การเพิ่มการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหารสำหรับผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้โดยใช้แบบจำลองพฤติกรรมการยั้งคิดของบาร์คลีย์

Improving inhibition control on eating behavior for people with uncontrolled glucose type 2 diabetes by barkey's behavioral inhibition model

Name: จำเนียร สุวรรณชาติ

ThaSH: มหาวิทยาลัยบูรพา -- สาขาวิชาการวิจัยและสถิติทางวิทยาการปัญญา

Classification :.DDC: 616.462

ThaSH: เบาหวาน -- การดูแล

ThaSH: เบาหวาน -- แง่โภชนาการ

ThaSH: พฤติกรรมการบริโภค

ThaSH: เบาหวาน -- การรักษา

Abstract: โรคเบาหวานเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของชาติและทั่วโลก การปรับ พฤติกรรมการบริโภคอาหารเป็นวิธีที่สำคัญวิธีหนึ่งสำหรับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด การวิจัยเชิงทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมการเพิ่มการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหารสำหรับ ผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุม ระดับน้ำตาลไม่ได้โดยใช้แบบจำลองพฤติกรรมการยั้งคิดของบาร์คลีย์ใช้แบบแผนการวิจัยแบบ 3 กลุ่ม คือ กลุ่ม ทดลอง 1 ได้รับโปรแกรมการฝึกการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหาร กลุ่มทดลองที่2 ได้รับการฝึกแบบ Food Go/Nogo Task และกลุ่มควบคุมใช้โปรแกรมการกำกับตนเอง วัดผลการทดลองเชิงพฤติกรรม ในระยะก่อนการทดลอง ระยะหลังการฝึก 8 สัปดาห์และหลังการฝึก 12 สัปดาห์วัดผลตัวชี้วัดทางชีวภาพ ในระยะก่อนการทดลอง และหลัง การฝึก 8 สัปดาห์กลุ่มตัวอย่างได้จากการคำนวณ และใช้วิธีการสุ่มอย่างง่ายเข้ากลุ่ม กลุ่มละ 27 คน รวม 81 คน มี ขั้นตอน การวิจัย 4 ขั้นตอนได้แก่1) การพัฒนาโปรแกรมการเพิ่มการยั้งคิด 2) การพัฒนาเครื่องมือวัดพฤติกรรม การยั้งคิดและพฤติกรรม การบริโภคอาหาร 3) การคัดกรองกลุ่มตัวอย่าง และ 4) การนำโปรแกรมไปใช้โดยมี เครื่องมือการวิจัย ได้แก่แบบสัมภาษณ์ชุดทดสอบทางห้องปฏิบัติการ เครื่องมือแพทย์คู่มือ และโปรแกรมการเพิ่ม การยั้งคิด ซึ่งประกอบด้วย 11 กิจกรรม ใช้ระยะเวลาการฝึก 12 สัปดาห์วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและ สถิติอ้างอิง ได้แก่การวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ สถิติทดสอบทีการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และความแปรปรวนร่วม และค่าสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัย พบว่ากลุ่มตัวอย่างทั้ง 3 กลุ่ม มีคะแนนเฉลี่ยรวมพฤติกรรมการยั้งคิดต่อการบริโภค อาหาร และพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิตินอกจากนั้น กลุ่มทดลองที่ 1 ยังมี คะแนนเฉลี่ยรวมพฤติกรรมการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหารและพฤติกรรมการบริโภคอาหารสูงกว่า และมีระดับ HbA1c ลดลงมากกว่ากลุ่มทดลองที่ 2 และกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติอีกทั้งยังพบความสัมพันธ์เชิงบวก ระหว่างพฤติกรรมการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหารกับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และยังพบความสัมพันธ์เชิงบวก ระหว่างระดับ TG กับ LDL-C ฮอร์โมนคอร์ติซอลกับฮอร์โมนเกรลิน และฮอร์โมนอินซูลินกับฮอร์โมนเลปติน สรุปได้ว่าโปรแกรมการฝึกการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหารที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิผลสูงสุดในการเพิ่มพฤติกรรมการยั้งคิดต่อการบริโภคอาหารและพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และสามารถนำไปใช้ในเวชปฏิบัติโรคเบาหวานได้

Abstract: Diabetes is a chronic non-communicable disease and is one of the top public health problems in all countries around the world. A healthy eating habit is important to have better glycemic control. The purposes of this research were to develop and to examine an eating inhibition control training (EIC) program by using Barkey’s behavioral inhibition model for people with uncontrolled Type 2 diabetes mellitus (T2DM). The participants consisted of 81 uncontrolled T2DM patients in Wangsomboon district, Sakaeo Province, who were randomly assigned to one of three groups (27 per group). The research design was a 3X3 factorial pre-test and post-test design. The research process consisted of four steps including 1) development of EIC training program 2) development of EIC and eating behaviors (EB) testing instruments 3) screening participants 4) investigation of EIC program on eating behaviors in people with uncontrolled T2DM. Instruments included 1) an interview form 2) ELISA test kit 3) medical equipment and 4) the EIC program, a program consisting of 11 activities lasting over 12 weeks. Data were analyzed by descriptive statistics and inferential statistics including repeated-measures ANOVA, paired t test, One Way ANOVA, ANCOVA, and Pearson’s correlation coefficient. Results showed that all of the groups presented significant increases in total mean scores of EIC and EB after both 8 weeks and 12 weeks of training. Moreover, the mean scores of EIC and EB of experimental group 1 were significantly higher than those of experimental group 2 and the control group. At the 8 weeks after training mark, experimental group 1 exhibited significant reductions in HbA1c, LDL-C, triglyceride (TG), cortisol, insulin and ghrelin levels. In addition, it was found that experimental group 1 presented a lower level of HbA1c when compared to experimental group 2 and to the control group. Furthermore, positive correlations between EIC and EB, TG and LDL-C, cortisol and ghrelin, and insulin and leptin were found. In conclusion, the findings suggest that the EIC program was most effective for improving eating inhibition control and eating behavior for people with uncontrolled T2DM, and could be used as a guideline for diabetes mellitus.

มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด

Address: ชลบุรี

Email: buulibrary@buu.ac.th

Name: ยุทธนา จันทะขิน

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: กนก พานทอง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2565

Modified: 2566-03-15

Issued: 2566-03-15

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: ว 616.462 จ357ก

tha

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: การวิจัยและสถิติทางวิทยาการปัญญา

Grantor: มหาวิทยาลัยบูรพา

©copyrights มหาวิทยาลัยบูรพา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	59810097.pdf	6.36 MB	8	2025-05-03 13:44:30

ใช้เวลา

0.02036 วินาที