เจตคติต่อปัจจัยที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ตามหลักสัปปายะ 7

The attitude toward factors that support dhamma practice of dhamma practitioners at Insight Meditation Center of Wat Phra Chetuphon Vimolmangkalaram Bangkok according to 7 beneficial conditions

Name: พระมหาชูชัย อารยจินดา

keyword: เจตคติ

; สัปปายะ 7

; ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน

; วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม

Abstract: วิทยานิพนธ์เล่มนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสัปปายะ 7 ของการจัดอบรมวิปัสสนากรรมฐาน ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร และเพื่อวิเคราะห์เจตคติต่อปัจจัยที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ตามหลักสัปปายะ 7 ผู้วิจัยใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Research Studies) ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) และ การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) กลุ่มตัวอย่างผู้ให้ข้อมูล มี 2 กลุ่มจากประชากรทั้งหมด 50 คน โดยแบ่งเป็นผู้ตอบแบบสอบถามจำนวน 45 คน และผู้ให้สัมภาษณ์จำนวน 5 คน กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างจากประชากรผู้มาปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร โดยใช้ตารางของเครจซี่ และ มอร์แกน (Krejcie & Morgan) และ ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ (Accidental Random Sampling Method) เพื่อเลือกตัวอย่างในการตอบแบบสอบถาม เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และ แบบสัมภาษณ์ การสัมภาษณ์ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสัปปายะ 7 ของการจัดอบรมวิปัสสนากรรมฐาน ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการบรรยาย และในส่วนของแบบสอบถามซึ่งเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เจตคติต่อปัจจัยที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ตามหลักสัปปายะ 7 ใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการใช้ค่าสถิติพื้นฐานที่ได้จากโปรแกรม SPSS ผลการวิจัยสรุปได้ ดังนี้ จากการสัมภาษณ์พบว่า สัปปายะทั้ง 7 ด้านของการจัดอบรมวิปัสสนากรรมฐาน ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร มีผลส่งเสริมความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม ซึ่งพบว่าปุคคลสัปปายะเป็นปัจจัยหลัก ส่วนปัจจัยที่รองลงมา คือ อาวาสสัปปายะ โคจรสัปปายะ และอิริยาปถสัปปายะ นอกจากนี้ผลการวิจัยจากแบบสอบถามพบว่าเจตคติต่อปัจจัยที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ตามหลักสัปปายะ 7 ในด้านที่ได้รับความพึงพอใจสูง มี 2 ระดับ ดังนี้คือ ในระดับมากที่สุดมี 6 ด้าน คือ ปุคคลสัปปายะ โภชนสัปปายะ ภัสสสัปปายะ อุตุสัปปายะ อิริยาปถสัปปายะ และอาวาสสัปปายะ ซึ่งได้ค่าเฉลี่ย 4.55, 4.47, 4.45, 4.44, 4.40, 4.23 ตามลำดับ และในระดับมากมี 1 ด้าน คือ โคจรสัปปายะ ซึ่งได้ค่าเฉลี่ย 4.20 ผลการวิเคราะห์เจตคติต่อปัจจัยที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร ตามหลักสัปปายะ 7 ทั้งจากวิธีการสัมภาษณ์ และ วิธีการแจกแบบสอบถาม พบเจตคติทั้งในด้านที่มีความเห็นสอดคล้องกัน และด้านที่ไม่สอดคล้องกัน เช่น เจตคติในด้านปุคคลสัปปายะ จากการสัมภาษณ์พบว่าพระวิปัสสนาจารย์ เป็นปัจจัยหลักที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรมเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งสอดคล้องกับแบบสอบถามที่ด้านปุคคลสัปปายะได้ค่าเฉลี่ยความพึงพอใจในระดับมากที่สุดที่ 4.55 ซึ่งในทางตรงกันข้ามเจตคติในด้านอาวาสสัปปายะ จากการสัมภาษณ์พบว่าสถานที่ปฏิบัติธรรมมีเสียงรบกวนจากการก่อสร้างและการจัดงานเทศกาลต่าง ๆ ภายในวัด ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่ไม่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรม แต่อย่างไรก็ตาม ผลจากแบบสอบถามกลับได้ค่าเฉลี่ยความพึงพอใจในระดับมากที่สุดที่ 4.23 เป็นต้น ทั้งนี้สามารถอภิปรายได้ว่าวิธีการวิจัยแบบผสมผสาน ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นวิธีที่สามารถสะท้อนเจตคติต่อปัจจัยที่สนับสนุนการปฏิบัติธรรมของผู้เข้าปฏิบัติธรรมได้รอบด้านและชัดเจนยิ่งขึ้น

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: วัชระ งามจิตรเจริญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2563

Modified: 2566-01-16

Issued: 2566-01-16

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2020.674

tha

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พุทธศาสนศึกษา

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	10049phramaha chuchai.pdf	2.64 MB	7	2024-12-12 22:30:13

ใช้เวลา

0.01761 วินาที