การศึกษาปัจจัยและภูมิปัญญาหัตถกรรมท้องถิ่นเครื่องจักสานด้วยไม้ไผ่เพื่อการออกแบบผลิตภัณฑ์

A study of factors and local wisdom of bamboo wickerwork for product design

Name: กมลรัตน์ อัตตปัญโญ

ThaSH: งานไม้ไผ่ -- ไทย -- พนัสนิคม (ชลบุรี)

ThaSH: เครื่องจักสาน -- ไทย -- พนัสนิคม (ชลบุรี)

LCSH: Basketwork -- Thailand -- Phanat Nikhom (Chon Buri)

LCSH: Bamboo work -- Thailand -- Phanat Nikhom (Chon Buri)

Abstract: การวิจัยเรื่องการศึกษาปัจจัยและภูมิปัญญาหัตถกรรมท้องถิ่นเครื่องจักสานด้วยไม้ไผ่เพื่อการออกแบบผลิตภัณฑ์ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์หัตถกรรมจักสานไม้ไผ่ในปัจจุบัน 2) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาหัตถกรรมท้องถิ่นของศูนย์ส่งเสริมฝีมือจักสานด้วยไม้ไผ่ อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี 3) เพื่อออกแบบผลิตภัณฑ์หัตถกรรมจักสานไม้ไผ่ ที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคในสังคมปัจจุบัน 4) เพื่อประเมินความพึงพอใจของผู้บริโภคที่มีต่อผลิตภัณฑ์หัตถกรรมจักสานที่ได้ออกแบบขึ้นใหม่ วิธีการดำเนินการวิจัยศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเลือกซื้อสินค้านั้น เลือกใช้กลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงลงไปที่ผู้ที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไป มีรายได้ต่อเดือนมากกว่า 20,000 บาท ที่เข้าชมและเลือกซื้อสินค้าภายในงานบ้านและสวนแฟร์ และงานสไตล์แบงค์คอกแฟร์ 2018-2019 จำนวน 50 ตัวอย่าง และศึกษาภูมิปัญญาหัตถกรรมท้องถิ่น เพื่อนำมาใช้เป็นกรอบในการออกแบบและพัฒนาแบบร่างจากกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญงานหัตถกรรมจักสานด้วยไม้ไผ่ ภายในศูนย์ส่งเสริมหัตถกรรมจักสานด้วยไม้ไผ่ อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี จำนวน 3 ท่าน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างเชิงลึก คำถามปลายเปิด แล้วจึงทำการออกแบบและนำไปประเมินเลือกแบบโดยผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญ จากนั้นประเมินความพึงพอใจโดยกลุ่มผู้บริโภค ผลการวิจัยพบว่า ผลิตภัณฑ์หัตถกรรมจักสานที่วางจำหน่ายในปัจจุบันมีรูปแบบโบราณจึงไม่นิยมนำามาใช้ในชีวิตประจำวัน โดยมองคุณค่าของเครื่องจักสานอยู่ที่ลวดลายการสานที่ปรากฏ หากมีการออกแบบและพัฒนาก็มีแนวโน้มที่จะกลับมาใช้สอย ซึ่งมีความเห็นว่า ปัจจัยด้านคุณภาพของผลิตภัณฑ์มีความสำคัญมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ (x̄ = 4.82, S.D. = 0.48) อีกทั้งจากการศึกษาภูมิปัญญาหัตถกรรมจักสานด้วยไม้ไผ่ของศูนย์ส่งเสริมหัตถกรรมจักสานด้วยไม้ไผ่ อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี ได้พบว่า ได้มีการสั่งสมภูมิปัญญาการทำหัตถกรรมจักสานมาแต่โบราณและถ่ายทอดมาจนปัจจุบันเน้นไปที่การใส่ใจในรายละเอียดและการเตรียมวัสดุเพื่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ส่งผลให้มีราคามากยิ่งขึ้น ด้านลวดลายเป็นลายดั้งเดิมที่ได้รับการสืบทอดมา มีเป็นส่วนน้อยที่ได้พัฒนาขึ้นใหม่ และจากการที่ผู้วิจัยได้ออกแบบลายสานพร้อมทั้งรูปทรงผลิตภัณฑ์ให้แตกต่างจากที่มีทั่วไปนั้น 3 ชนิด ผลิตภัณฑ์ผลการประเมินความเหมาะสมของผู้เชี่ยวชาญ สรุปได้ว่า ผลิตภัณฑ์กระเป๋าหนีบลายทุ่งนา มีความเหมาะสมมากที่สุด (μ = 4.67, σ = 0.14) ผลิตภัณฑ์รูปภาพติดผนังลายรั้ว มีความเหมาะสมมากที่สุด (μ = 4.83, σ = 0.14) และผลิตภัณฑ์เครื่องประดับต่างหูลายถนน มีความเหมาะสมมากที่สุด (μ = 4.75, σ = 0.00) ผลการประเมินความพึงพอใจ พบว่ากลุ่มผู้บริโภคในงานแสดงสินค้ามีระดับความพึงพอใจมากที่สุดทั้ง 3 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์กระเป๋าหนีบลายทุ่งนา และกระเป๋ากลมลายทางเดิน มีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากันอยู่ที่ (x̄ = 4.45, S.D. = 0.09) ผลิตภัณฑ์ประเภทรูปภาพประดับตกแต่งลายรั้ว มีค่าเฉลี่ยรวมอยู่ที่ (x̄ = 4.66, S.D. = 0.17) และผลิตภัณฑ์ประเภทเครื่องประดับต่างหูลายถนน มีค่าเฉลี่ยรวมอยู่ที่ (x̄ = 4.58, S.D. = 0.07) ซึ่งสอดคล้องกับความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญ

