ชีววิทยาการสืบพันธุ์ของมะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง และการช่วยผสมเกสรโดยใช้ชันโรงในการผลิตมะม่วงนอกฤดู

Reproductive biology of 'Nam Dok Ma' mango and pollination by stingless bee in producing off-season mango

Name: พัชรินทร์ จุ้ยกลิ่น

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (กีฏวิทยา) 2563.

Classification :.LCCS: QK926

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขากีฏวิทยา -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: การถ่ายเรณูโดยผึ้ง

ThaSH: แมลงผสมเกสร

ThaSH: ชันโรง

ThaSH: มะม่วง -- พันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง -- การผลิต

Abstract: การศึกษาลักษณะชีววิทยาการสืบพันธุ์ของดอกมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง การบานของช่อดอกมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองจะเริ่มบานตั้งแต่ส่วนโคนของช่อดอกไปจนสุดปลายช่อ โดยใช้ระยะเวลาในการบานทั้งหมดเฉลี่ย 22.80 ± 1.75 วัน จำนวนดอกย่อยทั้งหมดในช่อเฉลี่ยเท่ากับ 1,286.60 ± 165.73 ดอก จำนวนดอกเพศผู้ในแต่ละช่อเฉลี่ยเท่ากับ 668.00 ± 120.38 ดอก และดอกสมบูรณ์เพศเฉลี่ยเท่ากับ 618.60 ± 68.04 ดอก สัดส่วนดอกเพศผู้มากกว่าดอกสมบูรณ์เพศ ขนาดของดอกเพศผู้ประมาณ 0.63-0.79 เซนติเมตร และมีขนาดของดอกสมบูรณ์เพศประมาณ 0.69-0.89 เซนติเมตร ความยาวของช่อดอกเฉลี่ยประมาณ 41.57-54.71 เซนติเมตร จำนวนละอองเรณูเฉลี่ยเท่ากับ 307.35 ± 74.50 เมล็ด และการงอกของละอองเรณูร้อยละ 51.11 ± 4.51 การสำรวจชนิดของแมลงผสมเกสรมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้สีทองในช่วงระยะดอกบานพบแมลงในอันดับ Diptera มากที่สุด โดยในอันดับ Diptera พบแมลงในวงศ์ Syrphidae มากที่สุด พฤติกรรมของชันโรงใช้เวลาในการลงตอมดอกเฉลี่ย 5.0-8.5 วินาที/ดอก และระยะทางการหาอาหารเฉลี่ย 20.45-71.65 เมตร ประสิทธิภาพการผสมเกสรทั้ง 3 กรรมวิธีในพื้นที่ปลูกมะม่วง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา พบว่าในกรรมวิธีการผสมเกสรแบบเปิดร่วมกับชันโรงและกรรมวิธีการผสมแบบเปิดให้ร้อยละการติดผลดีกว่าในกรรมวิธีการผสมเกสรแบบปิดหรือการผสมตัวเอง การศึกษาความเป็นพิษของสารป้องกันกำจัดศัตรูพืชต่อการงอกของละอองเรณูมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง พบว่าสารป้องกันกำจัดแมลงไซเพอร์เมทรินมีผลต่อการงอกของละอองเรณูมากที่สุด รองมาคือฟิโปรนิล และสารป้องกันกำจัดเชื้อราไตรฟลอกซีสโตรบิน สารป้องกันกำจัดศัตรูพืชที่มีผลต่อการตายของผึ้งพันธุ์มากที่สุดคือสารป้องกันกำจัดแมลงอะบาเมคติน ทำให้ประชากรผึ้งตาย 100% หลังได้รับสาร 8 ชั่วโมง สารที่เป็นพิษต่อชันโรงมากที่สุดคือคลอไพริฟอส ทำให้ประชากรผึ้งตาย 100% หลังได้รับสาร 24 ชั่วโมง และชันโรงมีความทนทานต่อสารมากกว่าผึ้งพันธุ์ The floral reproductive biological of ‘Nam Dok Mai Si Thong’ mango studies were conducted. Mango flower in the lower portion of the panicle began blooming before the growth of the panicle was completed. The flowering period of each panicle was 22.80 ± 1.75 days, an each of panicle contained on an average 668.00 ± 120.38 staminate flowers and 618.60 ± 68.04 perfect flowers, the staminate flowers or male flowers ratio were higher than perfect flowers, perfect flowers size ( 0.69- 0.89 cm. ) was more than male flowers and inflorescence length was 41.57 - 54.71 cm. The anther contained of pollen grain ranging from 307.35 ± 74.50 grain number per anther and the percentage of pollen germination was 51.11 ± 4.51. The investigation of insect pollinators,we found that the most frequent visitors were found in order Diptera. The largest number of Diptera belonged to Syrphidae. Foraging behavior of stingless bee showed that spent 5.0-8. 5 second/ flower, and maximum flight distance of 20.45 - 71.65 meters. Pollination efficacy of stingless bee on mango. The highest fruit set is open-pollination + stingless bee, follow by open-pollination and the lowest fruit set is self- pollination. This study determined the toxicity of pesticide on pollen germination rate on ‘Nam Dok Mai Si Thong’. The lowest percentage of pollen germination was found about 25.28-34.07 in cypermecthrin treatment follow by fipronil and trifloxystrobin. The study determined the toxicity of pesticide on honey bee and stingless bee. We found that mortality of honey bee, the effect of abamectin increased mortality of 100 % at 8 h after exposure. For stingless bee, the effect of chlorpyrifos increased mortality of 100 % at 24 h after exposure. Stingless bee higher tolerance to pesticides than honey bee.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ชามา พานแก้ว

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: เจนจิรา ชุมภูคำ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2568-07-04

Issued: 2568-07-04

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/patcharin-jui-all.pdf

CallNumber: QK926 .พ112

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กีฏวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	patcharin-jui-all.pdf	3.22 MB

ใช้เวลา

0.036312 วินาที