ศึกษารูปแบบและแนวทางการเผยแผ่พุทธธรรมของพระครูพิศาลธรรมโกศล (สุพจน์ กญฺจนิโก,)

Name: พระมหาสัญญา ปญฺญาวิจิตฺโต (โปร่งใจ)

Organization : ผู้วิจัย

keyword: การเผยแผ่

; พระครูพิศาลธรรมโกศล (สุพจน์ กญจนิโก)

; เเพรเยื่อไม้

; วัดประยุรวงศาวาส

; พุทธธรรม

Abstract: งานวิจัยนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษารูปแบบและแนวทางการเผยแผ่พุทธธรรมของพระครูพิศาลธรรมโกศล (สุพจน์ กญจนิโก, "หลวงตา" - "เพรเยื่อไม้" ซึ่งผู้วิจัยได้แบ่งการศึกษาออกเป็น 5 บท ในแต่ละบทมีรายละเอียดที่จะศึกษา ดังนี้ บทที่ 1 บทนำ ความเป็นมาและความสำคัญของปัญทา และวัตถุประสงค์ของการวิจัย ขอบเขตของการวิจัย คำจำกัดความในการวิจัย วิธีดำเนินการวิจัย และประโยชน์ที่คาคว่าจะได้รับจากการวิจัย บทที่ 2 แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการเผยแผ่พุทธธรรมและการสื่อสารตามหลักนิเทศศาสตร์ วรรณกรรม และเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง บทที่ 3 การศึกษารูปแบบและแนวทางการเผยแผ่พุทธธรรมของพระครูพิศาลธรรมโกศล (สุพจน์ กญฺจนิโก, "หลวงตา" - "แพรเยื่อไม้") ทั้ง 3 ประเภทคือ 1. การเทศนา (เทศน์มหาชาติ เทศน์ธรรมวัตร) 2.การปาฐกกา. - บรรยายธรรม อภิปราย สนทนา และโด้วาที 3. เขียนหนังสือ บทความ วรรณกรรมเรื่องสั้นต่าง ๆ ซึ่งรูปแบบดังกล่าวมีวิธีการนำเสนอ 4 วิธี คือ 1. การนำสนอโดยตรง 2. การนำเสนอโดยเปรียบเทียบ 3. การนำเสนอโดยใช้การเชื่อมโยง 4. การนำเสนอโดยการใช้ตัวอย่าง และจากการศึกษาแนวทางการใช้สำนวนภาษาของท่านซึ่งปรากฎอยู่ในรูปแบบดังกล่าวมานั้น ผู้วิจัยพบว่ามีลักษณะเด่น 3 ประการ คือ 1. การใช้ถ้อยคำ มีการใช้คำง่ายและการใช้คำเชิงสัพยอก 2. การใช้ภาพพจน์ มีการใช้ภาพพจน์อุปมา ภาพพจน์บุคลาธิษฐาน และภาพพจน์การเลียนเสียงธรรมชาติ 3. การใช้สำนวนพุทธศาสนาสุภาษิต สุภาษิต คำพังเพย คำคม คำกลอน และแหล่มาประกอบ บทที่ 4 การเปรียบเทียบความสอดคล้องระหว่างการเผยแผ่พุทธธรรมของพระครูพิศาลธรรมโกศล (สุพจน์ กญจนิโก, "หลวงตา - "เเพรเยื่อไม้") กับวิธีการสอนของพระพุทธเจ้าและการสื่อสารตามหลักนิเทศศาสตร์ ผู้วิจัยพบว่า มีความสอดคล้องกันทั้ง 2 วิธีการ บทที่ 5 ว่าด้วยสรุป อกิปรายผลและข้อเสนอแนะ จากการวิจัยผลการศึกษารูปแบบและแนวทางการเผยแผ่ของพระครูพิศาลธรรมโกศ (สุพจน์ กญฺจนิโก, "หลวงตา" - "เเพรเยื่อไม้) ผู้วิจัยพบว่า ท่านได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบการเทศน์มหาชาติและการเทศน์ธรรมวัตรตามแบบประเพณีโบราณ ดังกล่าวมาเป็นการเทศน์มหาชาติแบบประยุกต์และนำเข้ามาสู่การปาฐกถาธรรรม บรรยายธรรม อภิปราย โด้วาที และการสนทนาธรรมแบบร้อยแก้ว เป็นต้น นอกจากนี้ยังใช้การเผยแผ่พุทธธรรมผ่านสื่อมวลชนแขนงต่างๆ เช่น วิทยุกระจายเสียง โทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร วารสาร แถบบันทึกเสียง และจัด พิมพ์หนังสือธรรมะออกเผยแผ่เป็นต้น โดยมีจุดมุ่งหมายคือ มุ่งที่จะให้ผู้ฟังที่มีโลภะ โทสะ โมหะ ก็ให้หายจากโลภะ โทสะ โมหะ ลงบ้าง ผู้ฟังที่มีความทุกข์ก็ให้คลายจากความทุกข์ลงบ้าง ผู้ฟังที่มีความประพฤติไม่ดีอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็ให้เลิก ลด ละได้ หรือผ่อนให้คลายลงได้ โดยเฉพาะวรรณกรรมเรื่องสั้นได้สะท้อนให้เห็นค่านิยมและปัญหาต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่ในสังคมไทยในสมัยนั้น ท่านได้ให้คำแนะนำและเสนอความคิดเห็นเชิงแก้ไข ปรับปรุงในเรื่องต่าง ๆ ชักจูงโน้มน้ำวจิตใจบุคคลให้ประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้องตามหลักพุทธธรรม และส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาตนเอง เพื่อให้เกิดความสงบสุขในครอบครัว ส่งเสริมให้เกิดความสงบสุขในสังคม และส่งเสริมให้เกิดจิตสำนึกในเรื่องต่าง ๆ ที่สังคมไทยยังบกพร่อง รวมความว่า ท่านมีทั้ง "ศาสตร์"และ "ศิลปั' ในการนำเสนอหรือเผยแผ่พุทธธรรรม(ศาสตร์ คือ ความรู้ ส่วนศิลป็ คือ เทคนิคหรือวิธีการ) ซึ่งท่านนำมาใช้จนเป็นเอกลักษณ์ของท่านและได้เป็นรูปแบบหนึ่งที่เป็นแนวทางขององค์การเผยแผ่วัดประยุรวงศาวาสนำมาประยุกต์ใช้ในปัจจุบัน ดังนั้น รูปแบบและแนวทางการเผยแผ่พุทธธรรมของพระครูพิศาลธรรมโกศล (สุพน์ กญฺจนิโก, "หลวงตา - "เพรเยื่อไม้" จึงอาจเป็นแบบอย่าง เป็นบรรทัดฐานแห่งการเผยแผ่พุทธธรรมที่วัดต่าง ๆ สามารถนำไปศึกษาเพื่อเผยแผ่พุทธธรรมอย่างมีประสิทธิกาพได้