Abstract: The objectives of this study were 1) to study factors influencing consumers’ selection to purchase available bamboo wickerwork handicraft products. Population and sample of this study aged 20 years or above, earned monthly income of over 20,000 baht, who visited and selected to purchase handicraft products from OTOP exhibitions at IMPACT Arena, Exhibition and Convention Center, Muang Thong Thani, BITEC Exhibition Centre Bangkok in Bangna and Baanlaesuan Fair and style Bangkok Fair 2018-2019 at Queen Sirikit National Convention Center. The sample size was determined based on Krejcie & Morgan’s table. Total number of population and sample was 50. The questionnaire was used as the research instrument. 2) to study local handicraft wisdom of Traditional Bamboo Handicraft Center located in Phanat Nikhom district, Chon Buri. Population and sample of this study consisted of three experts in the area of Traditional Bamboo Handicraft Center located in Phanat Nikhom district, Chon Buri. Data were collected by semi-structured interview with open-ended questions. 3) To design bamboo handicraft products that would be consistent with consumers’ needs in today's society. Population and sample consisted of three handicraft designing experts. The research instrument was evaluation scale of experts’ opinions towards developed products. Data were analyzed through descriptive statistics to determine mean and standard deviation. 4) To evaluate the consumers’ satisfactions. 50 consumers’ satisfactions with the product designs were examined through conducting a survey and ranked to find the most impressive design. The results of this research indicated that the main purpose of our purchasing the product was for personal usages. The respondents appreciated beautiful pattern of wickerwork products. In terms of factors influencing the purchase of bamboo wickerwork products, product quality had the highest mean score (x̄ = 4.82, S.D. = 0.48). By studying local handicraft wisdom of Traditional Bamboo Handicraft Center located in Phanat Nikhom district, Chon Buri, it was found that the products were quality and beautiful resulting in more price. Traditional wickerwork patterns have been inherited from one generation to the next generation. Few patterns have been newly developed. For different wickerwork patterns and product designed by the researcher, three experts’ opinions towards the developed products could be summarized that bag products in stylel (Clutch bag with field pattern) was the highest suitable level (µ=4 .67,σ =0.14), Wall Picture Products in style 2 (Fence pattern) was the highest suitable level (µ =4.83, σ = 0.14) and Jewelry products Round earrings was the highest suitable level (µ =4.75, σ = 0.00). Evaluate the consumers’ satisfactions about products summarized that Bag products in Clutch bag with Field pattern and Round bag with Brick pattern have the highest suitable level at the same total score (x̄ = 4.45, S.D. = 0.09) Wall Picture Products in Fence pattern have the highest suitable level (x̄ = 4.66, S.D. = 0.17) and Jewelry products Round earrings have the highest suitable level (x̄ =4.58, S.D. = 0.07)

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. สำนักหอสมุดกลาง

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: Lifelong@kmitl.ac.th

Name: สุธาสินีน์ บุรีคำพันธุ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Email : suthasini.bu@kmitl.ac.th

Created: 2562

Modified: 2564-08-17

Issued: 2564-08-17

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

Spatial: ชลบุรี

DegreeName: ครุศาสตร์อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เทคโนโลยีการออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

Grantor: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

©copyrights สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Fulltext Kamolratana Attabhanyo.pdf	27.4 MB	25	2025-02-18 23:00:53

ใช้เวลา

0.024062 วินาที