การควบคุมมิให้กฎหมายขัดรัฐธรรมนูญ ศึกษากรณี กฏเกณฑ์ว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมาย

Constitutional Review: A Study of Conflict-of-Laws Rules

Name: มุกกระจ่าง จรณี

Organization : มหาวิทยาลัยบูรพา. คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์

Name: อรรัมภา ไวยมุกข์

Organization : มหาวิทยาลัยบูรพา. คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์

ThaSH: กฎหมาย

Classification :.DDC: 340

ThaSH: การขัดกันแห่งกฎหมาย

ThaSH: ความเสมอภาคทางเพศ

ThaSH: รัฐธรรมนูญ

Abstract: งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเอกสารมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเด็นหลักสองประเด็น ได้แก่ ประเด็นที่หนึ่ง บทบัญญัติกฎเกณฑ์ว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมายซึ่งไม่ได้กำหนดสิทธิหน้าที่ของบุคคลโดยตรงแต่เป็นเพียงเครื่องมือในการค้นหากฎหมายที่จะต้องนำมาใช้บังคับกับสถานการณ์หรือคดีพิพาทที่มีความเกี่ยวข้องกับหลายประเทศ สามารถเป็นวัตถุแห่งการตรวจความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของไทยได้หรือไม่ จากผลการศึกษาไม่ปรากฎว่ามีอุปสรรคในการที่กฎเกณฑ์ว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมายซึ่งถูกบรรจุไว้ในพระราชบัญญัติว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมาย พุทธศักราช 2481 จะถูกตรวจความชอบด้วยรัฐธรรมนูญในฐานะที่เป็นกฎหมายที่ศาลจะใช้บังคับแก่คดี การที่บทบัญญัติเป็นเพียงเครื่องมือในการค้นหากฎหมายที่จะต้องนำมาใช้บังคับไม่ควรเป็นเหตุที่จะทำให้บทบัญญัติลักษณะดังกล่าวอยู่นอกขอบเขตการตรวจความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ เนื่องจากการเลือกกำหนดจุดเกาะเกี่ยวของแต่ละลักษณะข้อกฎหมาย ไม่ได้เกิดขึ้นโดยปราศจากอิทธิพลของข้อความคิดที่ปรากฏอยู่ในกฎหมายแพ่งและระบบคุณค่าของสังคมในขณะที่มีการตรากฎหมาย ประเด็นที่สอง กฎเกณฑ์ว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมายซึ่งกำหนดให้ใช้จุดเกาะเกี่ยวที่สัญชาติของสามีในความสัมพันธ์ระหว่างคู่สมรสและสัญชาติของบิดาในความสัมพันธ์ระหว่างบิดามารดาและบุตรขัดหรือแย้งกับหลักความเสมอภาคและการห้ามเลือกปฏิบัติระหว่างเพศตามรัฐธรรมนูญหรือไม่ จากการศึกษาพบว่าบทบัญญัติลักษณะดังกล่าวเคยถูกตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญโดยศาลในบางประเทศแต่ยังไม่เคยมีปรากฎคำวินิจฉัยเรื่องดังกล่าวในกฎหมายไทย หากพิจารณาตามหลักความเสมอภาค การระบุ “จุดที่ตั้ง” ของ ความสัมพันธ์ระหว่างสามีภริยารวมถึงระหว่างบิดามารดาและบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายนั้น ไม่ปรากฎข้อเท็จจริงหรือพฤติการณ์อันเป็นสาระสำคัญแตกต่างกันระหว่างสามีและภริยาหรือระหว่างบิดาและมารดาในการที่จะต้องให้ความสำคัญกับกฎหมายสัญชาติของสามีหรือบิดา ส่วนเหตุผลเรื่องเอกภาพของกฎหมายที่ใช้บังคับกับความสัมพันธ์ภายในครอบครัวก็ไม่สามารถรับฟังได้ในฐานะคำอธิบายที่ชอบธรรมต่อการปฏิบัติแตกต่างกันเนื่องจากกฎหมายขัดกันของประเทศส่วนใหญ่ในปัจจุบันไม ่ได้เลือกใช้จุดเกาะเกี่ยวที่สัญชาติของสามีหรือบิดาสำหรับความสัมพันธ์ในครอบครัวอีกต่อไป อย่างไรก็ตาม จากการสำวจคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญไทยที่เกี่ยวกับหลักความเสมอภาคระหว่างเพศเท่าที่ปรากฎอยู่ในปัจจุบัน ยังไม่เคยปรากฎว่ามีการวินิจฉัยว่าบทบัญญัติกฎหมายใดขัดต่อหลักการดังกล่าวตามรัฐธรรมนูญโดยอาศัยเหตุผลที่ว่าระบบคุณค่าที่อยู่เบื้องหลังบทบัญญัติกฎหมายขัดต่อหลักความเสมอภาคระหว่างเพศ เแต่จะต้องเป็นกรณีซึ่งกฎหมายบัญญัติให้ปฏิบัติแตกต่างกันและส่งผลให้บุคคลเสียไปซึ่งสิทธิบางประการอย่างเป็นรูปธรรมด้วยเหตุแห่งเพศ ซึ่งแนวทางดังกลาวอาจไม่สามารถปรับใช้ได้กับการวินิจฉัยความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของบทบัญญัติกฎเกณฑ์ว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมายเนื่องจากบทบัญญัติดังกล่าวโดยสภาพแล้วไม่ได้บัญญัติสิทธิหน้าที่ของบุคคลโดยตรง งานวิจัยนี้มีข้อเสนอแนะว่าในการวินิจฉัยความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของบทบัญญัติ กฎเกณฑ์ว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมายควรนำระบบคุณค่าที่อยู่เบื้องหลังการบัญญัติกฎหมายมาประกอบการพิจารณา นอกจากนี้มาตรา 21 22 และ 30 พระราชบัญญัติว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมาย พุทธศักราช 2481 ควรได้รับการปรับปรุงแก้ไขโดยเปลี่ยนไปใช้จุดเกาะเกี่ยวที่เป็นกลางทางเพศและสามารถใช้บังคับได้ในบริบทของการสมรสระหว่างบุคคลเพศกำเนิดเดียวกันอีกด้วย"

