การจัดการเรียนรู้พระพุทธศาสนาสาหรับผู้สูงอายุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน

Name: สุรพล พรมกุล

Organization : ผู้วิจัย

Name: วิทยา ทองดี

Organization : ผู้วิจัย

keyword: หลักบริหารจัดการ,

; การจัดการเรียนรู้,

; ไตรสิกขา

; ผู้สูงอายุ

Abstract: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษานโยบายการบริหารจัดการด้านผู้สูงอายุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 2) เพื่อศึกษาหลักบริหารจัดการสำหรับผู้สูงอายุและหลักพระพุทธศาสนาเพื่อผู้สูงอายุ 3) เพื่อศึกษากระบวนการจัดการเรียนรู้พระพุทธศาสนาสำหรับผู้สูงอายุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ประชากรที่ใช้ในการวิจัยคือ พระสงฆ์ ผู้สูงอายุ เจ้าหน้าที่ภาครัฐผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ในขอนแก่น จำนวน 34 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่มเฉพาะ และแบบสังเกต การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท ผลการวิจัยพบว่า 1) นโยบายรัฐให้ความสำคัญกับเรื่องคุณภาพชีวิต สวัสดิการ สุขภาพของผู้สูงอายุ และการเตรียมตัวคนที่จะเข้าสู่การวัยผู้สูงอายุเป็นหลัก สำหรับแผนผู้สูงอายุแห่งชาตินั้นมีการดำเนินการมากว่า 15 ปี ปัจจุบันอยู่ในช่วงระยะเวลาของแผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545 - 2564)แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2560 - 2579) เป็นแผนที่จะกำหนดทิศทางการดำเนินงานด้านผู้สูงอายุที่สำคัญของประเทศ กำหนดนโยบายรัฐบาลด้านผู้สูงอายุ และประโยชน์ต่อการจัดสรรงบประมาณดำเนินการ 2) หลักบริหารจัดการสำหรับผู้สูงอายุ พบว่า 2.1 การวางแผน มีการวางแผนการทำงานเกี่ยวกับผู้สูงอายุโดยมีการจัดประชุมทุกเดือน มีการวางแผนการทำงานในเรื่องสถานที่ อาหาร การรับส่งผู้สูงอายุ การจัดกิจกรรมต่าง ๆ และมีการดำเนินงานร่วมกันระหว่างหน่วยงาน 2.2 การจัดองค์การ มีการกำหนดหน่วยงาน การแบ่งส่วนงาน และการกำหนดหน้าที่อย่างชัดเจน 2.3 การจัดบุคลากร มีบุคลากรจากแต่ละหน่วยงานได้ดำเนินกิจกรรมตามที่ได้ประชุมวางแผนกันไว้อย่างดีจำนวน 7 หน่วยงาน 2.4 การอำนวยการ ทุกหน่วยงานจะมีผู้บังคับบัญชาควบคุมการปฏิบัติงานสั่งการ มีผู้นำคอยสั่งการการดำเนินงานผู้สูงอายุให้เกิดการประสานงานไปยังหน่วยงานอื่น ๆ เพื่อให้เกิดผลสำเร็จ 2.5 การประสานงาน มีการประสานงานร่วมมือกันระหว่างหน่วยงานรัฐ และชุมชนซึ่งมีส่วนร่วมในการทำงานร่วมกันอย่างต่อเนื่อง 2.6 การรายงาน มีการรายงานผลการปฏิบัติงานให้ ผู้บริหารและสมาชิกของหน่วยงานได้ทราบความเคลื่อนไหวและความคืบหน้าของภารกิจอย่างสม่ำเสมอ มีทั้งรายงานด้วยวาจา และมีการรายงานเป็นลายลักษณ์อักษร 2.7 การงบประมาณงบประมาณหลักในการดำเนินงานเกี่ยวกับผู้สูงอายุถ้าเป็นหน่วยงานของรัฐคือ จะได้รับการจัดสรรงบประมาณจากรัฐบาล ถ้าเป็นหน่วยงานอื่นได้จากการบริจาค หลักพระพุทธศาสนาสำหรับผู้สูงอายุ พบว่า 1) กายภาวนา ได้แก่ การพัฒนาร่างกายให้แข็งแรง ไร้โรค มีสุขภาพดี และที่สำคัญก็คือการพัฒนาความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ 2) ศีลภาวนา การพัฒนาเจริญศีลด้านความประพฤติให้ดีขึ้น มีระเบียบวินัย ไม่เบียดเบียนผู้อื่น 3 จิตภาวนา คือ พัฒนาจิตใจให้มีคุณสมบัติดีงาม 3.4 ปัญญาภาวนา คือการพัฒนาฝึกอบรมปัญญา ให้มีความรู้ความเข้าใจในสิ่งทั้งหลายเป็นไปตามความเป็นจริง การรับรู้ในหลักธรรมชาติของสรรพสิ่งที่เกิดขึ้น 3) กระบวนการเรียนรู้พระพุทธศาสนาสำหรับผู้สูงอายุ พบว่า กระบวนการรับรู้และการเรียนรู้ เกิดจากกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา คือ ศีล เป็นกระบวนเรียนรู้ที่ฝึกหัดผู้สูงอายุในด้านพฤติกรรมทางสังคม ความสัมพันธ์ระหว่างผู้สูงอายุกับคนอื่น ๆ เป็นความประพฤติที่สร้างความเป็นปกติของร่างกายไปสู่สังคม สมาธิ เป็นกระบวนการฝึกอบรมจิตให้ผ่องใส เป็นการฝึกจิตสำนึกที่ดีเหมาะสมกับการทำงานคือทำงานด้วยความเพียรชอบ พยายามชอบ สามารถทำงานกับคนในสังคมได้อย่างดี ปัญญา เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ผ่านการฝึกอบรมปัญญา เพื่อทำให้เกิดความรู้ที่ถูกต้องซึ่งจะทำให้เกิดทัศนะ ความเชื่อ ค่านิยมที่ถูกต้อง คำสำคัญ : หลักบริหารจัดการ, การจัดการเรียนรู้, ไตรสิกขา, ผู้สูงอายุ

