มาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมและควบคุมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานความร้อนใต้พิภพ

Legal measures to promote and regulate electricity production from geothermal energy

Name: บัณฑิยา ร่มรื่น

keyword: พลังงานหมุนเวียน

; พลังงานความร้อนใต้พิภพ

; การผลิตไฟฟ้า

; มาตรการทางกฎหมาย

Abstract: ความต้องการใช้พลังงานไฟฟ้าในปัจจุบันมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทั่วโลก ซึ่งแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่ถูกนำมาใช้ผลิตไฟฟ้าส่วนใหญ่ยังคงมาจากแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วหมดไป กล่าวคือ แหล่งพลังงานสิ้นเปลืองจากเชื้อเพลิงฟอสซิล ได้แก่ ก๊าซธรรมชาติ ถ่านหิน และน้ำมัน ทั้งนี้ การผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงฟอสซิลอย่างต่อเนื่องยาวนาน เป็นผลให้ปริมาณสำรองของทรัพยากรดังกล่าวลดน้อยลงเป็นอย่างมาก และส่งผลกระทบโดยตรงต่อปัญหาความมั่นคงทางพลังงานในอนาคต ประกอบกับกระบวนการผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงฟอสซิลยังก่อให้เกิดปัญหามลพิษที่เป็นอันตรายต่อ การดำรงชีวิต ทั้งยังส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและเป็นสาเหตุสำคัญประการหนึ่งของภาวะโลกร้อน (Global Warming) ในปัจจุบัน จากสถานการณ์ดังกล่าวส่งผลให้นานาประเทศทั่วโลกรวมถึงประเทศไทยต่างให้ความสำคัญในการแก้ไขปัญหาเพื่อนำไปสู่ “การพัฒนาที่ยั่งยืน” อย่างแท้จริง โดยมาตรการที่ถูกนำมาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาประการหนึ่ง คือ การเพิ่มสัดส่วนการใช้พลังงานหมุนเวียนประเภทต่าง ๆ ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมทดแทนการใช้พลังงานสิ้นเปลืองให้มากขึ้น อันหมายรวมถึงการส่งเสริมและควบคุมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานความร้อนใต้พิภพซึ่งเป็นพลังงานหมุนเวียนชนิดหนึ่งที่สามารถให้พลังงานได้ตลอดเวลา และสามารถนำมาใช้ประโยชน์อย่างอื่นโดยตรงนอกเหนือจากการผลิตไฟฟ้าได้อย่างหลากหลายตามระดับอุณหภูมิความร้อนอีกด้วย ประเทศไทยแม้จะมีแหล่งพลังงานความร้อนใต้พิภพกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาค แต่กลับไม่ได้รับความสนใจในการส่งเสริมและพัฒนาการใช้ประโยชน์จากภาครัฐเท่าที่ควร การใช้ประโยชน์จากพลังงานความร้อนใต้พิภพโดยส่วนใหญ่จึงจำกัดอยู่เพียงการพัฒนาเพื่อใช้เป็นแหล่งท่องเที่ยว การอาบหรือแช่เพื่อบรรเทาและบำบัดรักษาโรคเท่านั้น ซึ่งอาจไม่สอดคล้องกับศักยภาพของแหล่งพลังงานแต่ละแห่ง อันจะก่อให้เกิดความสูญเปล่าในการใช้ประโยชน์จากพลังงาน วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงได้ศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาทั้งด้านนโยบายและกฎหมายในการส่งเสริมและควบคุมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานความร้อนใต้พิภพของประเทศไทยเปรียบเทียบกับสหรัฐอเมริกา สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ สาธารณรัฐอินโดนีเซีย และประเทศนิวซีแลนด์ เพื่อเสนอแนะมาตรการทางกฎหมายที่เหมาะสมต่อการใช้ประโยชน์จากพลังงานความร้อนใต้พิภพของประเทศไทย ให้สามารถเป็นพลังงานทางเลือกรูปแบบใหม่ และเกิดการใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า และมีประสิทธิภาพโดยไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ ผลจากการศึกษาวิเคราะห์พบว่า ประเทศไทยยังไม่มีนโยบายและกฎหมายที่ส่งเสริมและควบคุมการใช้ประโยชน์จากพลังงานดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม และเพียงพอต่อการสร้างความเชื่อมั่นและการสร้างแรงจูงใจในการลงทุนจากภาคเอกชน ซึ่งการประกอบกิจการพลังงานความร้อนใต้พิภพต้องมีการสำรวจและประเมินศักยภาพของแหล่งพลังงานแต่ละแห่ง เพื่อกำหนดแหล่งพลังงานและเทคโนโลยีที่เหมาะสมในการผลิตไฟฟ้า ซึ่งจำเป็นต้องใช้เทคโนโลยี ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านและเงินลงทุนสูง ดังนั้น หากปราศจากการกำหนดนโยบายและมาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมที่ชัดเจนจากภาครัฐ ย่อมเป็นการยากที่เรื่องดังกล่าวจะประสบผลสำเร็จ ประเทศชั้นนำในการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานความร้อน ใต้พิภพทั้ง 4 ประเทศข้างต้น ต่างก็อาศัยนโยบายและมาตรการทางกฎหมายเพื่อส่งเสริม ควบคุม ตลอดจนสร้างแรงจูงใจให้เกิดการลงทุนจากภาคเอกชนทั้งสิ้น โดยแต่ละประเทศได้มีการตรากฎหมายเฉพาะขึ้นใช้บังคับเพื่อให้เหมาะสมกับลักษณะและคุณสมบัติเฉพาะของพลังงานความร้อนใต้พิภพ โดยคำนึงถึงหลักการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและหลักการจัดการสิ่งแวดล้อม โดยมีมาตรการทางกฎหมายที่ถูกกำหนดไว้ เช่น การกำหนดหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่รับผิดชอบเรื่องดังกล่าวโดยตรง การกำหนดคุณสมบัติของผู้ประสงค์จะลงทุน การกำหนดหลักเกณฑ์ในการเข้าถึงแหล่งพลังงาน การมีส่วนร่วมของประชาชนและชุมชน ในการดำเนินการ การให้สิทธิประโยชน์ทางภาษี การค้ำประกันเงินกู้โดยรัฐบาล การจัดตั้งกองทุนเพื่อส่งเสริม การให้สิทธิพิเศษแก่ผู้เชี่ยวชาญต่างชาติและครอบครัว การป้องกันผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม เป็นต้น ดังนั้น เพื่อให้การส่งเสริมและควบคุมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานความร้อนใต้พิภพของประเทศไทยเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และส่งเสริมการใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่าเต็มตามศักยภาพของแหล่งพลังงานแต่ละแห่ง จึงเห็นควรเสนอแนะให้มีการตรากฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมและควบคุมการผลิตไฟฟ้า จากพลังงานความร้อนใต้พิภพ โดยครอบคลุมถึงการใช้ประโยชน์อย่างอื่นโดยตรงขึ้นใช้บังคับเป็นการเฉพาะ เพื่อกำหนดมาตรการต่าง ๆ เช่นเดียวกับที่ได้มีการดำเนินการและประสบความสำเร็จมาแล้วในหลายประเทศ เพื่อให้พลังงานความร้อนใต้พิภพเป็นทางเลือกหนึ่งในการสร้างความมั่นคงทางพลังงาน เพิ่มโอกาสทางเศรษฐกิจ และส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทยต่อไปในอนาคต

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2564-09-22

Issued: 2564-09-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2015.644

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กฎหมายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4203buntiya.pdf	2.21 MB	2	2024-08-31 14:46:00

ใช้เวลา

0.020532 วินาที