four species. Gelatinous fibers were observed in wood and a number of sclereids in some organs. Tanniferous cells are presence in most parts of the plants. Three shapes of crystal (druse, prismatic and raphide) were observed in this genus. However, anatomy of leaf is different among the studied species. For example, sunken stomata were found in S. alba and S. griffithii, but typical stomata were observed in S. caseolaris and S. ovata. Druse crystals were found in both side of epidermis of S. alba and S. griffithii. Mucilaginous cavitys are present in all species. Furthermore, glands on epidermis were found only in S. alba. Therefore, from the results, it can be concluded that the anatomical characters of Sonneratia are associated with adaptations to salinity, waterlogging, wind, wave action and light intensity.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ประศาสตร์ เกื้อมณี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: เอกพันธ์ ไกรจักร์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2568-07-15

Issued: 2568-07-15

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/sukrit-tat-all.pdf

CallNumber: QK495.L9 .ส41

tha

Spatial: ไทย

Spatial: ไทย

Spatial: ไทย

Spatial: Thailand

Spatial: Thailand.

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พฤกษศาสตร์

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	sukrit-tat-all.pdf	18.71 MB

ใช้เวลา

0.036023 วินาที