การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพระราชนิพนธ์เรื่องไตรภูมิพระร่วง

Name: นวลวรรณ พูนวสุพลฉัตร

Organization : ผู้วิจัย

Name: ตวงเพชร สมศรี

Organization : ผู้วิจัย

Name: ทรงวิทย์ แก้วศรี

Organization : ผู้วิจัย

keyword: ไตรภูมิพระร่วง

; สื่่อนวัตกรรมในไตรภูมิ

Abstract: บทความวิจัยเรื่อง "การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพระราชนิพนธ์เรื่องไตรภูมิพระร่วง"มีวัตถุประสงค์ 2 ประการคือ (1) เพื่อศึกษาโครงสร้างของไตรภูมิและปัจจัยที่มีต่อการพระราชนิพนธ์เรื่องไตรภูมิกถา และ (2) เพื่อสังเคราะห์รูปแบบในการพัฒนาสื่อนวัตกรรมให้สอดคล้องกับสังคมไทยปัจจุบัน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงเอกสาร โดยดึงข้อมูลจากไตรภูมิพระร่วงเป็นตัวตั้ง เพื่อศึกษาแหล่งที่มาจากพระไตรปิฎก รรถกถ และปกรณ์วิเสสต่างๆ นำมาวิเคราะห์ถึงปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพระราชนิพนธ์ และสังเคราะห์มาเป็นแนวคิดและรูปแบบของนวัตกรรมในสังคมไทยปัจจุบันผลการวิจัยพบว่า ไตรภูมิ หมายถึงอบายภูมิ มนุสสภูมิ และสัคคภูมิ ที่สัตว์โลกจะต้องวนเวียนไปเกิดหากทำดีตายแล้วจะไปเกิดในมนุสสภูมิหรือสัคคภูมิ หากทำชั่วตายแล้วจะไปเกิดในอบายภูมิ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพระมหาธรรมราชาสิไทยให้ทรงพระราชนิพนธ์ไตรภูมิกถา ประกอบด้วย ระบบการเมืองการปกครองแบบธรรมิกราชา คลื่นพระพุทธศาสนาที่เข้าสู่ประเทศไทยพร้อมกับศิลปกรรมและวรรณกรรมพระพุทธศาสนา และหลักธรรมที่อิงหลักการเพื่อความดีงามของสังคม ปัจจัยทุกด้านเป็นผลมาจากปฎิสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างอินเดีย ลังกา พม่า และไทย ในยุคสมัยนั้น ซึ่งในงานวิจัยนี้ได้แสดงให้เห็นถึงปัจจัยแต่ละด้าน ตลอดจนอิทธิพลของไตรภูมิกถาทุกด้านที่มีต่อสังคมไทยในสมัยต่อ ๆ มาด้วย ในตอนท้ายได้แสดงตัวอย่างการสร้างสรรค์สื่อนวัตกรรมในไตรภูมิกถาเพื่อนำมาใช้กับสังคมไทยปัจจุบัน โดยน้นให้เห็นว่า สื่อนวัตกรรมในสมัยสุโขทัยคือการสร้างสรรค์พุทธศิลป์เฉพาะในด้านสถาปัตยกรรมและปฏิมากรรมที่ได้รับอิทธิพลมาจากอินเดีย ลังกา มาเป็นรูปแบบของไทยสุโขทัย ซึ่งปัจจุบันนำมาเป็นแนวคิดและปรับปรุงเป็นสื่อนวัตกรรมแบบไทยแท้ รวมถึงนวัตกรรมในยุคหลังๆ ด้วย

Abstract: This research paper entitled "A Study of Factors Influenced over King Lithai's Tebhumikatha" is of two objectives, viz. (1) to study the structures of Tebhumikatha and analyze factors to the author's composition of Tebhumikatha; and (2) to provide a model of innovative development suitable to the way of life of Thai society at present. Research Methodology is a documentary research by which data appeared in Tebhumikatha are main points with further composition from Buddhist Canons, commentaries and canonical texts depicting influences over King Lithai's Tebhumikatha. After analysis, then synthesis was taken to present the innovation from Tebhumikatha at present in Thai society. Findings were that Three Planes, i.e., the lower worlds, the human world, and the heaven in which beings are to be born after death. If they do good, they shall be born in the human or heaven world. If they do evil, they shall be born in the lower world. The factors that influenced King Lithai to have written Tebhumikatha came from politics and government system, the propagation of Buddhism into Thailand along with Buddhist arts and literature, including the Buddhist teachings engaged for social morale. All these factors were based on the interrelations among Buddhist Theravadin countries of India, Lanka, Burma, and Thailand in those periods. In this research, mentions are there on each factor as well as their influences toward the succeeding periods of Thailand. Lastly, innovation media on cosmology, hells-heavens, the law of karma, and the Buddhist principles for social goodness are reviewed and exhibited. What to be focused is on the creative idea of innovation derived from Buddhist arts especially architectures and sculptures of which their forms and patterns have been developed in later periods of Thai society.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2563

Modified: 2566-04-24

Issued: 2566-04-24

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพระราชนิพนธ์เรื่องไตรภูมิพระร่วง.pdf	689.55 KB	26	2025-03-26 19:43:15

ใช้เวลา

0.020648 วินาที