ลิเกคณะโซเล่ ชาติรัก

The cholay chatrak likay performance group

Name: ทองล้วน บุญยิ่ง

Organization : มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

keyword: โชเล่ ชาติรัก

ThaSH: ลิเก

Classification :.DDC: 791.1072

; การแสดงลิเก

ThaSH: ศิลปการแสดง

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติผลงานการแสดงของโชเล่ ชาติรัก องค์ประกอบการแสดงของลิเกคณะโชเล่ ชาติรัก และวิเคราะห์กระบวนท่ารำของโชเล่ ชาติรัก ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากครูลิเกอาวุโส อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตามแบบของโชเล่ ชาติรัก โดยรวบรวมข้อมูลจากเอกสารทางวิชาการ การสัมภาษณ์โชเล่ ชาติรัก และบุคคลที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้ร่วมงานการแสดงในคณะและลูกศิษย์ ผลการวิจัย พบว่า โชเล่ ชาติรัก ได้รับการถ่ายทอดการแสดงลิเกจากบิดามารดา และครูชิดเชื้อ บุตรกวี ครูทุเรียน แสงประดิษฐ์ ครูสาคร ภู่ภมร จากการฝึกหัดลิเกอย่างมุ่งมั่นอดทนทำให้โชเล่ ชาติรัก เป็นผู้มีความสามารถในด้านศิลปะการแสดงลิเกทั้ง ตัวพระเอก พระรอง ตัวโกง ดาวร้าย กษัตริย์ และมีความสามารถใช้ปฏิภาณในการประพันธ์กลอนลิเก ร้องด้นกลอนสดได้ เป็นครูถ่ายทอด ครูฝึกหัดลิเกให้ความรู้เรื่อง การร้อง การเจรจา การรำ การแสดงบนเวที โชเล่ ชาติรัก มีผลงานด้านการแสดงเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ด้วยองค์ประกอบที่สำคัญของลิเกคณะโชเล่ ชาติรัก ซึ่งประกอบด้วยบุคลากร ได้จัดโครงสร้างองค์กรกำหนดหน้าที่รับผิดชอบอย่างชัดเจน เหมาะสม การแสดงบนเวทีด้วยการร้อง การเจรจา และการรำเพลงหน้าพาทย์เรื่องที่ใช้แสดงเป็นเรื่องที่สอดแทรกคุณธรรมจริยธรรม เช่น เรื่องโนรีหลงรัง รอยบุญแรงบาป เครื่องแต่งกายที่ทีสวยงามประดับด้วยคริสตัล ทั้งผู้แสดงชาย และหญิงการบริหาร และการจัดการเป็น ความสามารถของโชเล่ ชาติรัก ที่ทำให้ทุกฝ่ายรับผิดชอบในหน้าที่และช่วยเหลือกัน ทำให้การรับงานการจัดการแสดงลิเก ดำเนินไปด้วยความเรียบร้อย ได้รับความนิยมยกย่องเสมอมา จากการศึกษากระบวนท่ารำ พบว่า กระบวนท่ารำของโชเล่ ชาติรัก เป็นกระบวนท่ารำ ที่นำไปใช้ประกอบการแสดงลิเกของคณะโชเล่ ชาติรัก จำนวน 7 เพลง ผู้วิจัยได้วิเคราะห์ ท่าหลัก ท่าเชื่อม การใช้ทิศทางการเคลื่อนไหวบนพื้นที่ของเวที การใช้ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายในการรำ ในกระบวนท่ารำเพลงหน้าพาทย์ ที่เด่นชัดที่โชเล่ ชาติรัก ถ่ายทอดและนำไปประกอบการแสดงลิเก ได้แก่ 1) กระบวนท่ารำการใช้บทหรือตีบท ซึ่งเป็นพื้นฐานในการใช้ท่ารำของการแสดงลิเก 2) กระบวนท่ารำเพลงช้า และเพลงเร็ว ทั้งตัวพระ และตัวนาง ให้ความสำคัญในการรำถวายมือ ไหว้ครู เคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์ 3) กระบวนท่ารำเพลงเสมอ เป็นกระบวนท่ารำที่ใช้ประกอบการออกสู่เวที และการเดินทางระยะใกล้ ๆ 4) กระบวนท่ารำเพลงเชิด ใช้สำหรับการแสดงการเดินระยะทางไกล ไปอย่างรีบเร่ง และการเข้าฉากของผู้แสดง 5) กระบวนท่ารำเพลงโอด ทั้งตัวพระและตัวนาง ใช้สำหรับการแสดงร้องไห้ เสียใจ 6) กระบวนท่ารำเพลงโลม ใช้สำหรับบทรัก เกี้ยวพาราสี 7) กระบวนท่ารำเพลงอัศวลีลา ซึ่งเป็นลีลาในการเป็นม้า และขับขี่ม้า กระบวนท่ารำเหล่านี้ เป็นเอกลักษณ์ของการแสดงลิเกในปัจจุบัน ของคณะโชเล่ ชาติรัก

มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. ศูนย์วิทยบริการ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@ssru.ac.th

Name: อมรา กล่ำเจริญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2555

Modified: 2563-06-28

Issued: 2563-05-04

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

Level: ปริญญาโท

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Descipline: ศิลปะการแสดง

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Tonglaun_Boonying.pdf	10.98 MB	9	2025-08-05 13:55:02

ใช้เวลา

0.028068 วินาที