การพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น

Name: ประกอบ มีโคตรกอง

Organization : ผู้วิจัย

keyword: การพึ่งตนเอง

; ชาวนา

; เชิงพุทธ

; จังหวัดขอนแก่น

Abstract: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาการพึ่งตนเองของขาวนาในจังหวัดขอนแก่น 2)เพื่อแนวทางการส่งเสริมการพึ่งตนเองของขาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น 3) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)โดยการสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมายแบบเจะจง ได้แก่ชาวนาที่พึ่งตนเองได้ใช้หลักการทางพุทธศาสนาไปใช้ในจังหวัดขอนแก่นจำนวน 3 อำเภอๆ ละ 10 คน รวมทั้งสิ้น 30 คน ผู้วิจัยได้สรปุผล ดังนี้ ผลการวิจัยพบว่า 1. การพึ่งตนเองของชาวนาในจังหวัดขอนแก่น พบว่า การดำเนินชีวิตของชาวนาในจังหวัดขอนแก่นเป็นแบบพอเพียง แต่งยังอาศัยระบบเศรษฐกิจแบบใหม่ โดยอาศัยพ่อค้าคนกลางในการซื้อขายสินค้าทางการเกษตร กลุ่มหรือชุมชนที่อิงอาศัยกันได้ไม่เต็มที่เพราะทุนในการจัดการมีน้อยไม่พอกับความต้องการของประชาชน 2. ด้านแนวทางการส่งเสริมการพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น พบว่าประชาชนต้องลงมือในการปฏิบัติตนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำรัสของในหลวงรัชกาลที่ 9 เป็นแนวทางที่ให้ประชาชนดำเนินตามวิถีแห่งการดำรงชีพที่สมบูรณ์ สันติสุข โดยมีธรรมะเป็นเครื่องกำกับ และใจตนเป็นที่สำคัญ ซึ่งก็คือ วิถีชีวิตไทย ที่ยืดเส้นทางสายกลางของความพอดี ในหลักของการพึ่งพาตนเอง 5 ประการ คือ 1) ความพอดีด้านจิตใจ: เข้มแข็ง ที่งตนเองได้ มีจิตสำนึกที่ดี เอื้ออาทร ประนีประนอมคำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนรวม 2 ความพอดีด้านสังคม: มีการช่วยเหลือเกื้อกูลกัน สร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชน รู้จักผนึกกำลัง และที่สำคัญมีกระบวนการเรียนรู้ที่เกิดจากฐานราก ที่มั่นคงและแข็งแรง 3) ความพอดีด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม: รู้จักใช้และจัดการอย่างฉลาดและรอบคอบ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนสูงสุด ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในประเทศ เพื่อพัฒนาประเทศให้มั่นคงเป็นขั้นเป็นตอนไป 4) ความพอดีด้านเทคโนโลยี: รู้จักใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมให้สอดคล้องกับความต้องการและควรพัฒนาเทคโนโลยีจากภูมิปัญญาชาวบ้านของเราเอง และสอดคล้องเป็นประโยชน์ต่อสภาพแวดล้อมของเราเอง 5) ความพอดีด้านเศรษฐกิจ: เพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย ดำรงชีวิตอย่างพอสมควร พออยู่พอกินตามอัตภาพ และฐานะของตนเอง 3. ด้านการพึ่งตนเองโดยการนำหลักธรรมทางพุทธศาสนาไปประยุกต์ใช้ พบว่า 1) ฉันทะคือ ความชอบ ความรักในอาชีพที่ตนเองทำนั่นคือ การประกอบอาชีพทำนาในรูปแบบของการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ โดยไม่ไปเบียดเบียนชีวิตสัตย์อื่น และยังปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค 2) วิริยะ คือ ความเพียรมีความขยัน อดทนต่ออาชีพของตน เช่น อาชีพเกษตรกร จนกว่าจะประสบผลสำเร็จ 3) จิตตะ คือ การเอาใจใสในการทำนาในอาชีพที่ทำ มีจิตผูกพันจดจ่อเฝ้าคิดเรื่องนั้นใจอยู่กับงานนั้นไม่ปล่อยไม่ห่างไปไหนถ้าจิตตะเป็นไปอย่างแรงกล้าในเรื่องใดเรื่องหนึ่งหรืองานอย่างใดอย่างหนึ่งคนผู้นั้นจะไม่สนใจไม่รับรู้เรื่องอื่นๆ 4) วิมังสา คือ หลังจากการทำนาแล้วมีการวิเคราะห์ผลกำไรจากการประกอบอาชีพกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ต่อสังคม ต่อตนเองเพื่อปรับปรุงให้ดีกว่าเดิมในการประกอบอาชีพทำนาครั้งต่อไป ในการส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของชาวนาจังหวัดขอนแก่นต้องอาศัยหลักธรรมทางพุทธศาสนาเข้ามาช่วยในการดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพคือเกษตรกรได้ประสบผลสำเร็จโดยยึดหลักธรรมทางพุทธศาสนา คือ หลักอิทธิบาท 4

