ปัญหาการจัดการศึกษาของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน : ศึกษากรณีโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

Problems of educational administration of schools which operate under the auspices the Office of the Basic Education Commission : a case study of Triamudomsuksa School

Name: พิชญ์ พิพัฒน์สันติกุล

keyword: สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน

; โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

; การบริหารจัดการศึกษา

; องค์การมหาชน

; เขตพื้นที่การศึกษา

; สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Abstract: การจัดการศึกษาถือเป็นภารกิจที่สำคัญของรัฐอย่างหนึ่ง โดยเฉพาะการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน เนื่องจากเป็นการศึกษาขั้นแรกที่รัฐจัดให้แก่ประชาชนเพื่อให้ประชาชนมีความรู้ สามารถสร้างความเจริญก้าวหน้าให้แก่รัฐได้ โดยแต่เดิมนั้นการจัดการศึกษาของไทยเป็นการจัดการศึกษาแบบรวมศูนย์อำนาจไว้ที่ราชการส่วนกลาง แต่มีหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในการบริหารจัดการศึกษาอยู่หลายแห่งกระจัดกระจายอยู่ตามกระทรวง ทบวง ต่าง ๆ ทำให้การจัดการศึกษาขาดเอกภาพในการบริหารจัดการ จึงได้มีการตราพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 เพื่อปฏิรูประบบการจัดการศึกษาให้มีเอกภาพมากยิ่งขึ้น โดยยึดหลักการมีเอกภาพด้านนโยบายและมีความหลากหลายในทางปฏิบัติ มีการกระจายอำนาจในการจัดการศึกษาไปยังเขตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษาโดยตรง และเพื่อให้ส่วนราชการสามารถจัดการศึกษาได้ตามวัตถุประสงค์ของกฎหมายการศึกษาแห่งชาติ จึงได้มีการตราพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 เพื่อกำหนดขอบเขตอำนาจหน้าที่ของส่วนราชการในกระทรวงศึกษาธิการให้มีเอกภาพ โดยพระราชบัญญัติดังกล่าวกำหนดให้การบริหาร และการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานให้ยึดเขตพื้นที่การศึกษาโดยคำนึงถึงระดับของการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวนสถานศึกษา จำนวนประชากร วัฒนธรรมและความเหมาะสมด้านอื่นด้วยโดยในส่วนของการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน กฎหมายดังกล่าว ได้กำหนดให้สถานศึกษาขั้นพื้นฐานเฉพาะที่เป็นโรงเรียนมีฐานะเป็นนิติบุคคล ส่งผลให้โรงเรียนซึ่งมีสถานะต่ำกว่ากรมมีฐานะเป็นนิติบุคคลซึ่งก่อให้เกิดความสับสนในระบบบริหารการศึกษาขั้นพื้นฐาน เนื่องจากโรงเรียนซึ่งจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานในประเทศไทยแต่ละแห่งมีศักยภาพในการบริหารการศึกษาไม่เท่ากัน โดยเมื่อพิจารณาลงไปถึงกฎหมายลำดับรองที่กำหนดอำนาจหน้าที่ให้กับโรงเรียน ในการจัดการศึกษาในด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารงานทั่วไปแล้ว ปรากฏว่า โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่ได้มีความเป็นอิสระ ในการบริหารจัดการศึกษา โดยกฎหมายยังกำหนดให้การบริหารจัดการศึกษานั้นต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด และคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จึงทำให้โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่มีความพร้อมในการบริหารจัดการศึกษาได้ด้วยตนเอง ในฐานะนิติบุคคลเกิดอุปสรรคในการบริหารจัดการศึกษาให้มีประสิทธิภาพ การศึกษาปัญหาในการบริหารจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนในสังกัด สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานทั้งในด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารงานทั่วไป จึงเป็นความมุ่งหมายหลักของวิทยานิพนธ์นี้ โดยเฉพาะการศึกษาปัญหาในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ซึ่งเป็นสถานศึกษาที่มีความพิเศษกว่าโรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานทั่วไปอยู่สองประการ คือ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาจัดการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยไม่จำกัดเขตพื้นที่บริการ ประการหนึ่ง และอีกประการหนึ่งคือโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาเป็นโรงเรียนที่มีศักยภาพในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานสูง แต่เนื่องจากโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาเป็นสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานจึงต้องอยู่ภายใต้กฎระเบียบที่สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานกำหนด จึงทำให้การบริหารจัดการศึกษาของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาเกิดความไม่คล่องตัว เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาดังกล่าว จึงจำเป็นต้องศึกษาแนวทางการบริหารจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานในต่างประเทศเพื่อนำมาเปรียบเทียบกับการบริหารจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทย โดยศึกษาการบริหารจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศนิวซีแลนด์ ซึ่งเป็นประเทศที่สถานศึกษามีความเป็นอิสระและคล่องตัวในการบริหารจัดการศึกษา และนำมาเปรียบเทียบกับการแก้ปัญหาระบบการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทยโดยยังคงยึดหลักความชอบด้วยกฎหมายในการแก้ปัญหา ซึ่งการแก้ปัญหาดังกล่าวสามารถกระทำได้สองรูปแบบ ได้แก่ การให้สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานมอบอำนาจให้โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา มีอิสระในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานจะต้องออกประกาศสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานมอบอำนาจในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ทั้งในด้านการบริหารวิชาการ การบริหารงบประมาณ การบริหารงานบุคคล และการบริหารงานทั่วไป ให้แก่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาและอีกรูปแบบหนึ่งคือการเปลี่ยนสถานะโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาจากสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นองค์การมหาชน โดยศึกษาเปรียบเทียบกับโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ ซึ่งเป็นสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเพียงแห่งเดียวในประเทศไทยที่เป็นองค์การมหาชน ซึ่งจากการพิจาณาความเหมาะสมทั้งสองประการข้างต้นแล้ว จึงเห็นว่า การเปลี่ยนแปลงสถานะของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาให้เป็นองค์การมหาชน เป็นรูปแบบที่เหมาะสมที่สุดที่จะทำให้การบริหารและจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษามีความเป็นอิสระและคล่องตัว

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: สุรพล นิติไกรพจน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2564-09-20

Issued: 2564-09-20

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2015.690

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กฎหมายมหาชน

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4152pich.pdf	1.37 MB	25	2025-11-28 08:42:28

ใช้เวลา

0.033524 วินาที