จำนวนประชากรและความหลากหลายของเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาและแบคทีเรียประจำถิ่นในดินบริเวณรอบรากมันสำปะหลัง

Population and diversity of arbuscular mycorrhizal fungi and native bacteria in rhizosphere soil of cassava plant

Name: บุษราพร ไชยพันธ์

ThaSH: ไซยาโนแบคทีเรีย

ThaSH: มันสำปะหลัง

ThaSH: เชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา

ThaSH: แบคทีเรีย

LCSH: Cassava

LCSH: Cyanobacteria

LCSH: Bacteria

Abstract: มันสำปะหลัง (Manihot esculenta L. Crantz) เป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญชนิดหนึ่งของไทยนิยมปลูกในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ จึงมักส่งผลให้ได้ผลผลิตมันสำปะหลังตกต่ำมันสำปะหลังเป็นพืชที่มีเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาอาศัยอยู่ด้วยตามธรรมชาติซึ่งมีบทบาทช่วยเพิ่มการดูดใช้ธาตุอาหารของพืชโดยเฉพาะฟอสฟอรัส งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาจำนวนประชากร ความหลากหลาย และความสัมพันธ์ของเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาและแบคทีเรียประจำถิ่นในดิน บริเวณรอบรากมันสำปะหลังสำรวจและเก็บตัวอย่างดินในไร่มันสำปะหลังพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 เก็บตัวอย่างดินที่ความลึก 0-30 cm บริเวณรอบรากพืชโดยใช้ soil tube วิเคราะห์สมบัติกายภาพเคมีของดิน ธาตุอาหารในพืช ตรวจนับปริมาณเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาในดิน และประเมินการเข้าอยู่อาศัยของเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาในรากพืช ผลการศึกษาพบว่าความชื้นของดินทั้ง 9 แปลง อยู่ในระดับต่ำ ที่ระดับความลึก 0-15 cm ความชื้นของดินอยู่ในช่วง 4.39-9.04 % ระดับความ ลึก 15-30 cm ความชื้นของดินอยู่ในช่วง 3.23-9.09 % เนื้อดินแปลงที่ 1-3 มีเนื้อดินเป็นดินร่วนปน ทราย (clay 15.67-17.53 % silt 10.85-11.97 % sand 71.29-73.49 %) และเนื้อดินแปลงที่ 4-9 มีเนื้อดินเป็นดินทรายปนร่วน (clay 0.87-3.80% silt 9.80-16.47 % sand 79.73-88.23 %) จากแผนที่ดิน จัดว่าดินบริเวณที่ศึกษาอยู่ในชุดดินสัตหีบ (Sattahip soil series: Sh) สมบัติทางเคมีของดิน พบว่า ทั้ง 9 แปลง ดินเป็นกรดปานกลางจนถึงกรดเล็กน้อย อินทรียวัตถุในดินต่ำ ปริมาณไนโตรเจน ทั้งหมดในดินต่ำ ความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุบวกของดิน (CEC) ต่ำ ปริมาณฟอสฟอรัส (P) ที่เป็นประโยชน์ในดินสูงมาก ปริมาณโพแทสเซียม (K) แคลเซียม (Ca) แมกนีเซียม (Mg) และ โซเดียม (Na) ที่แลกเปลี่ยนได้ในดินต่ำ ปริมาณเหล็ก (Fe) ที่เป็นประโยชน์ในดินต่ำ มีแมงกานีส (Mn) ทองแดง (Cu) และสังกะสี (Zn) ที่เป็นประโยชน์ปริมาณปานกลางจนถึงสูง การวิเคราะห์ ความเข้มข้นของธาตุอาหารในใบมันสำปะหลัง พบว่ามีปริมาณ p Ca Mg Fe Mn Zn Cu และโบรอน (B) อยู่ในระดับที่เพียงพอต่อความต้องการของมันสำปะหลัง ยกเว้นโพแทสเซียมที่อยู่ในระดับตา ความเข้มข้นของธาตุอาหารในใบมันสำปะหลังที่ศึกษาอยู่ในระดับที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโตอย่างไรก็ตามการวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหารในใบมันสำปะหลังร่วมด้วยกลับไม่พบแนวโน้มที่ชัดเจนการศึกษาเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา พบว่าดินที่ระดับความลึก 0-15 cm พบจำนวนสปอร์ ในช่วง 4.04-8.75 spore/g soil และมีความสัมพันธ์ทางบวกกับ clay มีความสัมพันธ์ทางลบกับ silt และ Ca การเข้าอยู่อาศัยของเชื้อราในรากพบในช่วง 14.15-32.70 % และมีความสัมพันธ์ทางบวกกับจำนวนสปอร์และ clay มีความสัมพันธ์ทางลบกับ silt, p, K และ Ca ดินที่ระดับความลึก 15-30 cm พบจำนวนสปอร์ในช่วง 4.36 - 8.48 spore/g soil การเข้าอยู่อาศัยของเชื้อราในรากพบในช่วง 14.46 -28.39 % และมีความสัมพันธ์ทางบวกกับจำนวนสปอร์ และ Clay แต่มีความสัมพันธ์ทางลบกับ Sand pH. และ P การจำแนกสปอร์ตามลักษณะทางสัณฐานวิทยาพบเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาอยู่ใน 2 จีนัสหลัก คือ Glomus และ Acaulospora การศึกษาลำดับเบสของเชื้อราพบว่าแบคทีเริยกลุ่ม Actinobacteria เปนส่วนใหญ่รองลงมาคือ Proteobacteria และ Firmicutes จำนวนสปอรของเชือรา อาร์บัสคูลารไมคอรไรซา และการเข้าอยู่อาศัยของเชื้อราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาในรากมีความสัมพันธ์ในทางบวกกับ Acidobacteria Chloroflexi และ Ascomycota แต่มีความสัมพันธ์ ในทางลบกับเชื้อรากลุ่ม Zygomycota และ Glomeromycota ที่มีความสัมพันธ์กับแบคทีเริยกลุ่มที่ไม่สามารถจำแนกไต้ (Unclassified) สปอร์ชนิด Acaulospora และ Gigaspora มีความสัมพันธ์,ใน ทางบวกกับเชื้อรากลุ่ม Neocallimastigomycota แต่มีความสัมพันธ์ในทางลบกับสปอร์ชนิด Glomus ที่มีความสัมพันธ์กับเชื้อรากลุ่มที่ไม่สามารถจำแนกได้ (Unclassified) และแบคทีเรียกลุ่ม Cyanobacteria.

