การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนา ในจังหวัดพะเยา

Name: พระครูศรีวรพินิจ

Organization : ผู้วิจัย

Name: สหัทยา วิเศษ

Organization : ผู้วิจัย

keyword: การมีส่วนร่วมของชุมชน

; จังหวัดพะเยา

; แหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนา

Abstract: การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สำรวจสถานภาพของแหล่งโบราณคดีทาง พระพุทธศาสนาในจังห วัดพะเยา (2) ศึกยาการจัดการแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาใน จังหวัดพะเยา และ (3) วิเคราะห์แนวทางการจัดการแหล่งโบราณคคีทางพระพุทธศาสนาในจังหวัด พะเยาโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน การศึกษาครั้งนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธี การศึกษาเอกสาร การสำรวจแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนา 44 แห่ง และการสนทนากลุ่มผู้ ที่เกี่ยวข้องทั้ง อำเภอ ละ 15 คน รวมทั้งหมด 135 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) สถานภาพของแหล่งโบราณคคีทางพระพุทธศาสนาในจังหวัดพะเยา แบ่งออกเป็น ๓ ด้าน (1) ประเกทของโบราณสถานและโบราณวัดถุทางพระพุทธศาสนาที่สำคัญได้แก่ พระธาตุ วิหาร อุโบสถ พระพุทธรูป รอยพระพุทธบาทจำลอง ศิลาจารึก ปืนต้น (2) ลักษณะของตำนาน และประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวกับแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ ตำนานทางพุทธศาสนา ในท้องถิ่นที่มีความสัมพันธ์กับประวัดิศาสตร์ของท้องถิ่น ตำนานทางพุทธศาสนาในท้องถิ่นที่มื ความสัมพันธ์กับตำนานพระเจ้าเลียบโลก ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองพะเยา และการสร้างวัดตาม ความเชื่อของกลุ่มชาติพันธุ์ในท้องถิ่น และ (3) การประกอบประเพณีของแหล่งโบราณคดีทาง พระพุทธศาสนา จะเป็นการทำกิจกรรมตามประเพณีในวันสำคัญทางพุทธศาสนา ที่สืบต่อกันมา ตั้งแต่โบราณกาล 2) การจัดการแห่ล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาในจังหวัดพะเขา แบ่งออกเป็น 3 ด้าน (1) รูปแบบการจัดการ ได้แก่ 2 การจัดการ 1) โดยชุมชน เป็นรูปแบบการจัดการตามธรรมชาติ ไม่เป็นทางการ ทำด้วยแรงศรัทธาที่มีต่อพระพุทธศาสนา 2) การจัดการ โดยภาครัฐ เป็นการจัดการ ที่เป็นทางการ โดยกรมศิลปากร 3) การจัดการโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยสนับสนุน งบประมาณให้แก่ชุมชนในทำกิจกรรมตามประเพณีอย่างต่อเนื่อง 4)การจัดการในรูปแบบการ ศึกษาวิจัย เป็นการทำงานเชิงวิชาการที่ ได้รับการสนับสนุนจากสถาบันการศึกษา และ 5) การ จัดการในรูปแบบพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น (2) การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการ ประกอบด้วย การ มีส่วนร่วมของวัดกับคนในชุมชน การมีส่วนร่วมของชุมชนกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การมี ส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับหน่วยงานภาครัฐ การมีส่วนร่วมของชุมชนกับ หน่วยงานภาครัฐ และ การมีส่วนร่วมของชุมชนกับสถาบันการศึกษา และ(3) สภาพปัญหาในการ จัดการได้แก่ 1) การเสื่อมสลายด้านกายภาพของแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาที่เกิดจาก ธรรมชาติ กาลเวลา และการกระทำของมนุษข์ 2) ระบบในการจัดการไม่ชัดเจน 3) การทำลาย แหล่งโบราณคดีจากการท่องเที่ยว และ 4) ขาดการมีส่วนร่วมของชุมชนอย่างแท้จริง 3) แนวทางการจัดการแหล่งโบราณคคีทางพระพุทธศาสนาในจังหวัดพะเยา ไดยการมี ส่วนร่วมของชุมชน ได้แก่ (1) สนับสนุนให้มีการศึกษาวิจัย การสร้างองค์ความรู้ใบลักษณะของ การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (2) สร้างกระบวนการมีส่วนร่วมในการจัดการแหล่ง โบราณคดีทางพระพุทธศาสนา โดยจัดตั้งคณะกรรมการที่มาจากทุกภาคส่วน (3) นำองค์ความรู้ จากการศึกษาวิจัข มาทำแผนงานพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนา จัดทำเป็นสื่อเผขแพร่ และประชาสัมพันธ์ผ่านเว็บไซด์และสื่อสาธารณะ และ (4) การเตรียมความพร้อมในการถ่ายโอน อำนาจและการกิจในการจัดการจากกรมศิลปากรให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น"

Abstract: This research is aimed to (1) survey existing conditions of Buddhist Archaeological in Phayao Province, (2) study the management of Buddhist Archaeological in Phayao province and (3 ) analyze management process for Buddhist Archacological in Phayao province with the community participation in the area. This research implements qualitative methodology by gathering consistent historical documents as well as exploring 4 4places of Buddhist Archacological sites and by group discussion 135 people in 9 districts of Phayao province. Findings in this study indicate that, 1) The existing conditions of Buddhist Archaeological sites in Phayao Province are categorized into 3 aspects: (1 ) the types of important Buddhist Archacological in Phayao Province are Pagoda, Vibara , Chapel, Buddha Statues, Buddha footprint and stone inscription etc. (2 ) Characteristic of legends and histories involving Buddhist Archacological such as local Buddhist legends related to the history of the area, local Buddhist legends related to the legend of Phra Chao Liab Loke and the local history of Phayao and the construction of temple influenced by the beliefs of people from diflerent races and (3) ritual activities in Buddhist Archaeological sites celebrated regularly of traditional religion calendar. 2) The management of Buddhist Archaeological in Phayao province is divided into 3 aspects: (1 ) The Management Types can be divided into 5 types : 1 . The management by the community which is informal management according to their faith on Buddhism. 2 . The management by official authorities, which is Fine Arts Department. 3. The management by local administrative organization which support budgets to the community for the traditional activities 4 . The management in the forms of research and academic supports given by educational institutes and 5. The management in the forms of local museum administration. (2 ) The Community Participation in the management including participation of the temple to the community, community participation with local administrative organization, participation of local administrative organization with the governmental organization, community participation with governmental organization , participation of the community with educational institutes. (3 ) The Management Problems are ; The physical deterioration of Buddhist Archaeological Remains sites caused by nature, time and human. The indistinctness of the management system. 3 . The deterioration of Buddhist Archaeological Remains sites caused by tourism. And 4. Lacking of the community participation. 3) The Management process for Buddhist Archaeological in Phayao province, by the community participation, are: (1) Support the research and knowledge gaining in forms of participatory action research (2) Support the creating of participation processes involving in the management of Buddhist Archacological by forming the local committees of people from all of community parts (3) Apply knowledge from relevant research to make plans to develop religious tourism sites and to distribute such knowledge to public via medias and (4) Prepare to transfer the authorization and mission from Fine Art Department to Local Administrative Organization.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 0656090

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2557

Modified: 2566-05-06

Issued: 2566-05-05

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2557-090พระครูศรีวรพินิจ, (2).pdf	10.97 MB	1	2023-05-07 12:55:23

ใช้เวลา

-0.981392 วินาที