ความตายในภาพยนตร์ผีไทยในทศวรรษที่ 2550-ต้นทศวรรษที่ 2560 : รายงานวิจัย

Death in Thai ghost films in the decade of 2550s B.E.-the early decade of 2560s B.E.

Name: กำจร หลุยยะพงศ์

keyword: ความตาย

; ภาพตัวแทน

; ภาพยนตร์

; ภาพยนตร์ผีไทย

; Death

; Representation

; Films

; Thai ghost films

Abstract: ความตายในอดีตเป็นสิ่งที่ถูกทำให้ออกห่างไปแต่ในปัจจุบันความตายกลับได้รับการเปิดเผยส่วนหนึ่งผ่านสื่อภาพยนตร์ ตามทัศนะของสำนักวัฒนธรรมศึกษาภาพยนตร์ยังประกอบสร้างความหมายความตายบนอำนาจบางอย่าง ในที่นี้จะเพ่งพินิจความตายผ่านภาพยนตร์ผีไทยในช่วงทศวรรษที่ 2550-ครึ่งทศวรรษที่ 2560 จำนวน 12 เรื่อง เพื่อจะเผยให้เห็นว่า ภาพยนตร์ผีไทยจะมีศิลปะการเล่าเรื่องความตายอย่างไร อันนำไปสู่การประกอบสร้างภาพตัวแทนความตายว่าอะไร ภายใต้อุดมการณ์ใดที่กำหนด ผลการศึกษาพบว่า ภาพยนตร์ผีไทยสามารถจำแนกได้เป็นสามกลุ่มคือ ภาพยนตร์ผีกับการฆ่าตัวตายภาพยนตร์ผีกับการฆาตกรรม และภาพยนตร์ผีกับความตายแบบใหม่ โดยภาพยนตร์ผีกลุ่มแรกและภาพยนตร์ผีกลุ่มที่สอง มักจะนำเสนอความตายในเชิงความน่ากลัวเพื่อตอกย้ำให้เห็นว่า หากเลือกการฆ่าตัวตายหรือถูกฆาตกรรมโลกหลังความตายจะกลายเป็นผีที่น่าเกลียดน่ากลัว ภาษาภาพยนตร์จะเน้นภาพที่มืด ทึม วังเวง หดหู่ อย่างไรก็ดี หากเป็นการฆ่าตัวตายเพื่อพลีชีพบนเงื่อนไขของความรักและความกตัญญูกลับได้รับการยอมรับ ส่วนภาพยนตร์ผีในกลุ่มที่สาม ยังสามารถจำแนกได้เป็นกลุ่มย่อยอีก 3 กลุ่ม คือ ผีกับเพศโรคและการเมือง ผีกับการแหวกขนบเรื่องเพศ และผีกับการต่อสู้ของวัยรุ่น จุดร่วมของภาพยนตร์กลุ่มนี้ล้วนเป็นภาพยนตร์ผีที่ท้าทายความหมายความตายแบบใหม่ ได้แก่ ความตายไม่ได้มีความหมายถึงการจบสิ้น ความตายอาจเป็นโลกคู่ขนานที่อยู่ด้วยกันอย่างมีความสุขกับโลกของคนเป็น ความตายคือสีสัน และความตายคือการประกอบสร้างขึ้นมา ตัวละครอาจตายหรืออาจไม่ตายก็ได้หรือไม่รู้ว่าตาย ภาษาภาพยนตร์ในกลุ่มนี้ก็มีลีลาการนำเสนอที่แตกต่าง ภาพหลังความตายมีความสวยงาม การใช้ภาพช้า การใช้มุขตลกขบขัน และการนำเสนอความต ายมีความสลับซับซ้อนไม่ได้ตรงไปตรงมาในลักษณะเหตุและผลเหมือนกับกลุ่มที่หนึ่งและสองภาพตัวแทนความตายในภาพยนตร์ผีมี 12 รูปแบบ จำแนกได้เป็นสามกลุ่มคือ กลุ่มแรก ภาพตัวแทนความตายเชิงลบ หรือความตายที่น่ากลัว ได้แก่ (1) ความเจ็บปวด ทรมาน ความน่ากลัว (2) หนทางการหนีจากความทุกข์ (3) การสูญเสียพลัดพราก (4) การฆ่าตัวตายเพราะต้องการแก้แค้น (5) การเปลี่ยนไปสู่โลกของการเป็นผีที่มีอำนาจที่จะล้างแค้น กลุ่มที่สอง ภาพตัวแทนความตายเชิงบวก ได้แก่ (6) การเสียสละเพื่อคนรักและกตัญญู (7) ความตายคือธรรมชาติ และกลุ่มที่สาม ภาพตัวแทนความตายแบบใหม่ซึ่งเริ่มเกิดขึ้นมาโดยพบในภาพยนตร์กลุ่มที่สามและภาพยนตร์และกลุ่มที่หนึ่งบางเรื่อง คือ (8) ความตายคือโลกคู่ขนานที่อยู่ร่วมกันได้กับโลกคนเป็น (9) การตายดีโรมานซ์ (10) ความตายคือสีสันหรือโลกใบใหม่ (11) การตายทั้งเป็นจากการถูกรังเกียจ และ (12) ความตายคือการประกอบสร้างซึ่งอาจเป็นเพียงสัญญะเท่านั้น การประกอบสร้างภาพตัวแทนความตายในภาพยนตร์ผีตกอยู่ภายใต้อุดมการณ์ 4 ชุด โดย (1) อุดมการณ์หลัก คือ ศาสนา ผี จริยธรรม และความตายแบบเดิม-แบบใหม่ (2) อุดมการณ์ที่เกี่ยวกับบุคคล เช่น เพศ วัยรุ่น ความรัก ครอบครัว (3) อุดมการณ์ที่เกี่ยวกับสังคม เช่น ชาตินิยม การเมือง เศรษฐกิจ สุขภาพ และ (4) สุดท้ายคือ ภาพยนตร์ ทั้งประเภทของภาพยนตร์ตระกูลผีย่อยจะส่งผลการนิยามความตายต่างกัน และแม้ภาพยนตร์ผีจะสามารถเปิดเผยความตายค่อนข้างชัดเจน แต่ก็ยังคงต้องวางบนเงื่อนไขของอุตสาหกรรมภาพยนตร์และสังคมที่กำหนดกฎกติกา

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2568

Modified: 2025-03-26

Issued: 2568-02-25

งานวิจัย/Research report

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.res.2024.13

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	res1206.pdf	3.83 MB	2	2025-07-09 11:14:27

ใช้เวลา

0.018733 วินาที