รูปแบบการบริหารจัดการน้ำโคกหนองนาสันติศึกษาโมเดล โดยพุทธสันติวิธีของชุมชนบ้านหนองแต้ จังหวัดสุพรรณบุรี

Name: จุฑาทิพ ทองสุก

keyword: สันติศึกษาโมเดล

; การบริหารจัดการน้ำ

; พุทธสันติวิธี

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ บริบท สภาพปัญหา ความต้องการจำเป็น เกี่ยวกับการบริหารจัดการน้ำโคกหนองนาสันติศึกษาโมเดลของชุมชนบ้านหนองแต้ จังหวัดสุพรรณบุรี 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์พุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการบริหารจัดการน้ำโคกหนองนาสันติศึกษาโมเดลโดยพุทธสันติวิธี สำหรับชุมชนบ้านหนองแต้ จังหวัดสุพรรณบุรี 3) เพื่อพัฒนาและนำเสนอรูปแบบการบริหารจัดการน้ำโคกหนองนาสันติศึกษาโมเดลโดยพุทธสันติวิธี เป็นงานวิจัยรูปแบบอริยสัจจ์โมเดลสอดคล้องกับการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ภายใต้กรอบการดำเนินการวิจัย 9 ขั้นตอน กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ นักวิชาการจำนวน 11 รูป/คน ผู้นำชุมชน ผู้นำทางศาสนา กสิกรจำนวน 20 รูป/คน โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบเจาะจง และนำมาวิเคราะห์อธิบาย เชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) พื้นที่ชุมชนอยู่นอกเขตชลประทาน ไม่สามารถขุดคลองเชื่อมต่อได้ ประสบปัญหาภัยแล้งซ้ำซากมานาน ขาดแคลนน้ำใช้ในการเกษตร อาศัยน้ำในฤดูฝนทำนาได้ปีละครั้ง หากฝนทิ้งช่วงไม่สามารถปลูกข้าวได้ ต้องซื้อน้ำ ปุ๋ยเคมีจำนวนมาก ผลผลิตไม่คุ้มค่ากับการลงทุนไป ทำให้เกษตรกรเกิดหนี้สินมาก อีกทั้งยังขาดความรู้ในการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ การนำรูปแบบการบริหารจัดการน้ำโคกหนองนาสันติศึกษาโมเดล เป็นทางเลือกสามารถช่วยแก้ปัญหาให้มีน้ำใช้ ในพื้นที่ของตนองได้เพียงพอตลอดทั้งปี 2) นำหลักอิทธิบาท 4 ได้แก่ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา ซึ่งเป็นหลักธรรมในพระพุทธศาสนามาเป็นหลักพุทธสันติวิธีบูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่ เป็นองค์ประกอบสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนา บริหารจัดการน้ำ สู่ความสำเร็จ ช่วยให้หมู่คณะ มีความสามารถในการเผชิญปัญหาและอุปสรรคร่วมกันอันนำไปสู่เป้าหมาย สำหรับการร่วมกันทำงานในหมู่คณะ เพื่อความสำเร็จตามความประสงค์ได้อย่างแท้จริง 3) การนำรูปแบบการบริหารจัดการน้ำสู่น้ำดี น้ำพอ น้ำใจ ตามองค์ประกอบ 11 ประการ ของ SUPHANBARAY MODEL มี ปลูกความต้องการ (S, Survey), เปิดเอกลักษณ์ (U, Unique), ปลุกสันติภาพ (P, Peace), ปรับการจัดการ (H, Handle), ปฏิบัติการขุด (A, Action), ประสานเครือข่าย (N, Network), ประเมินน้ำให้เพียงพอ (B, Baray), ปักความกระตือรือร้น (A, Active), ปลุกใจให้มีพลัง (R, Reflection), เปิดประตูสู่ความสำเร็จ (A, Accomplishment), ประเทืองปัญญา (Y, Yield) คนในชุมชนร่วมกัน ช่วยเหลือเผื่อแผ่ เกื้อกูล มีความรักความสามัคคี รู้จักการแบ่งปันประโยชน์กันทำให้เกิดสันติภาพในชุมชนอย่างยั่งยืน

Abstract: The study consisted of the following objectives: 1) to analyze the context, problems, and requirements related to Khok Nong Na Santi Suksa water management model by Ban Nong Tae, Suphan Buri Province; 2) to examine the Buddhist peaceful means that contribute to Khok Nong Na Santi Suksa water management model; and 3) to develop and present Khok Nong Na Santi Suksa water management model through Buddhist peaceful means. The study was based on Ariyasacca (the Four Noble Truths) model in accordance with participatory action research under the 9-step research framework. The key informants included eleven scholars and twenty community leaders, religious leaders, and farmers. The data was collected through a purposive in-depth interview and analyzed using the descriptive method. From the study, the following findings are found: 1) It is impossible to develop a canal to connect the community area because it is outside the irrigation region. Water shortages in agriculture are a recurring problem caused by droughts, thus once a year farming needs to be done with water during the rainy season. If the rain is insufficient, rice cannot be grown. Due to a shortage of water, farmers have been forced to buy significant quantities of water and chemical fertilizers, but the yield could not justify the cost, leaving them in major debt. Moreover, there is a lack of understanding about water management in the area. The implementation of the Khok Nong Na Santi Suksa water management model is an approach that can address the mentioned problems by allowing for year-round access to enough water in one's own areas. 2) An application of Iddhipāda (the Four Bases of Accomplishment) comprising Chanda (will), Viriya (perseverance), Citta (thoughtfulness), Vīmaṃsā (investigation) as a Buddhist peaceful means integrated with modern science are used to develop the water management. As a result, the community will be able to face problems and solve them, resulting in the achievement of set goals and desired success. 3) The waste management model leads to ‘good water, sufficient water, water of kindness.’ The ‘SUPHANBARAY’ model consists of the following components: ‘S’ stands for Survey; ‘U’ stands for Uniqueness; ‘P’ stands for Peace; ‘H’ stands for Handle; ‘A’ stands for Action; ‘N’ stands for Network; ‘B’ stands for Baray; ‘A’ stands for Active; ‘R’ stands for Reflection; ‘A’ stands for Accomplishment; and ‘Y’ stands for Yield. The model helps in improving community cooperation, encourages helping and solidarity among people, supports benefit sharing and sustainable peace in the community.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. หอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระครูปลัดปัญญาวรวัฒน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระครูปลัดอดิศักดิ์ วชิรปญฺโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2567-07-15

Issued: 2567-07-15

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฏีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาสันติศึกษา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	จุฑาทิพ ทองสุก.pdf	15.5 MB	18	2025-09-10 22:47:12

ใช้เวลา

0.032237 วินาที