แนวทางการส่งเสริมและพัฒนาพื้นที่สาธารณะเพื่อสุขภาวะสำหรับผู้สูงอายุ : กรณีศึกษาเทศบาลเมืองบางศรีเมือง จังหวัดนนทบุรี

Guidelines for promoting and improving public space for the well-being of the elderly : a case study of Bangsrimuang Municipality, Nonthaburi Province

Name: ณัชพล คุ้มสวัสดิ์

keyword: สังคมผู้สูงอายุ

; เมืองสุขภาวะ

; พื้นที่สาธารณะสำหรับผู้สูงอายุ

; เทศบาลเมืองบางศรีเมือง

Abstract: สถานการณ์ผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้ประเทศไทยเป็น “สังคมผู้สูงอายุ” การเพิ่มขึ้นของผู้สูงอายุจะส่งผลกระทบทั้งด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม และด้านสุขภาพ ซึ่งปัญหาด้านสุขภาพเป็นปัญหาที่พบในผู้สูงอายุ ทั้งปัญหาทางด้านร่ายกาย เช่น โรคเบาหวาน โรคความดัน โรคหัวใจ เป็นต้น และปัญหาทางด้านจิตใจ เช่น ภาวะอารมณ์แปรปรวน การเครียด เป็นต้น โดยการเพิ่มพื้นที่สุขภาวะ พื้นที่สาธารณะ หรือ พื้นที่ที่ส่งเสริมกิจกรรมที่เสริมสร้างสุขภาพทั้งร่างกายและจิตใจให้แก่ผู้สูงอายุ ซึ่งในปัจจุบันพื้นที่ดังกล่าว ไม่ตอบสนองต่อความต้องการและพฤติกรรมที่ส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ ดังนั้นงานวิจัยชิ้นนี้มุ่งเน้นศึกษาเรื่องแนวทางการส่งเสริมสุขภาวะเมืองสำหรับผู้สูงอายุ กรณีศึกษาเทศบาลเมืองบางศรีเมือง จังหวัดนนทบุรี ซึ่งมีพื้นที่อยู่จำนวนประชากรผู้สูงอายุสูงที่สุดในจังหวัดปริมณฑลทั้ง 5 จังหวัด มีอัตราส่วนผู้สูงอายุถึงร้อยละ 19.81 ซึ่งเพิ่มจากปี 2560 ถึง 2.6% โดยทำการศึกษากิจกรรมและพื้นที่ที่ส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุในพื้นที่ศึกษา ผ่านการสัมภาษณ์กลุ่มประชากรที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป เพื่อศึกษาถึงความต้องการของกิจกรรมที่จะช่วยส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุ และเป็นแนวทางให้กับภาครัฐ ภาคเอกชนหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดทำเป็นนโยบาย หรือโครงการในการพัฒนาเมืองสำหรับสังคมผู้สูงอายุในอนาคตต่อไป ซึ่งจากการศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุที่ทำกิจกรรมในพื้นที่สาธารณะมีจำนวนร้อยละ 63 แบ่งได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1) พื้นที่สุขภาวะทางร่างกาย ได้แก่ พื้นที่อุทยานเฉลิมกาญจนาภิเษก และสวนภูมิรักษ์เฉลิมพระเกียรติ 2) พื้นที่สุขภาวะทางจิตใจ ได้แก่ ศาสนสถาน เช่น วัดเฉลิมพระเกียรติวรวิหาร วัดบางศรีเมือง วัดพุฒิปรางค์ปราโมทย์ วัดโตนด วัดสลัดใต้ และวัดป่าเรไร 3) พื้นที่สุขภาวะทางเศรษฐกิจ ได้แก่ ตลาดเรืองชัย ตลาดวัดพุฒิ ตลาดชาวสยาม และตลาดบางศรีเมือง เป็นต้น ซึ่งจากการสัมภาษณ์พบว่าผู้สูงอายุมีปัญหาในการเข้าถึงพื้นที่สาธารณะต่าง ๆ ทั้งเส้นทางเดินเท้าที่ชำรุด ระบบขนส่งสาธารณะที่ไม่ครอบคลุม สภาพแวดล้อมที่ไม่ร่มรื่น และการระบอดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 สำหรับแนวทางการปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่สาธารณะที่ส่งเสริมสุขภาวะสำหรับผู้สูงอายุ ได้แก่ 1) การพัฒนาเส้นทางคมนาคม และทางเดินเท้าบริเวณอุทยานเฉลิมกาญจนาภิเษก ตลาดบางศรีเมือง และตลาดสิริมงคล 2) การพัฒนาพื้นที่สาธารณะ ได้แก่ การปรับปรุงภูมิทัศน์ในอุทยานเฉลิมกาญจนาภิเษก และศาสนสถาน เพิ่มต้นไม้ที่มีร่มเงา และที่นั่งพักผ่อน 3) การมีส่วนร่วมของชุมชนและหน่วยงานต่างๆ ซึ่งนอกจากที่ทางเทศบาลได้มีโครงการในการทำกิจกรรมที่ส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ ผู้นำชุมชน หรืออาสาสมัครชุมชน ควรที่จะต้องเป็นผู้นำในการทำกิจกรรมที่หลากหลาย กระตุ้นให้ผู้สูงอายุมีบทบาทในสังคมมากขึ้น โดยผลการวิจัยดังกล่าวสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาโครงการและนโยบายจากภาคส่วนต่าง ๆ ในการตอบสนองต่อการเป็นสังคมผู้สูงอายุที่จะเกิดขึ้นในอนาคต

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: สุวดี ทองสุกปลั่ง หรรษาสุขสิน

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2567-01-09

Issued: 2567-01-09

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2022.938

tha

DegreeName: การผังเมืองมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การผังเมือง

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	13036nutchaphol.pdf	7.41 MB	10	2025-08-02 14:17:03

ใช้เวลา

0.023513 วินาที