การวัดเชิงสัณฐานของปมประสาทซีลีอารี่ที่เกี่ยวข้องกับการประยุกต์ทางคลินิก

The morphometric study of the ciliary ganglion and its related clinical application

Name: ลิตา เทสาภิรัติ

ThaSH: ประสาทจักษุวิทยา

ThaSH: ตา -- การมีประสาทไปเลี้ยง

Abstract: ปมประสาท ซีลีอารี่ เป็นปมประสาทในเบ้าตาที่โดนทำลายหรือทำให้บาดเจ็บได้ง่ายจากการทำหัตถการต่างๆในเบ้าตา ปมประสาทซีลีอารี่จะอยู่ทางด้านหลังในเบ้าตาที่ค่อนมาทางผนังเบ้าตาส่วนนอกเป็นผลให้หัตถการต่างๆที่เข้าทางเบ้าตาส่วนนอกมักส่งผลให้ปมประสาทโดนทำลายหรือบาดเจ็บ ซึ่งการที่ปมประสาทนี้เกิดการบาดเจ็บจะทำให้เสียหน้าที่การทำงานที่ทำให้เกิดม่านตาขยาย หรือ ภาวะรูม่านตาค้าง (tonic pupil) การศึกษารายละเอียดของปมประสาทซีลีอารี่ใน 40 ลูกตา จากอาจารย์ใหญ่ 40 ท่าน ทำโดยใช้แว่นขยายสำหรับผ่าตัดที่มีกำลังขยาย 3.5 เท่า เพื่อศึกษาลักษณะของรากที่เข้าสู่ปมประสาทซีลีอารี่ จำนวนของเส้นประสาทชอทซีลีอารี่ (short ciliary nerves) ตำแหน่งของปมประสาทซีลีอารี่ ขนาดของปมประสาทซีลีอารี่ และระยะห่างระหว่างปมประสาทซีลีอารี่กับโครงสร้างอื่นๆในเบ้าตา ปมประสาทซีลีอารี่ถูกพบว่าอยู่ที่ยอดหลังสุดของเบ้าตา ด้านข้างทางด้านนอกต่อเส้นประสาทออพติก ด้านข้างทางด้านในต่อกล้ามเนื้อตา lateral rectus ปมประสาทซีลีอารี่มีความกว้างประมาณ 2.24 มิลลิเมตร และความยาวประมาณ 3.50 มิลลิเมตร ระยะห่างโดยเฉลี่ยระหว่างปมประสาทซีลีอารี่และส่วนท้ายสุดของลูกตามีขนาด 16.04 มิลลิเมตร ระยะห่างโดยเฉลี่ยระหว่างปมประสาทซีลีอารี่และกล้ามเนื้อตา lateral rectus มีขนาด 2.88 มิลลิเมตร ระยะห่างโดยเฉลี่ยระหว่างปมประสาทซีลีอารี่และเส้นประสาทออพติก มีขนาด 1.47 มิลลิเมตร ระยะห่างโดยเฉลี่ยระหว่างปมประสาทซีลีอารี่และจุดเกาะที่ตาขาวของกล้ามเนื้อตา lateral rectus มีขนาด 31.53 มิลลิเมตร นอกจากนี้ความสัมพันธ์ระหว่างระยะห่างจากปมประสาทซีลีอารี่ถึงจุดที่อยู่ท้ายสุดของลูกตาเป็นแบบผกผันกัน กับ ระยะห่างจากปมประสาทซีลีอารี่ถึงกล้ามเนื้อตา lateral rectus นั่นหมายถึงยิ่งปมประสาทอยู่ห่างจากลูกตาจะยิ่งอยู่ใกล้กล้ามเนื้อ lateral rectus ส่วนจำนวนของรากประสาทมอเตอร์ (motor root) ถูกพบว่ามี 1 ราก 2 ราก และ ยังพบถึง 3 รากโดยที่ยังไม่มีรายงานมาก่อน รากประสาทรับความรู้สึกพบว่ามี 1 ราก รากประสาทซิมพาเททิก (sympathetic root) พบ 1 รากเช่นเดียวกับรากประสาทรับความรู้สึก จำนวนของเส้นประสาทชอทซีลีอารี่จะพบประมาณ 6-14 เส้น แพทย์ผู้ทำหัตถการในส่วนเบ้าตาควรตระหนักถึง ความรู้ทางด้านกายวิภาคและลักษณะต่างๆของปมประสาทซีลีอารี่เพื่อลดการเกิดผลแทรกซ้อนจากปมประสาทนี้บาดเจ็บเช่น ม่านตาขนาดผิดปกติ ในรายงานฉบับนี้ยังแสดงถึงระยะห่างระหว่างปมประสาทซีลีอารี่กับจุดเกาะของกล้ามเนื้อตา lateral rectus ที่ตาขาวซึ่งยังไม่มีรายงานมาก่อนและควรคำนึงเพื่อลดการบาดเจ็บของปมประสาทซีลีอารี่ในหัตถการฉีดยา โบทูลินัม (botulinum toxin) เข้ากล้ามเนื้อตา lateral rectus ในการรักษาภาวะตาเข

Abstract: Ciliary ganglion can be easily injured without notice in many intraorbital procedures. It lays posterolateral in the orbit; the surgical procedures approaching lateral side of the orbit are always associated with the ciliary ganglion injury which may results in transient mydriasis and tonic pupil. 40 embalmed cadaveric globes were dissected under surgical loupe to observe characteristics of roots reaching the ciliary ganglion, number of short ciliary nerve, location of the ciliary ganglion in the orbit. Morphometry of the ciliary ganglion and distances between the ciliary ganglion and important landmarks were measured. The ciliary ganglion located near orbital apex, lateral to optic nerve and medial to lateral rectus muscle. The mean width of the ciliary ganglion was 2.24 mm and the mean diameter from anterior edge to posterior edge was 3.50 mm. The mean distances from the ciliary ganglion to posterior end of globe, lateral rectus muscle, optic nerve and the scleral insertion of the lateral rectus muscle were 16.04 mm, 2.88 mm, 1.47 mm and 31.53 mm, respectively. Moderate inverse correlation was found between the distance from the ciliary ganglion to posterior end of globe and the distance between the ciliary ganglion and the lateral rectus muscle. The number of motor root could be 1,2 and also 3 roots which had not been reported. Sensory root was found only 1 root in every specimen. Sympathetic root could be observed 1 root in most of the specimens. The number of short ciliary nerves was 6-14 nerves. This anatomical knowledge should be concerned in intraorbital procedures to reduce complication of the ciliary ganglion injury. The new measurement from the ciliary ganglion to scleral insertion of lateral rectus muscle could be applied in intraorbital surgeries and also in botulinum toxin injection to ocular muscles.

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สำนักงานวิทยทรัพยากร

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: cuir@car.chula.ac.th

Name: วิไล ชินธเนศ

Role: ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2564-04-10

Issued: 2564-04-10

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/64805

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วิทยาศาสตร์การแพทย์

Grantor: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

©copyrights จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	6174087630[1].pdf	2.4 MB

ใช้เวลา

0.032377 วินาที