การศึกษาพหุวัฒนธรรมกับความมั่นคงของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด

The study of multiculturalism and security in Baan Nam Chieo community, Leam Ngop District, Trat Province

Name: ชญาภา แม่นศรแผลง

ThaSH: พหุวัฒนธรรมนิยม -- ไทย

Classification :.DDC: 306.4

ThaSH: ชุมชน

ThaSH: สังคมและวัฒนธรรม

ThaSH: มหาวิทยาลัยบูรพา -- สาขาวิชายุทธศาสตร์และความมั่นคง

Abstract: การวิจัยนี้ เป็นการศึกษาวิถีพหุวัฒนธรรมกับความมั่นคงของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ของชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีนในสังคมพหุวัฒนธรรมของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด และเพื่อศึกษากระบวนการผสมกลมกลืนในสังคมพหุวัฒนธรรมของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด การศึกษาครั้งนี้ได้ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการรวบรวมข้อมูลเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตการณ์ โดยผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่มีบทบาทสำคัญในชุมชนและผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับชุมชน ทั้งชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีน ในชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด รวมจำนวน 12 คน ผลการศึกษาพบว่า ก. อัตลักษณ์ของชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีนในสังคมพหุวัฒนธรรมของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด 1) ด้านประวัติศาสตร์ความเป็นมา พบว่า ชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีน มีการอยู่ร่วมกันในชุมชนบ้านน้ำเชี่ยวมาเป็นระยะเวลานาน โดยชาวแขกจามเริ่มอพยพเข้ามาก่อนชาวจีน 2) ด้านภาษา พบว่า การติดต่อสื่อสารของชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีนในชุมชนบ้านน้ำเชี่ยวจะใช้ภาษาตราดเป็นภาษากลางในการสื่อสาร และจะมีการใช้ภาษาอาหรับในการทักทายภายในกลุ่มชาวไทยมุสลิม การแต่งกายของชาวไทยมุสลิม ผู้หญิงจะใส่ฮิญาบ ส่วนผู้ชายจะนุ่งโสร่งสวมหมวกกะปิเยาะ 3) ด้านศาสนา/ความเชื่อ จะแตกต่างกันที่ศาสนาโดยชาวไทยพุทธกับชาวไทยเชื้อสายจีนจะนับถือศาสนาพุทธ ส่วนชาวไทยมุสลิมจะนับถือศาสนาอิสลาม และมีประเพณีที่เป็นอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยวที่แตกต่างจากที่อื่น คือ ประเพณีการแข่งเรือพายไม้ไผ่ 4) ด้านการดำเนินชีวิต ชาวไทยพุทธจะประกอบอาชีพทำสวนมักอาศัยอยู่ห่างจากทะเล ชาวไทยมุสลิมประกอบอาชีพประมงพื้นบ้านจะสร้างบ้านเรืออยู่ติดริมคลองน้ำเชี่ยว ส่วนชาวไทยเชื้อสายจีนประกอบอาชีพค้าขายจะสร้างบ้านตามแนวถนนคล้ายตึกแถวและจะหันหน้าบ้านเข้าหาถนน โดยอัตลักษณ์ของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว เกิดจากอัตลักษณ์ทางจิตวิญญาณ คือ หลักคำสอนทางศาสนา ความสัมพันธ์ทางเครือญาติ และการเรียนร่วมกันในโรงเรียนวัดน้ำเชี่ยว แล้วก่อให้เกิดอัตลักษณ์ทางกายภาพที่แสดงออกมา คือ พิธีกรรมทางศาสนา อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ ได้แก่ ภาษา การแต่งกาย และการดำเนินชีวิต และประเพณีแข่งพายเรือลำไม้ไผ่ ข. ส่วนที่ 1 ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยวคือ 1)ปัจจัยด้านนิเวศวิทยา 2)ปัจจัยด้านการแพร่กระจายทางวัฒนธรรม 3)ปัจจัยด้านบุคลิกภาพ และ4)ปัจจัยทางอุดมการณ์ ข. ส่วนที่ 2 กระบวนการผสมกลมกลืนในสังคมพหุวัฒนธรรมของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ ขั้นการยอมรับ (Acculturation) เมื่อต้องมีการปฏิสัมพันธ์กันในย่านกลาง เช่น โรงเรียนหรือตลาด คนในชุมชนอยู่ร่วมกันแบบไม่แบ่งแยกและมีน้ำใจช่วยเหลือกัน จึงทำให้เกิดการยอมรับทางวัฒนธรรม เข้าสู่ ขั้นการแข่งขั้น (Competition) ในขั้นนี้คนในชุมชนมีการนำหลักคำสอนของแต่ละศาสนามาใช้ในการดำเนินชีวิตจึงทำให้แต่ละวัฒนธรรมอยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข และเกิดเป็นความเข้าใจและเคารพในความแตกต่างทางศาสนาขึ้น เข้าสู่ ขั้นการปรับตัว (Adaptation) คนในชุมชนการชี้แจงและทำความเข้าใจร่วมกันอยู่เสมอผ่านผู้นำทางศาสนา โดยผู้นำทางศาสนาเป็นคนกลางในการไกล่เกลี่ยปัญหา และมีการแต่งงานข้ามศาสนา จึงทำให้เกิดความผูกพันธ์ทางเครือญาติอยู่ร่วมกันแบบพี่น้อง ทำให้ไม่เกิดข้อขัดแย้งกันทางศาสนา เมื่อคนในชุมชนมีการปรับตัวในการอยู่ร่วมกันผ่านระยะเวลานาน วัฒนธรรมบางอย่างจึงถูกรับเอามาใช้ร่วมกันจนเกิดการผสมกลมกลืนทางวัฒนธรรม (Cultural Assimilation) เช่น การแต่งกายของผู้หญิงชาวไทยพุทธที่มักใส่กางเกงขายาวตามชาวไทยมุสลิม แม้จะมีการรับเอาวัฒนธรรมอื่นมาใช้ แต่ชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม และชาวไทยเชื้อสายจีนในชุมชนบ้านน้ำเชี่ยวยังคงมีการคงอัตลักษณ์ของแต่ละวัฒนธรรม มีการยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรมและเอกลักษณ์ของแต่ละวัฒนธรรม ไม่ได้มีการพยายามครอบงำซึ่งกันและกัน เห็นได้จากงานประเพณี 2 ศาสนา 3 วัฒนธรรม ที่จัดขึ้นทุกปี และ ข. ส่วนที่ 3 ผลกระทบต่อความมั่นคงของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว ได้แก่ 1)ความมั่นคงทางการเมืองโดยการมีผู้นำท้องถิ่น ที่มีความเป็นธรรมไม่แบ่งแยกศาสนา มีความเป็นกลางในการไกล่เกลี่ยปัญหาในหมู่บ้าน 2)ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ โดยระบบตลาด การนำสินค้ามาขายที่ตลาดของคนในชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว “ระบบตลาด” (Market System) ทำให้เกิดการหมุนเวียนทางเศรษฐกิจ ส่งผลให้เกิดความมั่นคงทางเศรษฐกิจของชุมชนบ้านน้ำเชี่ยว และ3)ความมั่นคงทางสังคม โดย3องค์ประกอบ คือ ครอบครัว ศาสนา และโรงเรียน

