การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุ ในจังหวัดอุบลราชธานี

Name: พระมหาจิตนเรศ วุฑฺฒิธมฺโม

Organization : ผู้วิจัย

Name: วุฒิพล คำตั้งหน้า

Organization : ผู้วิจัย

Name: ไชยสิทธิ์ อุดมโชคนามอ่อน

Organization : ผู้วิจัย

keyword: การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรม

; การเสริมสร้างสุขภาพ

; ผู้สูงอายุ

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ เป็นการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุใน จังหวัดอุบลราชธานี มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่เกี่ยวข้องกับการเสริมสร้างสุขภาพ ผู้สูงอายุ การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมและเพื่อเสนอแนะแนวทางการบูรณาการหลักพุทธธรรมใน การเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัดอุบลราชธานี เป็นการศึกษาวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method) โดยใช้วิธีเก็บรวบรวมข้อมูล ๒ รูปแบบคือ รูปแบบวิจัยเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถาม (Questionnaire) โดยมีกลุ่มตัวอย่าง จำนวน ๔0๐ คน โดยหาค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือตาม วิธีการของครอนบาค ในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปวิเคราะห์หา ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และรูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นแบบแนวสัมภาษณ์ คำถาม ปลายเปิด (Open-ended questions) สัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้สูงอายุ จำนวน ๒0 คน ผลการวิจัย พบว่า ๑. การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัด อุบลราชธานี โดยรวมทุกด้าน อยู่ในระดับปานกลาง ( X - ๓.๓๖) เป็นรายด้านคือ เสริมสร้างด้าน ร่างกาย อยู่ในระดับปานกลาง ( X - ๓.๔๑) และเสริมสร้างด้านจิตใจอยู่ในระดับปานกลาง ( X - ๓.๓๕) ส่วนข้อที่มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุดคือ เสริมสร้างด้านสังคม อยู่ในระดับปานกลาง ( X = ๓.๓๓) 6. หลักพุทธธรรมที่เกี่ยวข้องกับการเสริมสร้างสุขภาพผู้สูงอายุ หลักพุทธธรรมที่ เสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุ คือ (๑) เสริมสร้างด้านร่างกาย มีอริยสัจจ์ ๔ คือความจริงอันประเสริฐ ,ไตรลักษณ์ ๓ คือ กฎธรรมดาของสรรพสิ่งทั้งปวง, ขันธ์ ๕ คือเป็นกองทุกข์ ไม่การไม่เข้าไปยึดมั่นใน ขันธ์ห้า, (๒) เสริมสร้างด้านจิตใจ คือ อกุศลมูล คือ รากเหง้าของความชั่วทั้งปวง, บุญกิริยาวัตถุ < เป็นที่ตั้งของบุญหรือความดี, อิทธิบาท 2 ฐานแห่งความสำเร็จ, สติปัฏฐาน ๔คือ ฐานหรือที่ตั้งของ การกำหนดสติอย่างประเสริฐ, มรณสติ คือการระลึกถึงความตายอันจะมีแกตน, (๓) เสริมสร้างด้าน สังคม คือ โลกธรรม ๘ ธรรมชาติของโลกเป็นความจริงที่ทุกคนต้องประสบเจอ, พรหมวิหาร ๔ หลัก ความประพฤติที่ประเสริฐบริสุทธิ์, ธรรมอันทำให้งาม ๒ งามภายนอกและงามภายใน, ๓. การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงอายุในจังหวัด อุบลราชธานี ๓.๑ เสริมสร้างด้านร่างกาย ผู้สูงอายุต้องเผชิญกับปัญหาด้านสุขภาพ การเข้า ใจความเปลี่ยนแปลงของร่างกาย การพิจารณาว่าทุกสิ่งทุกอย่างมันไม่เที่ยง เรามีความเจ็บ ความแก่ ความตาย เป็นธรรมดา การยอมรับความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นได้เสมอ จึงต้องมีการรักษาให้ถูกวิธีตาม ความเหมาะสมกับวัย ถึงแม้ว่าร่งกายของผู้สูงอายุจะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นไปธรรมชาติของสังขารก็ ตาม สิ่งที่สำคัญคือเมื่อยังไม่เจ็บป่วยผู้สูงอายุจะต้องมีการดูแลตนเอง เอาใจใสใจที่จะบำรุงรักษาและ ส่งเสริมสุขภาพอยู่เสมอ ๓.๒ เสริมสร้างด้านจิตใจ ผู้สูงอายุส่วนมากจะมีอารมณ์เหงามากกว่าคนวัยอื่นๆ อาจจะส่งผลก่อให้เกิดความเจ็บป่วยทางกายและทางใจได้ การประคับประคองดูแลรักษาจิต นับได้ว่า เป็นสิ่งสำคัญยิ่งในการปฏิบัติเพื่อความสงบสุขของสภาพจิตใจที่พิจารณาเกี่ยวกับ ความไม่เที่ยง ความ ทุกข์ ความเปลี่ยนแปลงของสิ่งต่างๆ จะช่วยให้เข้าใจในชีวิตมากขึ้นและยอมรับสภาพการ เปลี่ยนแปลงต่างๆได้ง่ายและพร้อมที่จะเผชิญกับปัญหาอื่นที่จะเกิดขึ้นไปในอนาคต ๓.๓ เสริมสร้างด้านสังคม เมื่อผู้สูงวัยก้าวเข้าสู่วัยชราบทบาทและความสำคัญของ ผู้สูงอายุในสังคมมักจะถูกจำกัดและเปลี่ยนแปลงไป การสูญเสียสัมพันธภาพในครอบครัว การสูญเสีย สถานภาพทางสังคมเนื้องจากถึงวัยเกษียณอายุหรือหมดเวลาทำงาน ความสัมพันธ์ทางสังคมลด น้อยลง ขาดรายได้หรือมีรายได้น้อยลง เกิดความรู้สึกสูญเสียตำแหน่งหน้าที่เกียรติยศ ความนับหน้า ถือตา ความภาคภูมิใจ ขาดเสถียรภาพและความมั่นคงทางจิตใจ ผู้สูงอายุจะต้องรู้จักประคับจิตใจ ฝึกหัดตนเองให้รู้จักกฎของธรรมชาติว่าทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้ ไม่มีอะไรเที่ยง ไม่มีอะไรแน่นอน มี ลาภ เสื่อมลาภ มียศเสื่อมยศ มีคนยกย่องและต้องมีคนนินทามีสุขและมีทุกข์ปะปนกันไป

