แจ้งเอกสารไม่ครบถ้วน, ไม่ตรงกับชื่อเรื่อง หรือมีข้อผิดพลาดเกี่ยวกับเอกสาร ติดต่อที่นี่ ==>
หากไม่มีอีเมลผู้รับให้กรอก thailis-noc@uni.net.th
หากไม่มีอีเมลผู้รับให้กรอก thailis-noc@uni.net.th
อรัญญา แสนสระ. นิทานพื้นบ้านกับการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ. ปริญญาเอก(ไทยศึกษา). มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด. : มหาวิทยาลัยบูรพา, 2561.
นิทานพื้นบ้านกับการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ
Local wisdom preservation via folktales at kasetsomboon district, chaiyaphum province
Name: อรัญญา แสนสระ
ThaSH:
นิทานพื้นเมือง
-- ชัยภูมิ
ThaSH:
ภูมิปัญญาชาวบ้าน
Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมและวิเคราะห์นิทานพื้นบ้านศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านและเสนอรูปแบบการสืบสานนิทานพื้นบ้านและภูมิปัญญาท้องถิ่นข้อมูลที่ใช้ศึกษาเป็นนิทานพื้นบ้านประเภทมุขปาฐะที่ผู้วิจัยเก็บรวบรวมในช่วงปีพ.ศ. 2557-2558 ผู้บอกข้อมูลเป็นคนที่มีภูมิลำเนาในอำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ จำนวน 45 คน นิทานพื้นบ้านที่รวบรวมได้มีจำนวน 226 เรื่อง ผลการศึกษาพบว่า นิทานทั้ง 226 เรื่อง สามารถจำแนกได้ 9 ประเภท ได้แก่ นิทานมุขตลก 112 เรื่อง นิทานอธิบายเหตุ 31 เรื่อง นิทานชีวิต 28 เรื่อง นิทานคติ 22 เรื่อง นิทานเรื่องผี 14 เรื่อง นิทานประจำถิ่น 9 เรื่อง นิทานเรื่องสัตว์ 6 เรื่อง นิทานศาสนา 2 เรื่องและนิทานเข้าแบบ 2 เรื่อง เมื่อนำกฎดึกดำบรรพ์ของนิทานพื้นบ้านมาวิเคราะห์โครงสร้างนิทานพื้นบ้านจะพบว่า นิทานทุกเรื่องสอดคล้องกับกฎของการสร้างงเรื่องเชิงเดี่ยวและเรื่องของความสมเหตุสมผลส่วนกฎที่ไม่เคร่งครัด คือกฎของฝาแฝด กฎของความสำคัญของตำแหน่งต้นและตำแหน่งท้าย และกฎของการสร้างแบบอย่าง นิทานพื้นอำเภอเกษตรสมบูรณ์สะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตของชาวบ้าน 7 ด้าน คือ สภาพความเป็นอยู่ ลักษณะครอบครัว การประกอบอาชีพ ประเพณี ด้านความเชื่อ ด้านค่านิยม ด้านบทบาทของสมาชิกในสังคม บทบาทของนิทานพื้นบ้านมี 5 ประการสำคัญ ได้แก่ ให้ความเพลิดเพลิน ช่วยระบายอารมณ์เก็บกดคับข้องใจของชาวบ้าน เป็นเครื่องให้การศึกษาและเสริมสร้างจินตนาการ เป็นเครื่องสะท้อนวิถีชีวิตและภูมิปัญญาของชาวบ้าน และเป็นวรรณกรรมท้องถิ่นซึ่งเป็นมรดกสำคัญทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นในนิทานพื้นบ้านอำเภอเกษตรสมบูรณ์ ประกอบด้วย ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ปรากฎในนิทานพื้นบ้านจำนวน 9 ด้าน ได้แก่ ที่อยู่อาศัย การประกอบอาชีพ เครื่องมือเครื่องใช้ การแต่งกาย การถนอมอาหาร ความเชื่อและพิธีกรรม การรักษาโรค ภาษาและวรรณกรรม และดนตรีและการแสดง ส่ววรูปแบบการสืบสานนิทานและภูมิปัญญาท้องถิ่น มี 4 ช่องทาง ได้แก่ การสืบสานโดยชุมชน การสืบสานโดยสถานศึกษา โดยสื่อสารมวลชน และการสืบสานแบบผสมผสานและมีส่วนร่วม
Abstract:
The purposes of this research were to collect and analyze the folktales, to investigate
local wisdom in the folktales, and to present ways to inherit these folktales and local wisdom. The
data were collected during 2014 2015, including 226 stories told by 45 narrators residing in
Kasetsomboon District, Chaiyaphum Province.
It was found that the 226 folktales were classified into 9 categories; 112 jests, 31
explanatories, 28 novellas, 22 fables, 14 ghost stories, 9 sages, 6 animal tales, 2 religious tales
and 2 formula tales. According to the Epic of Folk Narrative, their structures harmonized to
Single-stranded and Logic laws while Non-strict laws were those of twins, Initial and Final
position, and Patterning.
On the reflection of folk lifestyles, seven aspects including living conditions, family
characteristics, occupations, customs, beliefs, values and roles as members of society were
explained accordingly.
The roles of folktales were categorized into 5 groups: those for entertainment; helping
release pressure and frustration; education; and imagination. These reflected ways of life, local
wisdom and local literature.
Nine aspects of local wisdom found in the folktales were habitats; occupations; tools;
dressing; food preservation; beliefs and rites; disease treatments; language and literature; and
music and performances. Finally, four ways of inheriting local wisdom and folktales were
carried on through community, schools, mass media, and the combination of those mentioned and
peoples involvement.
มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด
Address:
ชลบุรี
Email:
buulibrary@buu.ac.th
Name: นันท์ชญา มหาขันธ์
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก
Name: นิศากร สิงหเสนี
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม
Created:
2561
Modified:
2563-06-15
Issued:
2563-06-15
วิทยานิพนธ์/Thesis
application/pdf
CallNumber:
ว 398.2 อ388น
tha
Spatial:
ไทย (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)
Spatial:
ชัยภูมิ
DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต
Level: ปริญญาเอก
Descipline: ไทยศึกษา
Grantor: มหาวิทยาลัยบูรพา
©copyrights มหาวิทยาลัยบูรพา
RightsAccess:
ใช้เวลา
0.02219 วินาที
อรัญญา แสนสระ
| Title | Contributor | Type |
|---|---|---|
| วิเคราะห์นิทานพื้นบ้านตำบลโนนกอก อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อรัญญา แสนสระ | ไพบูลย์ ดวงจันทร์ | วิทยานิพนธ์/Thesis |
| นิทานพื้นบ้านกับการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ
มหาวิทยาลัยบูรพา อรัญญา แสนสระ | นันท์ชญา มหาขันธ์ นิศากร สิงหเสนี | วิทยานิพนธ์/Thesis |
นันท์ชญา มหาขันธ์
นิศากร สิงหเสนี
| Title | Creator | Type and Date Create |
|---|---|---|
| นิทานพื้นบ้านกับการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ
มหาวิทยาลัยบูรพา นันท์ชญา มหาขันธ์;นิศากร สิงหเสนี | อรัญญา แสนสระ | วิทยานิพนธ์/Thesis |