ปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงสภาพแวดล้อมทางกายภาพสำหรับทุกคน: กรณีศึกษาพุทธศาสนสถานในกรุงเทพ

The factors affecton physical accessibility for all: a casestudy of Buddhist temples

Name: เสฏฐวุฒิ ปัญญาเสวนมิตร

Organization : สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์

keyword: การออกแบบเพื่อคนทั้งมวล

ThaSH: สถาปัตยกรรมพุทธศาสนา -- ไทย -- กรุงเทพฯ

; Universal design

Abstract: จากบทความเรื่องวัดไทยยุคใหม่ เที่ยวได้ทุกวัย ไปได้ทุกคนในคอลัมน์หนังสือพิมพ์ คม ชัด ลึก ได้กล่าวถึงการพัฒนาอารยสถาปัตย์ตามวัด และศาสนสถานต่างๆ เพื่อให้ญาติโยมทุกเพศ ทุกวัย และทุกสภาพร่างกายสามารถมาวัดได้ เข้าถึงศาสนสถานต่าง ๆ ได้โดยสะดวก ปลอดภัย เป็นธรรม ทั่วถึง เท่าเทียม ซึ่งสอดคล้องกับโครงการ "ธรรมะสู่คนทั้งมวล" ในงบประมาณปี 2558 กรมการศาสนาดำเนินงานโครงการเปิดโอกาสให้คนพิการได้เข้าวัดประกอบศาสนกิจ ไหว้พระสวดมนต์ ปฏิบัติธรรมเรียนรู้หลักธรรมทางศาสนาอย่างเสมอภาคและเท่าเทียม โดยร่วมกับภาคคณะสงฆ์ องค์การทางศาสนา เครือข่ายภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมในการดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข กรมการศาสนากำหนดเป้าหมายในโครงการธรรมะสู่คนทั้งมวล คนพิการ เยาวชนพิการ พร้อมผู้ดูแลคนพิการ ตลอดจนผู้สูงอายุ ผู้ยากไร้ทุพพลภาพ และด้อยโอกาส และที่สำคัญจะรณรงค์ให้ศาสนสถานมีการพัฒนาอารยสถาปัตย์รองรับคนพิการอย่างทั่วถึงและเท่าเทียม ทั้งนี้ด้านกรมศาสนาจึงได้ร่วมกับวัดทั้งในส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค จำนวน 21 แห่ง เป็นวัดต้นแบบ และวัดนำร่องในการพัฒนาอารยสถาปัตย์ภายในวัด วัดต้นแบบ 4 แห่ง ได้แก่ วัดเทพนารี วัดยานนาวา วัดไตรมิตรวิทยาราม และวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในเขตกรุงเทพมหานคร จากบทความและโครงการที่กล่าวมาข้างต้นจะทำให้เห็นว่าปัจจุบันสังคมไทยได้ให้ความสำคัญ และตื่นตัวในเรื่องของการเข้าถึงวัดของคนพิการมากขึ้น นอกจากนั้นแล้ว วัดยังเป็นสถานที่สำคัญที่ใช้ในการทำบุญ สืบทอดวัฒนธรรม เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม ทำจิตใจให้สงบอยู่คู่กับคนไทยมาช้านาน เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจแก่ประชาชนทั่วไปเป็นอย่างมาก ทั้งนี้ยังเป็นแหล่งที่สามารถศึกษาย้อนกลับไปได้ทั้งในด้านประวัติศาสตร์ตลอดจนองค์ความรู้ด้านพุทธศาสตร์ และพุทธศิลป์ ซึ่งสอดคล้องกับการเข้าถึงสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่สะดวกและปลอดภัยสามารถเข้าถึงพื้นที่ต่าง ๆ ได้ง่ายตามที่ปรากฏ ในส่วนของแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2555-2559) งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพมุ่งเน้นศึกษาเกี่ยวกับคนพิการทางด้านทางการเคลื่อนไหว คนพิการทางการมองเห็น และคนพิการทางการได้ยินในเรื่องของการเข้าถึงบริบทของวัดต้นแบบทั้ง 4 แห่ง วัดเทพนารี วัดยานนาวา วัดไตรมิตรวิทยาราม และวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในเขตกรุงเทพมหานคร เป็นการศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อคนพิการในการเข้าถึงสภาพแวดล้อมทางกายภาพในส่วนต่างๆ ภายในวัด การศึกษาครั้งนี้จะสามารถเติมเต็มแนวความคิดในการออกแบบเพื่อคนทั้งมวลในบริบทของวัดได้เป็นข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้าตลอดจนสามารถเชื่อมโยงการออกแบบ และสามารถนำไปปรับใช้กับวัดอื่นๆ ได้อย่างเป็นรูปธรรมอย่างยั่งยืนต่อไปในอนาคต ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อการเข้าถึงกายภาพภายในวัดประกอบด้วย สิ่งอำนวยความสะดวกภายในวัด ระบบการก่อสร้างในงานสถาปัตยกรรมไทย และเจตคติจากผู้คนโดยรอบ นอกจากนั้นยังพบว่าระบบการจัดการภายในวัดยังไม่เอื้อต่อการเข้าถึงของคนพิการ.

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. สำนักหอสมุดกลาง

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: Lifelong@kmitl.ac.th

Name: อันธิกา สวัสดิ์ศรี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Email : antika.sa@kmitl.ac.th

Created: 2562

Modified: 2563-08-31

Issued: 2563-08-31

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: EThesis

tha

Spatial: ไทย (ภาคกลาง)

Spatial: กรุงเทพมหานคร

DegreeName: สถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต (สถาปัตยกรรมภายใน)

Level: ปริญญาโท

Descipline: สถาปัตยกรรมภายใน

Grantor: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

©copyrights สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Fulltext Settawut Panyasewanamit.pdf	23.28 MB	26	2025-08-03 11:47:39

ใช้เวลา

0.023991 วินาที