ผลทางอัลลีโลพาทีของหญ้านกสีชมพูที่มีต่อการงอกและการเจริญเติบโตของข้าว

Allelopathic effects of jungle rice on seed germination and seedling growth of rice

Name: พิมใจ สิทธิน้อย

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (พืชไร่) 2559.

Classification :.LCCS: SB191.R5

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาพืชไร่ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ข้าว -- การเจริญเติบโต

ThaSH: สารอัลลีโอพาที -- ผลกระทบต่อการงอกของพืช

ThaSH: หญ้าข้าวนก -- การควบคุม

Abstract: การวิจัยนี้ศึกษาผลของสารสกัดจากหญ้านกสีชมพูที่มีต่อการงอกและการเจริญเติบโตของข้าวขาวดอกมะลิ 105 และกข 41 โดยมี 3 ปัจจัย ดังนี้ ปัจจัยแรก คือตัวทำละลาย 3 ชนิด ได้แก่ เฮกเซน ไดคลอโรมีเทน และเมทานอลปัจจัยที่ 2 คือส่วนของหญ้านกสีชมพู ได้แก่ ส่วนลำต้นเหนือดินและส่วนรากและปัจจัยที่ 3 คือความเข้มข้น 4 ระดับ วางแผนการทดลองแบบแฟคทอเรียลในแผนการทดลองแบบสุ่มตลอด การทดลองแรก เปรียบเทียบความเข้มข้น 0 0.1 0.5 และ 1.0 มก./มล. ผลการทดลองพบว่า สารสกัดหญ้านกสีชมพูด้วยเฮกเซนและไดคลอโรมีเทน มีผลกระตุ้นความยาวยอดและความยาวรากของข้าวทั้งสองพันธุ์ ในขณะที่การสกัดด้วยเมทานอลมีผลยับยั้งความยาวยอดและความยาวราก อย่างไรก็ตามพบว่า สารสกัดไม่มีผลทำให้ข้าวมีการงอกแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเพิ่มระดับความเข้มข้นให้สูงขึ้นเป็น 0 1.0 5.0 และ 10.0 มก./มล. ในการทดลองที่ 2 พบว่า สารสกัดด้วยเมทานอลมีผลยับยั้งการงอกและการเจริญเติบโตสูงที่สุดและมีผลทำให้ข้าวงอกช้ากว่าการสกัดด้วยตัวทำละลายอื่นๆและน้ำกลั่น โดยข้าวขาวดอกมะลิ 105 และกข 41 มีการงอกเท่ากับ 33.9% และ 31.3% ตามลำดับ รองลงมาคือสารสกัดด้วยไดคลอโรมีเทนมีการงอกเท่ากับ 60.1% และ 58.1% และเฮกเซน มีการงอกเท่ากับ 66.8% และ 65.8% ตามลำดับในขณะที่การเพาะด้วยน้ำกลั่นข้าวมีการงอกเท่ากับ 93.6% และ 91.1% ตามลำดับ สารสกัดจากส่วนลำต้นเหนือดินมีผลยับยั้งความยาวรากและน้ำหนักแห้งของข้าวสูงกว่าสารสกัดจากส่วนรากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติและพบว่าสารสกัดจากหญ้านกสีชมพูทุกระดับความเข้มข้นมีผลทำให้การงอกและการเจริญเติบโตของข้าวลดลง เมื่อเปรียบเทียบกับการเพาะด้วยน้ำกลั่นการศึกษาอิทธิพลร่วมกันของสารสกัดจากทั้ง 3 ปัจจัยพบว่า สารสกัดด้วยเมทานอลจากส่วนลำต้นเหนือดิน ที่ระดับความเข้มข้น 10 มก./มล. มีผลยับยั้งการงอกและการเจริญเติบโตของข้าวสูงที่สุดและพบว่าสารสกัดนี้มีผลทำให้เมล็ดข้าวมีค่าการดูดน้ำต่ำและการนำไฟฟ้าสูงที่สุดแสดงให้เห็นว่า หญ้านกสีชมพูมีสารอัลลีโลพาที ซึ่งมีผลยับยั้งการงอกและการเจริญเติบโตของข้าว จึงอาจนำไปใช้ประโยชน์ทางการเกษตร ด้านการควบคุมวัชพืชในอนาคตได้ This research studied allelopathic effects of jungle rice on seed germination and seedling growth of 2 rice cultivars, Khao Dawk Mali 105 and RD 41. There were 3factors, namelyextraction solvent, plant part and concentration of the jungle rice extracts. The first factor was consisted of 3 solvents, i.e. hexane, dichloromethane and methanol, the second factor included 2 plant parts of jungle rice, i.e. shoot and root and the third factor were 4 concentrations of the jungle rice extracts.Factorial in CRD was used in this study. The first experiment compared 4 concentrations of the jungle rice extracts, i.e. 0, 0.1, 0.5 and 1 mg/ml. The results showed that the jungle rice extracts with hexane and dichloromethane significantly stimulated shoot and root growth of both rice cultivarswhile methanol significantly inhibited shoot and root growth. However, jungle rice extractsdid not significantly affect seed germination. However, when the concentration of jungle rice extracts was increased to be 0, 1.0, 5.0 and 10.0 mg/ml in the second experiment, the results showed that the extracts significantly affected seed germination and seedling growth of rice. The extraction with methanol gave the highest inhibitory effects on seed germination, seedling growth and speed of germination of rice both cultivars. The germination percentage of rice seed cv. Khao Dawk Mali 105 and RD 41 as affected by the jungle rice extracts using methanol as the extraction solvent was 33.9 and 31.3, respectively, while using dichloromethane was 60.1 and 58.1 and using hexane was 66.8 and 65.8 respectively,comparing with germination percentage of the control of 93.6 and 91.1 respectively. The jungle rice extracts from shoot showed a higher inhibitory effect on root length and seedling dry weight comparing to the jungle rice extracts from root and all concentrations significantly inhibited seed germination and seedling growth. The extracts using methanol from shoot of jungle rice at the concentration of 10 mg/ml showed the most severe inhibit effect on seed germination and seedling growth of rice.In addition, it was the treatment that showed the lowestvalue in water absorption rate and the highestvalue in electrical conductivity when compared with the control.These results suggested that jungle rice extracts contain allelopathic compounds and can inhibit seed germination and seedling growth of rice, thereforeit may be used in agriculture forweed control in the future.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: สุขุมาลย์ เลิศมงคล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: วันชัย จันทร์ประเสริฐ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Name: สรัญญา วัชโรทัย

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2559

Modified: 2566-05-18

Issued: 2566-05-18

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://kasetsart.idm.oclc.org/login?url=https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2559/pimjai-sit-all.pdf

CallNumber: SB191.R5 .พ36

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พืชไร่

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	pimjai-sit-all.pdf	5.02 MB	3	2024-10-16 14:58:14

ใช้เวลา

0.049933 วินาที