เพลงโคราช : การอนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมไทยสู่สากล

Khorat folksong: conservation of thai intangible cultural heritage into the culture world

Name: บุญส่ง สร้อยสิงห์

ThaSH: ภูมิปัญญาชาวบ้าน

ThaSH: เพลงพื้นเมืองไทย

Classification :.DDC: 390.09593

Abstract: การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาการคงอยู่ของเพลงโคราช 2) เพื่อศึกษารูปแบบการถ่ายทอดของเพลงโคราช 3) เพื่อวิเคราะห์พื้นฐานความเป็นชุมชนเพลงโคราช 4) เพื่อศึกษาการจัดการความรู้เพลงโคราช และ 5) เพื่อเสนอแนวทางการนำเพลงโคราชขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของ UNESCO ผู้ให้ข้อมูลเป็นครูเพลง หมอเพลง นักวิชาการ ผู้ชมและผู้ว่าจ้างทั่วไป จำนวน 42 คน ได้มาด้วยวิธีการเลือกแบบเจาะจง โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัย คือ อรรถปริวรรตศาสตร์ เป็นศาสตร์แห่งการตีความใช้การเก็บรวบรวมข้อมูล 3 วิธี ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์เอกสาร และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม พื้นที่สนามวิจัย ได้แก่ จังหวัดนครราชสีมาและจังหวัดใกล้เคียง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา ปรากฏดังนี้ 1. ความคงอยู่ของเพลงโคราช ประกอบด้วย ประวัติเพลงโคราช องค์ประกอบของการเล่นเพลงโคราช ได้แก่ หมอเพลง เจ้าภาพ ผู้ฟัง พิธีกรรม และโรงเพลง จารีตและความเชื่อเกี่ยวกับเพลงโคราช และการรวมเป็นสมาคมของหมอเพลงโคราช 2. รูปแบบการถ่ายทอดเพลงโคราช มี 3 ลักษณะ ได้แก่ 1) การถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นใน สาย ตระกูล 2) ถ่ายทอดแก่บุคคลอื่น 3) การถ่ายทอดผ่านสื่อสังคมออนไลน์ 3. วิถีชีวิตชุมชนเพลงโคราช ชุมชนที่ปรากฏในโคราช ได้แก่ ชุมชนประตูน้ำ ชุมชนวัดศาลาลอย ชุมชนวัดหัวสะพาน และชุมชนเกาะราชสามัคคี 4. องค์ความรู้ที่เกิดจากการจัดการความรู้ของเพลงโคราช ได้แก่ หมอเพลงโคราช การแต่งกาย บทกลอนเพลง (ภาษา) ท่ารำ ลำดับการว่าเพลงและฉันทลักษณ์ของกลอนเพลง 5. เพลงโคราชมีองค์ประกอบของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ได้แก่ การรวมกลุ่ม จารีต ประเพณีและพิธีกรรม องค์ความรู้เพลงโคราช และมีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นสามารถใช้เป็นแนวทางในการนำเสนอขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของ UNESCO ได้

Abstract: The objectives of this research were: 1) to study the elements and nature of extant Khorat folksongs, 2) to study patterns of Khorat folksong transfer, 3) to analyze the basics of communities and how they relate to Khorat folksongs, 4) to study the knowledge management of Khorat folksongs, and 5) to determine the optimal process for the registration of Khorat folksongs with UNESCO. The 42 key informants were 1) the singers of Khorat folksongs, 2) academics, 3) employers, and 4) audiences, selected by purposive sampling. The research methodology was hermeneutics as principles of interpretation. Data were collected from 1) in-depth interviews, 2) document analysis, and 3) non-participant observations. The research field involved Nakhonratchasima and bordering provinces. Data were analyzed by using content analysis methods. The results were as follows: 1. The elements of Khorat folksongs include singers, the host, ritual listeners, traditions and beliefs, and the Khorat folksong association. 2. The styles of Khorat folksong transfer involve a) transfer from generation to generation within the family, b) transfer to others, and c) transfer through social networks. 3. The way of life in Khorat folksong communities was found to encompass the Pratunam community, Sala Loi community, Wat Hua Saphan community, and the Koa Rat Samakkhee community. 4. The management and conservation of Khorat folksongs is dependent on the singers, dresses, rhymes, songs (language), dance postures, and forms of the poem. 5. The cultural heritage found in Khorat folksongs incorporates communities, traditions and rites, knowledge, and transfer processes. All these factors constitute the intangible cultural heritage constituents for presenting to, and listing with, UNESCO

มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด

Address: ชลบุรี

Email: buulibrary@buu.ac.th

Name: ปริญญา เรืองทิพย์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: ประวิทย์ ทองไชย

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2562

Modified: 2564-04-01

Issued: 2564-04-01

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: ว 390.09593 บ582พ

tha

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: การวิจัยและสถิติทางวิทยาการปัญญา

Grantor: มหาวิทยาลัยบูรพา

©copyrights มหาวิทยาลัยบูรพา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	54810240.pdf	11.1 MB	24	2025-11-09 13:03:40

ใช้เวลา

0.037909 วินาที