รูปแบบการประเมินผลแนวพุทธ : การพัฒนารูปแบบการประเมินผลการสอนศีลธรรมในโรงเรียน

Buddhist evaluation model : model development for evaluation of the morality teaching in the schools

Name: อนันต์ธานินทร์ นามเมือง

keyword: การสอนศีลธรรม

; พุทธศาสนา

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปฏิบัติการ โดยมีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑)เพื่อศึกษาวิเคราะห์การพัฒนามนุษย์ตามหลักไตรสิกขา ๒)เพื่อศึกษาวิเคราะห์การประเมินผลการสอนศีลธรรมโดยใช้ภาวนา ๔ และ๓)เพื่อนำเสนอรูปแบบการประเมินผลการสอนศีลธรรมในโรงเรียน ตามแนวพระพุทธศาสนาโดยศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง และศึกษาข้อมูลจากภาคสนาม ผลการศึกษา พบว่า การพัฒนามนุษย์ตามหลักไตรสิกขาคือ การพัฒนาองค์รวมทั้งกาย วาจา ความคิด จิตใจ อารมณ์ สติ และปัญญา ให้สามารถดำเนินชีวิตในสังคมอย่างสันติและมีอิสรภาพ เน้นการปฏิบัติฝึกหัดอบรมตนตามหลักศีล สมาธิ และปัญญา โดยมีเป้าหมาย ๓ ประการคือ ขั้นต้นเพื่อให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างถูกต้อง ขั้นกลางเพื่อให้มีศีลธรรม จริยธรรม ดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข มีสุขภาพจิตดี เป็นคนดีของสังคมและประเทศชาติ และขั้นสูงพัฒนามนุษย์ไปสู่ระดับอุดมคติตามหลักพุทธธรรม การประเมินผลการสอนศีลธรรมด้วยภาวนา ๔ ประกอบด้วย กายภาวนา การพัฒนากาย คือ การมีความสัมพันธ์ที่เกื้อกูลกับสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ หรือทางวัตถุ ศีลภาวนา การพัฒนาศีล คือ การมีความสัมพันธ์ที่เกื้อกูลกับสิ่งแวดล้อมทางสังคม คือเพื่อนมนุษย์ จิตตภาวนา การพัฒนาจิต คือการทำจิตใจให้เจริญงอกงามขึ้นในคุณธรรม จริยธรรม ความเข้มแข็งมั่นคง และความเบิกบานผ่องใสสงบสุข และปัญญาภาวนา การพัฒนาปัญญา คือ การเสริมสร้างความรู้ความคิดความเข้าใจ และการหยั่งรู้ความจริง รูปแบบการประเมินผลการสอนศีลธรรมในโรงเรียน มีตัวชี้วัดรวม ๒๓ ตัวชี้วัด ประกอบด้วย ๔ องค์ประกอบหลัก คือด้านกายภาวนา ด้านศีลภาวนา ด้านจิตตภาวนา และด้านปัญญาภาวนา ผลการตรวจสอบคุณภาพของตัวชี้วัดการประเมินผลการสอนศีลธรรมในโรงเรียน โดยการรวบรวมข้อมูลจากพระสอนศีลธรรม จำนวน ๑๐๗ รูป วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติเพื่อหาค่า ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน พบว่า ตัวชี้วัดอยู่ในระดับเหมาะสมมากที่สุด (Mean =๔.๔๓ SD = .๓๕) ผลการทดสอบรูปแบบการประเมินผลการสอนศีลธรรมในโรงเรียน โดยประเมินจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน ๒๗๐ คน พบว่า การสอนศีลธรรมในโรงเรียนภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (Mean=๔.๒๘ SD=.๔๒) และผลสำเร็จเชิงคุณภาพของโครงการพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด (Mean=๔.๓๘ SD=.๔๖)

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระศรีคัมภีรญาณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วิชัย รูปขำดี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2556

Modified: 2564-12-26

Issued: 2564-12-26

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Ananthanin Nammuang.pdf	1.57 MB	3	2023-05-01 16:54:24

ใช้เวลา

0.019366 วินาที