Abstract: The objectives of this research were: 1) to study self-reliance of farmers in Khon Kaen province; 2) to find the ways to promote Buddhist self-reliance of farmers in Khon Kaen province; 3) to analyze the model of Buddhist self-reliance of farmers in Khon Kaen province. This study was carried out by means of the qualitative research methodology through conducting the interviews of the purposive targets: 30 farmers who were able to perform self-reliance by applying Buddhist principles in their life in three districts (10 each) in Khon Kaen province. The research results were as follows: 1) Self-reliance of farmers in Khon Kaen province: it was found that the life of farmers in Khon Kaen province was self-sufficient, but relies on a new economic system by relying on the middleman in the trading of agricultural products. Groups or communities that are not fully dependent on each other because the management capital is insufficient to meet the needs of the people. 2) In regards to the Buddhist self-reliance promotion of farmers in Khon Kaen province, it was found that the people had to act in accordance with the sufficiency economy principle according to King Rama IX's speech as a guideline for people to follow as the complete way of living and peace with Dhamma as physical and mental controllers. This is the Thai way of life that adheres to the middle path of moderation in self-reliance which are: 1) mental moderation including being strong, self-reliant, good conscious, generous, compromising and taken into account the common interests; 2) social moderation such as supporting each other, strengthening the community, joining forces and more importantly, having a learning process created from a solid and strong foundation; 3) natural resource moderation and the environmental moderation: to know, use and manage wisely and carefully for benefit maximum and sustainability, to use the resources available in the country to develop a stable country forward; 4) technological moderation: to know how to use appropriate technology in accordance with the needs, to develop technology from folk wisdom consistent and beneficial to environment; 5) economic moderation: to increase income, reduce living expenses, being sufficient to eat according to convention and position. 3) In the aspect of self-reliance by applying Buddhist principles, it was found that 1) 'Chanda (Aspiration)' is a passion and love in one's profession in farming in the form of using organic fertilizers without persecuting other lives and creating safe for consumers; 2) 'Viriya (Energy)' is perseverance, ditigence and patience for one's occupation, such as farmers until being successful; 3) 'Citta (Thoughtfulness)' is to have a bound mind, concentrating on thinking about work, not letting go, not going anywhere; if 'Citta' is fervent in any matter or work, that person will not be interested or not aware of the other; 4) 'VImamsa (Investigation)' is that after farming, there are profit analysis, consideration of environmental impacts, social impacts and self-impacts in order for the betterment of farming; to promote self-reliance of farmers in Khon Kaen province, it has to rely on Buddhist principles applied in living and work and farming will be successful by adhering to Buddhist principles called the Four Iddhipada-dhamma principles (Path of Accomplishment).

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610760100

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2560

Modified: 2566-05-18

Issued: 2566-05-16

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2560-100ผศ.ดร.ประกอบ มีโคตรกอง.pdf	6.58 MB	1	2025-08-06 15:33:27

ใช้เวลา

0.019452 วินาที