การคัดเลือกและการผลิตเชื้อ Streptomyces spp ด้วยการเพาะเลี้ยงแบบแห้งเพื่อการควบคุมทางชีวภาพของโรคคะน้า

Selection and production of streptomyces spp by solid state cultivation for biocontrol of Chinese Kale disease

Name: สาธิต วงศ์บูชาศิลป์

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (จุลชีววิทยา) 2561.

Classification :.LCCS: QR82.S8

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาจุลชีววิทยา -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: สเตรปโตมัยซิส

ThaSH: แอคติโนมัยซิส

ThaSH: คะน้า -- โรคและศัตรูพืช

Abstract: เชื้อสเตรปโตมัยซีทไอโซเลท DP56 DP85 และDP96 สามารถยับยั้งการเจริญของ Fussarium oxysporum ที่ก่อโรคเหี่ยว Pythium aphanidermatum DOAC 2227และRhizoctonai solani DOAC 1406 ที่ก่อโรคเน่าคอดินในระดับจานเพาะเลี้ยงเชื้อ ส่วนสายพันธุ์ B2 ยับยั้งการเจริญของ F.oxysporum และR. solani DOAC 1406 และไอโซเลท K1 ยับยั้งการเจริญของ P. aphanidermatum DOAC 2227 เพียงอย่างเดียว พบว่า ไอโซเลท B2 สามารถควบคุมการเกิดโรคคะน้าจาก F. oxysporum และR. solani DOAC 1406ได้ดีที่สุดในระดับกระถางโดยมีเปอร์เซ็นต์การรอดตายเท่ากับ 90 และ80 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ การพบกิจกรรมเอนไซม์คาร์บอกซิเมธิลเซลลูเลส โปรติเอส และเบ้ตากลูแคนเนสจากชิ้นวุ้นบริเวณยับยั้งระหว่างเชื้อราโรคพืชกับเชื้อสเตรปโตมัยซีทไอโซเลท B2 ชี้ให้เห็นว่าเอนไซม์ที่ ตรวจพบ เป็นกลไกการยับยั้งเชื้อราโรคพืช นอกจากนี้เชื้อสเตรปโตมัยซีททั้ง 5 ไอโซเลท สามารถผลิต ซิเดอร์โรฟอร์ ผลิต IAA และการตรึงไนโตรเจน ส่วนไอโซเลท DP56 DP85 และDP96 สามารถละลาย ฟอสเฟตได้ แต่ทั้งนี้มีเชื้อสเตรปโตมัยซีทไอโซเลท B2 ที่สามารถส่งเสริมการเติบโตของคะน้าที่ปลูกใน ระดับกระถางได้ดีสุด โดยมีน้ำหนักสดและน้ำหนักแห้งเฉลี่ยเท่ากับ 3.99±0.15และ 0.25±0.01กรัม ต่อต้น ตามลำดับ หลังการปลูกเป็นเวลา 45 วัน ไอโซเลท B2 ใกล้เคียงกับ S. glubosus ที่สุดซึ่งความ เหมือน 99.38 % โดยอาศัยลำดับเบสบางส่วนของยีน 16S rRNA การเพาะเลี้ยงแบบแห้งโดยใช้ปลาย ข้าว ซึ่งเป็นซับสเตรตที่ดีที่สุด ที่เติมเพียงน้ำกลั่นให้มีความชื้นเริ่มต้น 60 เปอร์เซ็นต์ สามารถผลิตเซลล์ S. glubosus B2 ได้ปริมาณสูงสุด เท่ากับ 4.4x109CFU/ กรัม เมื่อบ่มที่อุณหภูมิห้อง (33 องศาเซลเซียส)เป็นเวลา 5 วัน การรักษาเชื้อในวัสดุหมักที่ความชื้น 12 เปอร์เซ็นต์ โดยปริมาณเซลล์เริ่มต้น 2.03x109CFU/ กรัมแห้ง ที่ 4 15 และ37 องศาเซลเซียส พบว่าอัตราการอดชีวิตที่เก็บรักษาในสภาพที่ไม่เป็น สุญญากาศกว่าการเก็บในสภาพที่เป็นสุญญากาศ ผลของอุณหภูมิต่ออัตราการรอดชีวิตเฉพาะ (k ) เป็นไปตามสมการ Arrhenius ที่ 4-37 องศาเซลเซียส ซึ่งสามารถทำนายค่า k ในช่วงอุณหภูมิ 4 - 37 องศาเซลเซียส และคำนวณระยะเวลาการเก็บอายุการเก็บรักษา พบว่าผลการเก็บรักษาเชื้อที่อุณหภูมิ4 25และ33 องศาเซลเซียส ได้นานเป็นเวลา 342 160 และ130 วัน ตามลำดับ เพื่อให้เชื้อยังมีชีวิตปริมาณ 108 CFU/กรัมแห้ง ซึ่งเป็นปริมาณต่ำสุดตามเกณฑ์มาตรฐานการผลิตสารชีวภัณฑ์ในเชิงพาณิชย์ Streptomyces isolates of DP56, DP85 and DP96 inhibited wilt causing Fusarium oxysporum, and damping off causing Rhizoctonai solani DOAC 1406 and Pythium aphanidermatum DOAC 2227 based on dual culture plate technique, whereas isolate B2 inhibited F. oxysporum and R. solani DOAC 1406, and K1 strain inhibited only P. aphanidermatum DOAC 2227. Effiicacy of the selected isolates on biocontrol of Chinese kale caused by the plant pathogens in pot scale indicated isolate B2 was the best isolate that could control the diseases caused by F. oxysporum and R. solani DOAC 1406 with 90 and 80% survival, respectively. The presence of chitinase, protease, CMCase protease and β-glucanase from the inhibition zone of B2 against the respective plant pathogens implied that the hydrolytic enzymes were the antagonistic mechanisms involved the biocontrol. All the selected antagonistic isolates also had plant growth promoting activities on indole-3-acetic acid (IAA) and siderophores productions, and nitrogen fixation, whereas the isolates of DP56, DP85 and DP96 were able to solubilize phosphate. However, the B2 isolate as the best isolate promoted growth of Chinese kale in pot experiments yielded average wet weight and dry weight of 3.99± 0.15 and 0.25± 0.01 g/plant respectively at 45 days plantation. Based on DNA base sequence of 16S rRNA gene, B2 was the most closely to S. glubosus with 99.38 % similarity. The maximum of S. glubosus B2 viable cells , 4.4x109 CFU/g dried solid, was obtained by solid state cultivation at 33°C for 5 days using the broken rice as the best substrate with addition of only distilled water to make initial moisture content of 60%. Storage viability in non-vacuum condition was higher than vacuum condition kept at 4, 15 and 37 ๐ C. Effect of the storage temperature on specific survival rate (k) followed the Arrhenius equation at temperature in a range of 4-37 °C which resulted in prediction of k value and calculation of period storage. It was predicted that the period of storage of dry solid at moisture content of 12% with viable cells of 2.03x109 CFU/g dried solid that kept at 4, 25 and 33°C were 342, 160 and 130 days, respectively, to reach viable cells of 108 CFU/g dried solid which is the minimal amount as standard criterion of microbial pesticide required for commerce.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: วิเชียร กิจปรีชาวนิช

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: เยาวภา อร่ามศิริรุจิเวทย์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2561

Modified: 2568-06-28

Issued: 2568-06-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2561/sathit-won-all.pdf

CallNumber: QR82.S8 .ส24

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: จุลชีววิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	sathit-won-all.pdf	3.44 MB

ใช้เวลา

0.025382 วินาที