การคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขัง : ศึกษาเฉพาะกรณี สิทธิในการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวและการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่ของผู้ต้องขัง

Protection of prisoners’ rights : a study of family visits and conjugal visits of prisoners

Name: ศิรประภา วิริยะพาหะ

keyword: สิทธิผู้ต้องขัง

; การคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขัง

; การเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัว

; การเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่

; ผู้ต้องขังที่มีความหลากหลายทางเพศ

; การเยี่ยมผู้ต้องขัง

; เรือนจำ

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงปัญหาเรื่องการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องขัง กรณีสิทธิการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวและการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่ของผู้ต้องขังในประเทศไทย กล่าวคือ การที่ผู้ต้องขังต้องถูกจำคุกอยู่ในเรือนจำทำให้สิทธิเสรีภาพบางส่วนต้องถูกจำกัด นอกจากจะส่งผลกระทบต่ออิสรภาพของผู้ต้องขังเองแล้ว ยังส่งผลต่อความสัมพันธ์ระหว่างผู้ต้องขังและครอบครัวอีกด้วย เนื่องจากการที่ผู้ต้องขังต้องถูกจำคุกเป็นเวลานานนั้นย่อมทำให้ผู้ต้องขังเกิดความหว้าเหว่ และห่างเหินกับครอบครัว อาจทำให้ความสัมพันธ์ภายในครอบครัวของผู้ต้องขังสั่นคลอน และนำไปสู่การเกิดปัญหาครอบครัวแตกแยก นอกจากนั้นการที่ผู้ต้องขังไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์กับคู่ครองหรือคู่สมรสเป็นเวลานาน อาจทำให้ผู้ต้องขังเกิดความเครียด และความกดดันทางเพศ อันเป็นสาเหตุของปัญหาการลักลอบมีเพศสัมพันธ์และปัญหารักร่วมเพศในเรือนจำ แม้ว่ากรมราชทัณฑ์จะจัดให้มีการเยี่ยมญาติประจำปีหรือการเยี่ยมสำหรับครอบครัวที่อนุญาตให้ผู้ต้องขังและครอบครัวสามารถพบปะ พูดคุยกันอย่างใกล้ชิดก็ตาม หากแต่การเยี่ยมดังกล่าวไม่ได้เป็นการเยี่ยมในลักษณะเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวโดยเฉพาะเจาะจง เนื่องจากไม่มีการอนุญาตให้ทำกิจกรรมอื่นใดร่วมกันในลักษณะเสริมสร้างความสัมพันธ์ภายในครอบครัว รวมทั้งระยะเวลาในการเยี่ยมนั้นน้อยเกินไปจึงไม่เพียงพอต่อการบรรลุวัตถุประสงค์เพื่อรักษาหรือกระชับความสัมพันธ์ในครอบครัว ส่วนการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่นั้น แม้จะมีการเปิดโอกาสให้ผู้ต้องขังได้รับการเยี่ยมในรูปแบบดังกล่าว หากแต่เป็นเพียงสิทธิพิเศษสำหรับผู้ต้องขังในเรือนจำบางแห่งเท่านั้น การเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่ในประเทศไทยจึงมีลักษณะเตรียมความพร้อมก่อนปล่อยตัวมากกว่าที่จะเป็นมาตรการเพื่อรักษาความสัมพันธ์ระหว่างผู้ต้องขังและคู่ครอง อีกทั้งผู้ต้องขังกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศไม่ได้รับสิทธิการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่อย่างเท่าเทียมกันกับผู้ต้องขังเพศหญิงและชายซึ่งอาจถือได้ว่าเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมเพราะเหตุแห่งเพศ ตามประเด็นปัญหาที่กล่าวมาข้างต้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ใช้วิธีการศึกษาเปรียบเทียบกับต่างประเทศ ได้แก่ ฝรั่งเศส แคนาดา และสหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ตาม ทั้งในฝรั่งเศส แคนาดา และสหรัฐอเมริกานั้นล้วนแล้วแต่มีมาตรการเกี่ยวกับการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวและการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่ ดังนั้นวิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาวิเคราะห์เกี่ยวกับบทบัญญัติข้อบังคับ และหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการให้สิทธิในการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวและการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่แก่ผู้ต้องขัง เพื่อหาข้อเสนอให้กับประเทศไทย จากการศึกษาพบว่า ในฝรั่งเศสฝรั่งเศสให้สิทธิผู้ต้องขังทุกคนได้รับสิทธิดังกล่าว โดยแบ่งบุคคลในครอบครัวออกเป็นบุคคลที่มีความสัมพันธ์ทางสายโลหิตหรือมีความสัมพันธ์โดยชอบด้วยกฎหมาย บุคคลที่ไม่มีความสัมพันธ์ทางสายโลหิตหรือไม่มีความสัมพันธ์โดยชอบด้วยกฎหมาย และบุคคลผู้ซึ่งเป็นมิตรสหายของผู้ต้องขัง ในแคนาดาก็บัญญัติให้สิทธิผู้ต้องขังทุกคนมีสิทธิในการเยี่ยมดังกล่าวเช่นกัน หากแต่มีการจำกัดสิทธิผู้ต้องขังบางกลุ่มไว้ในข้อยกเว้น โดยแบ่งบุคคลในครอบครัวออกเป็นครอบครัวใกล้ชิด และบุคคลอื่นนอกจากครอบครัวที่ผู้ต้องขังมีความใกล้ชิด ส่วนในมลรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกาบัญญัติให้สิทธิผู้ต้องขังทุกคนเช่นกัน และมีข้อยกเว้นอันเป็นการจำกัดสิทธิผู้ต้องขังในบางระดับ โดยอนุญาตให้เพียงบุคคลในครอบครัวที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดเท่านั้นที่มารถเข้าเยี่ยมผู้ต้องขังเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวหรือเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่ได้ นอกจากนั้นทั้งสามประเทศต่างก็มีการบัญญัติหลักเกณฑ์และข้อบังคับเกี่ยวกับการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวและการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่ไว้อย่างชัดเจน ดังนั้น ประเทศไทยจึงควรแก้ไขปรับปรุงหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตคู่และการเยี่ยมเพื่อใช้ชีวิตครอบครัวให้มีความชัดเจน แน่นอนเพื่อเป็นมาตรฐานในการบังคับใช้ในแต่ละเรือนจำ

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: รณกรณ์ บุญมี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2563

Modified: 2566-01-10

Issued: 2566-01-10

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2020.649

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กฎหมายอาญา

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	10025siraprapa.pdf	2.52 MB	16	2025-07-09 13:00:03

ใช้เวลา

0.032223 วินาที