การจัดการข้าววัชพืชแบบมีส่วนร่วมของเกษตรกรชุมชนริมคลองลำปลาทิว เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร

Limklonglumplatiw farmer participation in weedy rice management, Ladkrabang district, Bangkok

Name: สุปรียา วรเวชวัฒนา

ThaSH: ข้าว -- ไทย -- คลองลำปลาทิว (กรุงเทพฯ) -- การควบคุมวัชพืช

LCSH: Rice -- Thailand -- Limklonglumplatiw (Bangkok) -- Weed control

Abstract: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสาเหตุของปัญหาข้าววัชพืช 2) เพื่อหาแนวทางการจัดการข้าววัชพืชที่เหมาะสมของเกษตรกรในชุมชนริมคลองลำปลาทิว โดยใช้กระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วมระหว่างเกษตรกรที่ประสบปัญหาข้าววัชพืชในชุมชน จำนวน 10 ราย นักวิชาการด้านวัชพืช เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร และผู้วิจัย โดยเริ่มกระบวนการจากการศึกษาปัญหาข้าววัชพืชของชุมชน ออกแบบการเก็บข้อมูลและดำเนินการเก็บข้อมูลสภาพปัญหาข้าววัชพืชในพื้นที่ วิเคราะห์สาเหตุของปัญหาข้าววัชพืช คืน ข้อมูลสู่ชุมชนเพื่อร่วมกันระดมความคิดหาแนวทางการแก้ปัญหาข้าววัชพืช นำแนวทางที่ได้จากการระดมความคิดมาทดลองใช้ และร่วมกันสรุปผลการดำเนินการ เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินงาน ได้แก่ การสนทนากลุ่ม (Focus Group) แบบสัมภาษณ์แบบกี่งโครงสร้าง (Semi-Structured Interview) และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม (Non-Participant Observation) ผลการศึกษาพบว่า สาเหตุการเกิดข้าววัชพืชมาจาก 1) การใช้พันธุ์ข้าวจากแหล่งไม่มีคุณภาพ 2) ข้าววัชพืชติดมากับอุปกรณ์ในการทำนา เช่น เครื่องมือเตรียมดินและรถเกี่ยวข้าว 3) การปลูกข้าวต่อเนื่องเป็นเวลานาน แนวทางการจัดการข้าววัชพืชที่เหมาะสมของชุมชนริมคลองลำปลาทิว คือ 1) ทำความสะอาดอุปกรณ์ในการทำนา 2) ล่อข้าววัชพืชให้งอก 1 ครั้งก่อนการทำนา 3) การเลี้ยงเป็ดไล่ทุ่ง 4) เลือกใช้เมล็ดพันธุข้าวที่ได้มาตรฐานการรับรองจากกรมการข้าว 5) การถอนและตัดรวงข้าววัชพืช ซึ่งจากการทดลองปฏิบัติตามแนวทางการจัดการข้าววัชพืชที่ได้ พบว่าปริมาณข้าววัชพืชลดลงจากเติมมีข้าววัชพืชอยู่ ร้อยละ 50 ลดลงเหลือร้อยละ 20 ของพื้นที่ปลูกข้าว

Abstract: The objectives of this research were to investigate: 1) the causes of weedy rice; and 2) to find the proper solutions to manage the weedy rice problem for the farmers in Limklonglumplatiw. This research was a participatory action research and there were 10 farmers who were affected by the weedy rice problem, weed specialist, agricultural extensionist, and the researcher. The process of the research started from examine the weedy rice problem in the community, designed the data collection methods and collected the data in the area, analyzed the cause of the weedy rice problem and return the analyzation to the community to find the solution to the weedy rice problem by brainstorming. The solutions from brainstorming were tested and the participations summarized the result of the process. There were 3 research instruments used in this research which were focus group, semi-structured interview and nonparticipant observation. The results of the study revealed that the causes of weedy rice outbreaks included 1) the use of rice seeds from low-quality sources; 2) weedy rice carried by the rice farming tools preparation and the rice harvesting machines; and 3) continually planting only rice for too long. The proper solutions to the weedy rice problem for the farmers in Limklonglumplatiw were: 1) to clean their agricultural tools; 2) to lure the weedy rice to grow first before planting the rice; 3) to raise ducks in the paddy field; 4) to use the seeds that were certified by the Rice Department; and 5) to pluck and cut the weedy rice. The result from testing the solution to the weedy rice management shown that the amount of weedy rice decreased from 50 percent to 20 percent in the paddy field.

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. สำนักหอสมุดกลาง

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: Lifelong@kmitl.ac.th

Name: ดวงกมล ปานรศทิพ ธรรมาธิวัฒน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Email : duangkamol.pa@kmitl.ac.th

Name: สมศักดิ์ คูหาสวรรค์เวช

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Email : somsak.ku@kmitl.ac.th

Created: 2562

Modified: 2564-11-30

Issued: 2564-11-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พัฒนาการเกษตรและการจัดการทรัพยากร

Grantor: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

©copyrights สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Fulltext Supreeya Worawetwattana.pdf	4.27 MB	20	2025-09-02 08:06:04

ใช้เวลา

0.027357 วินาที