การถ่ายทอดลักษณะยีน Ogura CMS และความดีเด่นของลูกผสมในผักกาดขาวปลี

Inheritance of Ogura CMS gene and heterosis in chinese cabbage

Name: สุรัตน์มณี ธิสา

ThaSH: ผักกาดขาวปลี

ThaSH: ผักกาดขาวปลี -- การปรับปรุงพันธุ์

ThaSH: ผักกาดขาวปลี -- พันธุ์

Abstract: การถ่ายทอดลักษณะเกสรเพศผู้เป็นหมัน โดยยีนในไซโทพลาสซึมจากผักกาดขาวปลีสายพันธุ์จีนให้กับผักกาคขาวปลีพันธุ์ปกติ โดยวิธีการผสมกลับตั้งแต่ ลูกผสมกลับที่ 1 (BC1), ลูกผสมกลับที่ 2 2 (BC2) และ ลูกผสมกลับที่ 3 (BC3) จำนวน 18 สายพันธุ์ แสดงให้เห็นว่าลักษณะทางสัณฐานวิทยาของดอกมีขนาดเล็ก ก้านชูอับเรณูสั้น และอับเรณูไม่แตกทุกต้น คิดเป็น 100 % เทียบกับต้นปกติและจากการประเมินโดยใช้ไพร์เมอร์ mtSSR2 พบว่า ทุกพันธุ์ที่ได้รับการผสมกลับ ได้รับการถ่ายทอด ลักษณะความเป็นหมันในระดับพันธุกรรม การประเมินพันธุ์ลูกผสมในฤดูร้อน และฤดูหนาว พบว่าพันธุ์ลูกผสมที่ห่อหัวได้ในฤดูร้อน มีทั้งหมด 18 คู่ผสม โดยมี 3 คู่ผสม ได้แก่ 23-8-7 x 142-7-12, 23-9-3 x 142-7-12 และ 27-8-7 x 23-6 ให้ลักษณะคุณภาพของหัวอยู่ในเกณฑ์ดี ในขณะที่พันธุ์การค้าและพ่อแม่พันธุ์ไม่ห่อหัว สำหรับในฤดูหนาว ทั้งสามคู่ผสมนี้ยังคงให้ลักษณะทางรูปทรงของหัวที่ดีใกล้เคียงกับพันธุ์การค้าซึ่งมีค่าดัชนีปลีมากกว่า 1 ขึ้นไป อย่างไรก็ตามค่าดัชนีปลีในฤดูร้อนจัดอยู่ในเกณฑ์ที่ดีกว่าพันธุ์การค้าซึ่งไม่ห่อหัวโดยเปอร์เซ็นต์ค่าเฉลี่ยการตัดแต่งในฤดูหนาว และร้อน มีค่าท่ากับ 57.75 การประเมินความดีเด่นของพัน ธุ์ลูกผสม 23-9-3 x 27-8-7, 23-9-3 x 142-7-12 และ 27-8-7 x23-6 ให้ลักษณะดีเด่นเหนือพ่อแม่พันธุ์ในทางบวกต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทุกลักษณะที่ศึกษา ได้แก่ ความสูงทรงต้น ความกว้างทรงพุ่ม จำนวนใบ ความกว้างใบ ความยาวใบ น้ำหนักหัวเส้นรอบวงหัว และความยาวหัว จากการประเมินความสามารถในการรวมตัวพบว่าพันธุ์ 23-6 มีความสามารถในการรวมตัวทั่วไปที่ดีมีค่าต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทางด้านความกว้างใบ และน้ำหนักหัว พันธุ์ 23-8-7 มีความสามารถในการรวมตัวทั่วไปที่ดีมีค่าต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทางด้านน้ำหนักหัวและความยาวหัว พัน ธุ์ 23-9-3 มีความสามารถในการรวมตัวทั่วไปที่ดีและมีค่าต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทางด้านจำนวนใบ พันธุ์ 142-7-12 มีความสามารถในการรวมตัวทั่วไปที่ดีและมีค่าต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ทางด้านความสูงของหัว สำหรับการประเมินความสามารถในการรวมตัวแบบเฉพาะเจาะ จงพบว่า คู่ผสม 23-6 x 142-6-5, 23-6 x 142-7-12 และ 23-9-3 x 27-8-7 มีความสามารถในการรวมตัวทั่วไปแบบเฉพาะเจาะจงที่ดี และมีค่าต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของลักษณะทางพืชสวนที่ศึกษา นอกจากนี้ยังพบปฏิกิริยาร่วมกันระหว่างความสามารถในการรวมตัวและฤดูกาลปลูกของทุกลักษณะ ผลวิเคราะห์ความสามารถในการรวมตัว พบว่า พันธุ์ 23-6และ 23-9-3 มีศักยภาพที่จะให้เป็นแม่พันธุ์ และพันธุ์ 142-6-5 และ 142-7-12 มีศักยภาพที่จะใช้เป็นพ่อพันธุ์ในการพัฒนาลูกผสมทนร้อน

Abstract: The cytoplasmic-genic male sterility trait was transferred from Chinese cabbage of Chinese variety to common Chinese cabbage variety vie backcrossing of BC1, BC2, and BC3 yielding 18 hybrid lines that showed small sized flower, short style, and indehiscent pollen compared to the normal plant. The SSR (Simple sequence repeat) result showed all backcross generations had inherited cytoplasmic genic male sterility at the genetic level. The hybrids were evaluated for both summer and winter cropping. In the summer season, all 18 hybrids formed heading with three cross hybrids, 23-9-3 ×27-8-7, 23-9-3 ×142-7-12, and 27-8-7 × 23-6 having a high head shape quality while the commercial varieties and the parental line would not form heads. In the winter season, all these three hybrids also showed good head shape quite comparable to the commercial varieties which usually have a head shape index of more than 1. Note that, for the summer crop, the head shape index of the hybrids would have a higher value than that of the commercial varieties that do not form a head in the warm season. The mean trimming percentage of the hybrids grown in the winter and summer seasons was 57.75 Heterosis evaluation of hybrids 23-9-3 × 27-8-7, 23-9-3 × 142-7-12, and 27-8-7 × 23-6 showed positive over the mid-parent heterosis, which was significantly different from zero for all characteristics: head height, canopy width, leaf number, leaf width, leaf length, head weight, head diameter, and head length. The combining ability evaluation result showed that 23-6 had good general combining ability, which was significantly different from zero for leaf width and head weight. The 23-8-7 had good general combining ability, which was significantly different from zero for head weight and head length. The 23-9-3 showed good general combining ability, which was significantly different from zero for leaf number, and the 142-7-12 performed good general combining ability, which was significantly different from zero for head height. The good specific combining ability results of 23-6 ×142-6-5, 23-6 ×142-7-12, and 23-9-3 ×27-8-7 favored the good horticultural characteristics of the hybrids studied. Moreover, the interaction between combining ability and season was found to have effects on all characteristics. The combining ability analysis showed that the 23-6 and 23-9-3 have a potential to be maternal lines and the 142-6-5 and 142-7-12 have the potential to be a male line for a heat-tolerant hybrid.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: จุฑามาส คุ้มชัย

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ต่อนภา ผุสดี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2564

Modified: 2567-12-03

Issued: 2567-12-03

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พืชสวน

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	600831025.pdf	2 MB

ใช้เวลา

0.029386 วินาที