Abstract: The objective of this documentary research is to study two main issues, namely: The first issue concerns whether the provisions of the conflict of laws rules, which do not directly determine the rights and obligations of individuals but solely determine the applicable law to situations or disputes involving multiple jurisdictions, can be subject to constitutional review in Thailand. As the law that the court will apply to the case, the study found no obstacles to the constitutional review of the conflict of laws rules contained in the Conflict of Laws Act B.E. 2481. The fact that the provisions are tools for determining the applicable law should not be a reason for such provisions to be precluded from constitutional review. This is because the selection of the connecting factors for each legal category reflects the influence of the civil law concepts as well as the prevailing social values at the time of enactment of the law. The second issue concerns whether provisions of the conflict of laws rules that designate the husband's nationality as the connecting factor in marital relationships and the father's nationality as the connecting factor in parent-child relationships are considered as the violation of the constitutional principles of equality and non-discrimination on the basis of sex. According to the study, similar provisions have been subjected to constitutional review in some countries, but no such rulings have been issued in Thai law. Considering the principle of equality, there are no significant differences between husbands and wives or fathers and mothers that would justify giving priority to the husband's or father's nationality for locating marital and parent-child relationships. Uniformity of applicable law for family relationships cannot be justified as a reasonable explanation for different treatment, as most conflict of law systems nowadays no longer use the husband's or father's nationality as the connecting factor for family relationships. However, a review of Thai Constitutional Court rulings on gender equality has not found any instances where a provision was found to violate the principle on the basis that the underlying values of the legal provision violated the principle of equality. Rather, the court requires that the law establish different treatment, resulting in a concrete loss of certain rights for one gender, to be considered unconstitutional. This approach may be deemed unsuitable for the constitutional review in the case of conflict of laws rules, as these rules do not directly define the rights and obligations of individuals. The study recommends that in the constitutional review of conflict of law rules, the underlying values of the law should be taken into account. In addition, Sections 21, 22, and 30 of the Conflict of Laws Act B.E. 2481 should be amended to use gender-neutral connecting factors that can also be applied in the context of same-sex marriage. "

มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด

Address: ชลบุรี

Email: buulibrary@buu.ac.th

Name: คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2566

Modified: 2568-03-12

Issued: 2568-03-11

งานวิจัย/Research report

application/pdf

CallNumber: 340.9 ม614ก

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยบูรพา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2568-161.pdf	908.99 KB	9	2025-06-02 23:28:23

ใช้เวลา

0.031408 วินาที