ความแตกต่างทางชาติพันธุ์กับภูมิปัญญาท้องถิ่นในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้

Difference in Ethnic and Local Wisdom under Forest Resources Conservation

Name: รัชชานนท์ สมบูรณ์ชัย

Name: ผานิตย์ นาขยัน

Name: ปรมินทร์ นาระทะ

keyword: ภูมิปัญญา

Othors: local wisdom

; การอนุรักษ์

Othors: conservation

; ทรัพยากรป่าไม้

Othors: forest resources

Abstract: การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพบริบททางภูมิสังคมและสิ่งแวดล้อมรวมถึงศึกษาการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของกลุ่มชนชาติพันธุ์ในสภาพภูมิสังคมที่แตกต่างกันและศึกษาปัญหาและอุปสรรคพร้อมกับแนวทางการแก้ไขรวมทั้งวิธีการจัดการที่ควรจะเป็นโดยได้เลือกชุมชนบ้านโปงตำบลป่าไผ่ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นกลุ่มชนพื้นเมืองในเขตพื้นที่ราบลุ่มที่อยู่ใกล้เมืองและชุมชนลุ่มน้ำแม่ต๋อม ตำบลอมก๋อยอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ เป็นกลุ่มชนชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในเขตพื้นที่สูงและห่างไกลจากชุมชนเมืองกลุ่มผู้ให้ข้อมูลเลือกแบบเจาะจงประกอบด้วยผู้นำชุมชนปราชญ์ชาวบ้านโดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและแบบสังเกตในการรวบรวมข้อมูลนำมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาผลการศึกษาพบว่าสภาพบริบทของสองชุมชนมีความแตกต่างกันทั้งในด้านภูมิศาสตร์และสังคมวัฒนธรรมแต่การได้รับผลประโยชน์จากทรัพยากรป่าไม้ของชุมชนไม่มีความแตกต่างกัน ชุมชนชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในพื้นที่สูงที่เคยมีฐานคิดทางด้านภูมิปัญญา ความเชื่อสิ่งเหนือธรรมชาติมาอย่างยาวนาน ไม่ได้นำประเพณีกลับมาปฏิบัติเหมือนในอดีตด้วยเหตุปัจจัยการเปลี่ยนแปลง ทางด้านเศร ษฐกิจ การท า เกษตรเชิงเดี่ยวในพื้นที่ ในขณะที่ชุมชนบ้านโปงกลับมีความยึดเหนี่ยว ทางสังคมและ ร่วมกันรักษาป่าโดยใช้วิถีภูมิปัญญาของชุมชนกระบวนการมีส่วนร่วมจนทำให้ป่าไม้ยังคงความอุดมสมบูรณ์จนถึงปัจจุบัน ส่วนการอนุรักษ์ภูมิปัญญาสู่คนรุ่นต่อไปพบว่ายังเป็นปัญหาของชุมชนที่กลุ่มเยาวชนละทิ้งถิ่นฐานเข้าสู่สังคมเมือง แต่ชุมชนทั้งสองมีแนวคิดที่จะรื้อฟื้นและหาแนวทางเพื่อการจัดการอย่างมีส่วนร่วม โดยเฉพาะการจัดกิจกรรมเสริมให้กับกลุ่มเยาวชนที่มีความสนใจ

Abstract: The objectives of this study were to explore: 1) geosocial context and environmental; 2) local wisdom in forest resource conservation of an ethnic group in different geosocial conditions; and 3) problems encountered and guidelines for solving the problems. The sample group consisted of local people in Bann Pong community (local land area), Sansai District, Chiang Mai Province and highland Karen ethnic group in Mae Tom watershed area, Om-koi Sub district, Om-koi district, Chiang Mai Province. They obtained by a purposive sampling method consisted of community leaders, local scholars and villagers. In-depth interview and observation form were used in data collection and analyzed by using content analysis. The study results revealed that there was the difference in geosocial context and culture between the two groups in this study but no difference in benefit gaining from forest resources. The Karen ethnic group in this study did not seriously practice about their traditional related to supernatural beliefs like in the past due to economic change and they preferred to do monoculture. Meanwhile, the people in Baan Pong community put the importance on social adherence and forest conservation by local wisdom based on community participation. Regarding local wisdom conservation transfer, it was still be a problem since young people moved to big cities for job and educational opportunities. However, the two communities have been finding ways for the rehabilitation of local wisdom transfer and forest resource conservation under participatory management.

มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. ศูนย์วิทยบริการ.

Address: บุรีรัมย์

Email: library@bru.ac.th

Created: 2564

Modified: 2565-11-11

Issued: 2565-11-04

บทความ/Article

application/pdf

BibliograpyCitation : มนุษยสังคมสาร (มสส.) คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 (พฤษภาคม-สิงหาคม 2564) : หน้า 91- 107

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	3464.pdf	1.04 MB	4	2024-08-22 21:58:22

ใช้เวลา

0.033494 วินาที