Abstract: This research has manifested on the application of Buddhist principles on promoting the elderly health in Ubonratchathani province. Mix methodology research has been used by gathering data in two forms: the quantitative research has consisted of the questionnaires designed for the four hundred selected samples. Cronbach's alpha has been formulated by a computer program in analyzing the value of percentage, average, standard deviation and; the qualitative research has been employed by the open-ended questions through in-depth interviewing twenty samples of the representatives of the elderly. Findings of this study include: 1. Application of the Buddhist principles in promoting the elderly health in Ubonratchathani in overall aspects is averagely moderate (x=3.44). It can be analyzed by aspect as follows: economic support is averagely high (x =3.69); physical support is averagely moderate (X =3.41); and mental support is averagely moderate (x =3.35). The lowest average is in social support but still moderate (x =3.33) 2. Related Buddhist principles promoting the elderly health including: 1) physical support consisting of the Four Noble Truths, the Three Characteristics as natural law of creatures, the Five Aggregates that should not be clung; 2) mental support, composed of the root causes of evil, the bases of meritorious action 4, the Path of Accomplishment 4, the Foundations of Mindfulness 4, and mindfulness on the cessation of consciousness; 3) social support, consisting of the Worldly Conditions 8 as the truth to be met, and the four noble sentiments and Dhamma that leads to graciousness from within and without; 4) economic support, abstaining from vicious ways of conduct but follow the virtues leading to temporal welfare or sources of happiness in the present life 3. Application of Buddhist principles in promoting the elderly health in four aspects including: 3.1 Physical support; the elderly normally face physical problems. To understand and consider the changing of their bodies as well as to carefully remind themselves that we normally face the pain, old aging, death and accepting daily symptoms were, thus, useful to them. Although the body and health of the elderly have naturally changed, the medical care must be appropriately made for their aging. The most important thing is that the elderly must daily care themselves and be attentive on promoting their health. 3.2 Mental support; most of the elderly feel lonelier than other groups of age. This could be the cause of the physical and mental problems. Meditation and taking care of their minds is crucial for their peaceful mind. Consideration of the impermanence, suffering, and the changing of all creatures would be helpful to understand better about their life and accept the changing of all things and be ready to face the future phenomena 3.3 Social support, entering the aging period, the role and importance of the elderly in society is generally limited and changed. The losses of family relationship and social status in retired age, lower social relationship, lower income, loss of respected positions and honor and the lack of stability and secured mind. The elderly, thus, need to control their minds to understand the natural law that all creatures are impermanent.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610656044

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2556

Modified: 2566-05-06

Issued: 2566-05-06

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2556-044 พระมหาจิตนเรศ วุฑฺฒิธมฺโม,ผศ.ดร..pdf	4.9 MB	6	2025-09-29 08:59:58

ใช้เวลา

0.021173 วินาที