มาตรการทางภาษีเพื่อการผังเมือง

Tax measures for city plan

Name: ชนกชนม์ ภูมิวิจิตรการ

keyword: มาตรการทางภาษี

; การผังเมือง

; การฟื้นฟูเมือง

; การพัฒนาเมือง

; ความเป็นเมือง

Abstract: ความเป็นเมือง (Urbanization) คือ กระบวนการทางเศรษฐกิจและสังคมที่ซับซ้อน (Complex Socio-Economic Process) อันมีผลเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมที่ถูกสร้างขึ้นจากการตั้งถิ่นฐานในชนบทให้กลายเป็นการตั้งถิ่นฐานในเมือง ในขณะเดียวกันก็ปรับเปลี่ยนการกระจายตัวของพื้นที่ (Spatial Distribution) จากพื้นที่ชนบทให้กลายเป็นพื้นที่เมือง ซึ่งการปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมดังกล่าวถือปัจจัยที่สำคัญต่ออาชีพ วิถีชีวิต วัฒนธรรม และพฤติกรรมที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของจำนวนประชากรทั้งในเขตเมืองและในเขตชนบท ทั้งนี้ ความเป็นเมืองนั้นจะขึ้นอยู่กับแนวทางการวางผังเมือง (Spatial and Urban Planning) และการลงทุนของภาครัฐหรือภาคเอกชนในการจัดทำโครงสร้างพื้นฐานหรือการจัดทำบริการสาธารณะเป็นสำคัญ ปัจจุบันประชากรภายในเขตเมือง (Urban Population) ของโลกมีจำนวนเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง และมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในอนาคตโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขตภูมิภาคที่มีการพัฒนาต่ำ ความเป็นเมือง (Urbanization) จึงถือเป็นแนวโน้มสำคัญ (Megatrends) เนื่องจากมีความสัมพันธ์กับการพัฒนาทางเศรษฐกิจอย่างใกล้ชิด การเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยของประชากรจากเขตชนบทเข้าสู่เขตเมือง ประชากรในอนาคตจะเคลื่อนย้ายเข้ามาอยู่ในเขตเมืองเพิ่มขึ้น จากการได้รับโอกาสทางการศึกษา และการจ้างแรงงาน อันเกิดจากปัญหาความอุดมสมบูรณ์ต่ำ (Low-fertility) หรือการหดตัวทางเศรษฐกิจในเขตชนบท ปัญหาหลักของการผังเมืองในประเทศไทยนอกเหนือจากขาดการบูรณาการระหว่างหน่วยงานของภาครัฐซึ่งเป็นปัญหาในการบริหารงาน ยังเกิดจากการขยายตัวของประชากรในเขตเมืองอย่างรวดเร็ว เนื่องจากการอพยพของแรงงานเข้าสู่เขตเมืองชั้นใน (Central Business District หรือ CBD) ที่มีความเจริญกว่าเขตชนบท และมีอัตราการจ้างแรงงานที่มากกว่าในเขตชนบท ทำให้ขาดความสมดุลระหว่างแหล่งงานกับพื้นที่อยู่อาศัย (Job and Housing Balance) ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของขนาดครัวเรือนและโครงสร้างเศรษฐกิจ การขยายตัวของประชากรเมืองจึงไม่สอดคล้องกับการศึกษาปรับปรุงทางผังเมืองของภาครัฐที่ล่าช้า ทำให้เมืองในประเทศไทยโดยเฉพาะกรุงเทพมหานครมีลักษณะเป็นเมืองเอกนคร (Primate City) และเกิดการขยายตัวออกไปอย่างไร้ทิศทาง (Urban Sprawl) เนื่องจากเมื่อมีแรงงานอพยพเข้ามาเป็นจำนวนมากกว่าที่เมืองสามารถรองรับได้ ก่อให้เกิดปัญหาการใช้ประโยชน์ในที่ดินไม่สอดคล้องกับการผังเมือง การสาธารณูปโภคและสาธารณูปการที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของประชากร เกิดการขาดแคลนโครงสร้างพื้นฐาน รัฐจึงต้องดำเนินการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานเป็นจำนวนมากเพื่อรองรับการขยายตัวของเมืองและความต้องการของประชากรเมือง ส่งผลให้เกิดภาระด้านการเงินทั้งในระยะสั้นและระยะยาว นอกจากมาตรการทางกฎหมายเพื่อควบคุมให้เกิดการปฏิบัติตามการผังเมืองแล้ว มาตรการทางภาษีเป็นอีกองค์ประกอบที่สำคัญในการส่งเสริมการพัฒนาหรือฟื้นฟูเมืองตามแนวทางการผังเมือง เป็นเครื่องมือในการสนับสนุน ชี้นำ และควบคุมพฤติกรรมการลงทุนของภาคเอกชนให้เกิดขึ้น หรือไม่เกิดขึ้นในพื้นที่ที่ต้องการ และเป็นเครื่องมือเกี่ยวกับการลงทุนจัดเตรียมโครงสร้างพื้นฐานของรัฐ จากการศึกษาพบว่าประเทศไทยมีมาตรการทางภาษีเกี่ยวกับการผังเมืองน้อย ทำให้ภาครัฐไม่มีงบประมาณเพียงพอในการจัดทำโครงสร้างพื้นฐาน หรือบริการสาธารณะแก่ประชากรอย่างทั่วถึง ในต่างประเทศมีการจัดเก็บภาษีการพัฒนาเมือง (City Planning or Town Planning Tax) เป็นภาษีที่ถูกจัดเก็บอย่างมีวัตถุประสงค์พิเศษ (Earmarked Tax) สำหรับนำไปใช้จ่ายในการพัฒนาเมือง การบำรุงรักษาเมือง และค่าใช้จ่ายอื่น เพื่อยกระดับการพัฒนาเมืองให้ดียิ่งขึ้น โดยการจัดเก็บภาษีแบบแบ่งแยกตามแต่ขนาดของเมือง และความเติบโตทางเศรษฐกิจของเมืองในอัตราที่แตกต่างกัน เพื่อสร้างรายได้ทางการเงินในการจัดทำบริการสาธารณะแก่ภาครัฐในการพัฒนาหรือฟื้นฟูเมือง และอาจนำแนวทางมาปรับใช้กับประเทศไทยเพื่อสร้างรายได้แก่ภาครัฐเพิ่มเติม

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: รณกรณ์ บุญมี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2565-10-05

Issued: 2565-10-05

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2019.1231

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กฎหมายภาษี

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	8986chanokchon.pdf	2.7 MB	3	2023-12-11 12:04:33

ใช้เวลา

0.030787 วินาที