Abstract: The objectives of this research were: 1) to study the management policy of the elderly in the upper northeastern region; 2) to study the management principles for the elderly and the principles of Buddhism for the elderly; 3) to study the management process of Buddhism learning for the elderly in the upper northeast. The population used in the research included 34 of monks, elderly, government officials, community leaders, local philosophers and villagers in KhonKaen. The tools of this research were: an interview form, specific group discussions and an observatory form. The gathered data were analyzed by using the content analysis together with the studied context consideration. The research results were as follows: 1) The government policy primarily emphasizes on the quality of life, welfare and health of the elderly and preparing people to enter the elderly age. For the National Elderly Plan, there have been more than 15 years of operation and currently is in the period of the National Elderly Plan No. 2 (2002-2021). The National Economic and Social Development Plan and National Strategy 20 years (2017-2036) is a plan to determine the direction of the important operations of the country, the government policy on the elderly and budget allocation in operation. 2) In relations to the management principles for the elderly, it was found that 2.1) planning, there is an operational plan on the elderly with monthly meetings. There is a work plan on facilities, food, transportation, organizing activities and co-work of different units. 2.2) Organization, there are designated organizations, segmentation and clearly defined duties. 2.3) Staffing, there are personnel from each of seven organizations that have conducted activities as planned. 2.4) Direction, all organizations have the supervisors to control the operations, and give the orders; and also there are leaders to command operations in coordination with other agencies to achieve results. 2.5) Coordination, there is the ongoing collaboration between government agencies and communities. 2.6) Reporting, the operational results are reported to the administrators and members of the organizations to know the movement and progress of the mission regularly; there are both verbal and written reports. 2.7) Budget, for the main budget for the operation related to the elderly, if it is a government agency, the budget is allocated from the government; if it is another agency, the budget comes from donation. In regards to the principles of Buddhism for the elderly, it was found that: 1) physical development (kayabhavana) is the development of the body to be healthy, without diseases, having good health, and most importantly, the development of a relationship with the physical environment. 2) Moral development (silabhavana) is the development of morality with better behaviors, disciplines and inexploitation of the others. 3) Mental development (cittabhavana) is to develop the mind to have good qualities. 3.4) Intellectual development (pannabhavana) is the development of intellectual training to have knowledge and understanding of all things according to reality and to perceive the natural laws of all arisen things. 3) The study of the process of learning Buddhism for the elderly suggested that the process of recognition and learning is caused by the Threefold Training (tisikkha): the precepts (sila) are the learning processes that train the elderly in social behaviors, relationship between the elderly and others; this is a behavior that creates the normality of the body into a society. Meditation (samadhi) is a training process to clarify the mind with a practice of good consciousness, suitable for work with perseverance, right endeavor and well work with other people in society. Wisdom (panna) is a learning process that has been intellectually trained to make the right knowledge which will result in a right views, beliefs and values. Keywords: management principles,learningmanagement,the Threefold Training, elderly

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610760091

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2560

Modified: 2566-05-19

Issued: 2566-05-16

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2560-091 สุรพล พรมกุล.pdf	4.06 MB	3	2025-07-08 18:37:14

ใช้เวลา

0.01776 วินาที