Abstract: The purpose of this research is a study of Forms and Techiques for Propagating Buddhadbamma of Phrakru Phisaldhammakosal [Suphot Kancaniko, "Luangta" - "Phrae Yuemai"]. The rescarchcr has divided the study into 5 scctions. Each section has to following details: Section 1, Introduction, derivation, importance of problems, study purpose, scope of study, definition, methods of study and the use expected from the study. Section 2, Idea, theory concerned distribution of Buddhist Philosopky and communications as communication art methods, literature and rescarch paper concerncd. Section 3, The study in Forms and Techiqucs for Propagating Buddbadbamma of Phrakr Phisaldbammakosal [Suphot Kancaniko, "Luangta" - "Phrae Yuemar"l below: 1. Giving a sermon (Mahachart, Dhammawat Preaching) 2. Lecure-Dhamna narration, debate, team debate and talk. 3.Writing articles, literature, sbort stories, that bave bcen distributed in 4 styles; 1. distributed directly, 2. Competition, 3. Linking, 4. Example. Study in his wording style appeared in the forms, the researcher found 3 dominant characteristics below: 1. Easy wording with funny characteristic. 2. Using analogue, metaphor, and natural voice imitation. 3. Using Buddhism proverb, proverb, incidental comment, motto, poetry, and sermon chapter. Section 4, Comparison in harmonious preaching of Phraknu Phisaldbammakosol's (Suphot Kancaniko, "Luangta" - "Phrae Yuema?") and the Lord Buddha's and communication according to communication art principle, the researcber found thoy are barmonious in both ways. Section 5, Conchusion, debate on result and comment. On the study in stylcs and tendency in Dhamma Preaching of Phralou Pkisaldbammrkosol (Suphot Kancaniko, "Luangta" "Phrae Yuemai"), the researcher found that, he had changed the previous style in Mahachart and Dhammawat Preaching, the ancient preaching style, to be the applied Mahachart Preaching that brought it into Dhamma Lecthre, Dhamma Narration, group debate, and nanrative talk, etc. Furthermore, be also distributed Dhamma through various groups of mass media; radio, television, newspapers, magazines, joumal, cassete tapes, as well as published Dhamma pocket books through the public which his expecting that they would help relieve the audience from greed, anger, delusion. The audience who has worrisome, bad habit, may give up, dccrease, desert and relieve. Especially, the short litcratures romind the public the value and problems occurred in Thai society that tine. He instructed and comrented his idea to improve many problems various ways, attacted the public in the proper ways of living along Buddhist Principle and encourage them to itself-develop and creating peace and happincss in family, society and encourage the public in common sense that Thai society needs. In addition, he has both science and arts in presentation and distribution of Dhamma (Science in knowledge, and arts is technique and method) that bad been used until it becomes his identity and it is a style of preaching applied and used by Preaching Organization at Wat Prayura wongsawas presently. Consequently, styles and tendency of Dhamma distibution of Phalru Phisaldhammkosol (Suphot Kancaniko, "Luangta" - '"Phae Yuemai") may be standard and style of Dhamma Distribution for the temples that could be studied for greater efficiency in Dbamma distribution furtber.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาเทียบ สิริญาโณ ดร.

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระพิจิตรธรรมพาที (ชัยวัฒน์ ธมฺมวฑฺฒโน)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ดร.สำเนียง เลื่อมใส

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2543

Modified: 2023-05-28

Issued: 2566-05-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาธรรมนิเทศ

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระมหาสัญญา ปญฺญาวิจิตฺโต (โปร่งใจ).pdf	84.54 MB	6	2025-07-07 07:56:51

ใช้เวลา

0.034766 วินาที