Abstract: Cassava (Manihot esculenta L. Crantz) is an important economic crop of Thailand. The plant usually grown in soil low fertility that result in low production potential. Arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) naturally lives with cassava root and increase nutrients uptake in plant, especially phosphorus. This research aim to study population diversity and correlation of AMF and native bacteria in rhizosphere soil of cassava plant. The soils were collected from cassava KU 50 variety from 0-30 cm deep around plant root using soil tube. The soils were analysis in physical and chemical properties, nutrients in plant, AMF spore abundance and AMF colonization in root. The result showed that soil moisture from 9 fields of study were in low level with 4.39-9.04 % between 0-15 cm deep and 3.23- 9.09 % between 15-30 cm deep. Soil texture was sandy loam in field 1-3 (15.67-17.53 % clay, 10.85-11.97 % silt, 79.73-88.23% sand) and loamy sand in field 4-9 (0.87-3.80 % clay, 9.80- 16.47 % silt, 79.73-88.23 % sand). The study areas are in Sattahip soil series. For soil chemical properties, pH of studied soils were moderate to slightly acid with low organic matter (OM), low total nitrogen (N), low cation exchange capacity (CEC) but high in available phosphorus (P). The extractable potassium (K), calcium (Ca), magnesium (Mg), sodium (Na) and iron (Fe) were low. The available manganese (Mn), copper (Cu) and zinc (Zn) were medium to high. Analysis of nutrient concentration in cassava leaves found that P, Cu, Mg, Fe, Mn, Zn, Cu and boron (B) are at a sufficient level to meet the needs of cassava, without potassium which is low. Nutrient concentration in cassava leaves studied is sufficient for growth. However, the analysis of nutrient in cassava leaf did not show clear direction. The study of AMF found that at 0-15 cm soil deep, spore abundance was between 4.04-8.48 spore/g soil and had positive correlation with clay content but had negative correlation with silt content and Ca. The colonization in root found between 14.15-32.70 % and had positive correlate with clay content and number of spore but had negative correlation with sand content, P, K and Ca. At 15-30 cm soil deep, spore abundance was between 4.36-8.48 spore/g soil. The colonization in root found between 14.46- 28.39 % and had positive correlation with clay content and number of spore, but had negative correlation with sand content, pH and P. The spores were identification based on morphology and found two main genus which were Glomus and Acaulospora. Fungi sequence studies showed that the highest Actinobacteria followed by Proteobacteria and Firmicutes. Number of spore and colonization had positive correlation with Acidobacteria, Chloroflexi and Ascomycota, but had negative correlation with Zygomycota and Glomeromycota, Acidobacteria Chloroflexi and Ascomycota had positive correlation with Unclassified. Acaulospora and Gigaspora had positive correlate with Neocallimastigomycota, but had negative correlation with Glomus, Glomus had positive correlate with Unclassified and Cyanobacteria.

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. สำนักหอสมุดกลาง

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: Lifelong@kmitl.ac.th

Name: ภัทรารัตน์ เทียมเก่า

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Email : pattrarat.te@kmitl.ac.th

Created: 2563

Modified: 2564-07-13

Issued: 2564-07-13

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เกษตรศาสตร์

Grantor: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

©copyrights สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Fulltext Bootsaraphon Chaipan.pdf	2.21 MB	4	2022-12-23 13:00:16

ใช้เวลา

0.02663 วินาที