Abstract: This research examines multiculturalism and security in Baan Nam Chieo Community in Laemngob District, Trat Province. The objectives are to study the identities of Thai-Buddhist, Thai-Muslim, and Thai-Chinese community members and the cultural assimilation process in this multicultural community. This research is a qualitative study and employs several research methods, including data collection from documents, in-depth interviews, and observation. The study participants comprise 12 key community members who are Thai-Buddhist, Thai-Muslim, and Thai Chinese and know about the community. The results of the study on the members' identities can be discussed in four aspects: history, language, religion and belief, and lifestyle. Historically, it is found that Thai-Buddhist, Thai-Muslim and Thai-Chinese members have been living in Baan Nam Chieo Community together for a long time, with the Urang Champa people migrating to the community before the Chinese. In terms of the language, it is found that Thai-Buddhist, Thai-Muslim, and Thai-Chinese members use the Trat dialect to communicate with one another. However, among the Thai-Muslim members, Arabic language is also used. At the same time, Thai-Muslims in the community are dressed differently, with the women wearing a hijab and the men wearing a Kufi hat. Regarding religion and belief, the Thai-Buddhist and Thai-Chinese members follow Buddhism, while Thai-Muslim members follow Islam. Baan Nam Chieo community also has a unique tradition of bamboo boat racing. In terms of lifestyle, it is found that Thai-Buddhist members are mostly farmers and live far from the sea. In contrast, Thai-Muslim members are primarily local fishermen living in a boathouse next to Nam Chieo River, while Thai-Chinese members are merchants residing in a building along and facing the street of the community. The identity of Baan Nam Chieo Community itself is distinctly spiritual. It is formed around religious teachings, familial ties, and education that the members all receive from the community's Wat Nam Chieo School. These influences also translate into physical characteristics that include their clothing, lifestyle, and traditional bamboo boat racing. The study also found that factors that influence social and cultural changes within the community are the local ecology, cultural dissemination, personality, and ideology. Moreover, it is found that the cultural assimilation process in the community comprises 4 steps: the acculturation step that takes place in central areas such as the school and the market and reflects in the way that community members are not discriminated against and support one another; the competition step that reflects in the different religious beliefs that are integrated into the ways of life of each group of the members who can co-exist, understand, and respect others; the adaptation step that is found in the way that religious leaders become a conflict mediator and the tolerance for cross-religious marriage which result in a familial bond within diverse members of the community; the cultural assimilation step that is found in the mixed-style clothing of community members, with Thai-Buddhist women wearing Thai-Muslim pants as an example. However, despite the cultural assimilation, Thai-Buddhist, Thai-Muslim, and Thai-Chinese members of the community can retain their own identity and accept the cultural diversity around them without being fully assimilated into other cultures. This can be seen in the fact that certain religious ceremonies and cultural events still take place each year. Lastly, it is found that the community's political security comes from the community leaders who act as mediators without religious prejudice and discrimination. At the same time, the community's economic security relies on the market system within Baan Nam Chieo in which the community members trade and sell their goods in the community market. Lastly, the social security of the community comes from 3 elements: family, religion, and school.

มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด

Address: ชลบุรี

Email: buulibrary@buu.ac.th

Name: จักรชัย สื่อประเสริฐสิทธิ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Created: 2567

Modified: 2568-06-14

Issued: 2568-06-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: ว 306.4 ช112ก

tha

Spatial: ไทย (ภาคตะวันออก)

Spatial: ตราด

DegreeName: รัฐศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ยุทธศาสตร์และความมั่นคง

Grantor: มหาวิทยาลัยบูรพา

©copyrights มหาวิทยาลัยบูรพา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	65920181.pdf	7.75 MB	8	2025-10-23 10:23:48

ใช้เวลา

0.018085 วินาที