แจ้งเอกสารไม่ครบถ้วน, ไม่ตรงกับชื่อเรื่อง หรือมีข้อผิดพลาดเกี่ยวกับเอกสาร ติดต่อที่นี่ ==>
หากไม่มีอีเมลผู้รับให้กรอก thailis-noc@uni.net.th
หากไม่มีอีเมลผู้รับให้กรอก thailis-noc@uni.net.th
อนงค์ลักษณ์ ฤทธิ์วุฒิ. ข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้านเพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง กลุ่มชาติพันธุ์ไทลาว ในประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. ปริญญาเอก(ยุทธศาสตร์การพัฒนาภูมิภาค (สาธารณสุขชุมชน)). มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ. : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, 2560.
ข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้านเพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง กลุ่มชาติพันธุ์ไทลาว ในประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
Behavior taboo according to Tai-Lao ethnic groups folk medicine for self-care of cancer patients in Thailand and Laos peoples Democratic republic
Name: อนงค์ลักษณ์ ฤทธิ์วุฒิ
Address:
580 หมู่ 2 ตำบลลุมพุก อำเภอ คำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร 35110
keyword:
แพทย์พื้นบ้าน
Classification :.DDC: 610.73
Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้าน เพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง กลุ่มชาติพันธ์ไทลาว ในประเทศไทย และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว 2) พิสูจน์ฐานคติความเชื่อ มดดำมีเชื้อทำให้เกิดมะเร็ง โดยการตรวจวิเคราะห์มดดำในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ และคัดเลือกอาหารข้อห้ามสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง 3) ศึกษาผลของการรักษาศีลต่อสุขภาวะของผู้ป่วยมะเร็ง 4) วิเคราะห์องค์ประกอบข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้านในประเทศไทย และจัดทำคู่มือปฏิบัติตัวสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง ดำเนินการวิจัยด้วยการผสานวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพแนวชาติพันธุ์วรรณนา จากการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม และการวิจัยเชิงปริมาณด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบ (Exploratory Factor Analysis) การตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ รวมทั้งใช้เทคนิคการตรวจสอบเนื้อหาโดยกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ
ผลการศึกษา พบว่า
1. ข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้าน เพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง กลุ่มชาติพันธุ์ไทลาวในประเทศไทย และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีลักษณะที่คล้ายกัน คือ มีความเชื่อว่าข้อห้ามเป็นสิ่งสำคัญที่มีผลต่อการรักษา ประกอบด้วย 1) ข้อห้ามเกี่ยวกับอาหาร 4 ประเภท ตามหลักพุทธศาสนา 2) ข้อห้ามอื่นๆ เช่น งดทำงานหนัก งดมีเพศสัมพันธ์ งดสูบบุหรี่ ห้ามฉีดยา ห้ามให้น้ำเกลือ (สารน้ำทางหลอดเลือดดำ) และห้ามรับประทานยาอื่นๆ
2. ผลการตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ ไม่พบพยาธิ (Parasite) และเชื้อแบคทีเรียในตัวอย่างมดดำและยอดผักติ้ว ข้อมูลจากการทบทวนเอกสารและการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ พบว่า มดมีกรดน้ำส้ม สารอัลคาลอยด์ และโปรตีน ที่ทำให้เกิดการระคายเคือง ตุ่มพอง และอาการแพ้เมื่อถูกมดกัด เมื่อตุ่มแตกแบคทีเรียอาจเข้าไปและเกิดการอักเสบ การบริโภคผักที่มีสารเคมีจากมดเมื่อคลุกเคล้ากับน้ำลายและน้ำย่อยจะทำให้เกิดพิษและเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งหรือไม่ ควรตรวจวิเคราะห์เพิ่มเติมเพื่อพิสูจน์ฐานคติความเชื่อของหมอพื้นบ้านเรื่อง มดดำมีเชื้อทำให้เป็นมะเร็ง
3. ผลการคัดเลือกอาหารข้อห้ามสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง พบว่า มี 5 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ 2) กลุ่มที่ห้ามตามวิธีการปรุง (หมักดอง ปิ้ง ย่าง รมควัน) อาหารมัน รสจัด (เผ็ด หวาน เค็ม) และใส่ผงชูรส 3) กลุ่มพืชผักที่มีสารพิษสารเคมี และผักบางชนิดที่เชื่อว่าอาจทำให้ยาสมุนไพรเสื่อมฤทธิ์ เช่น ผักปลัง หัวไชเท้า ฟัก 4) กลุ่มข้าวและผลิตภัณฑ์จากข้าวที่มีฤทธิ์ร้อน เช่น ข้าวดำ (ข้าวก่ำ) ขนมจีน 5) กลุ่มเครื่องบริโภคอื่นๆ เช่น เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอร์ น้ำอัดลม น้ำแข็ง เครื่องดื่มชูกำลัง และอาหารเสริม
4. การรักษาศีล ส่งผลให้ผู้ป่วยมะเร็งมีสุขภาวะที่ดีขึ้น ทั้งด้านร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านสังคมและด้านจิตวิญญาณ มีคุณภาพชีวิตที่ดี และมีอายุที่ยืนยาวขึ้น
5. องค์ประกอบข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้านเพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง มี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หมอพื้นบ้านใช้สัมโพชฌงค์ 7 และ 7 พุทธวิธี เป็นการส่งเสริมให้ผู้ป่วยมะเร็งใช้ศรัทธาดูแลสุขภาพด้วยตนเอง (ค่าไอเกน 14.683) 2) นอกจากรักษาศีล 5 บริสุทธิ์แล้ว การทำทานอย่างสม่ำเสมอและภาวนาพิจารณาเพื่อรอบรู้อาหารทั้ง 4 ประเภท ตามวิถีพุทธ และอาหาเรปฏิกูล จะช่วยป้องกันโรคมะเร็ง (ค่าไอเกน 2.856) 3) การงดเว้นเนื้อสัตว์ 10 ชนิดแนวพุทธคือการป้องกันโรคมะเร็ง และการงดเว้นเนื้อสัตว์ทุกชนิดคือการรักษาตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง (ค่าไอเกน 2.451) 4) ลัทธิฮีตคอง คือ สุขภาวะในชุมชนอันเอื้อต่อการฟื้นฟูจิตใจผู้ป่วยมะเร็ง ส่งเสริมวัฒนธรรมพืชเภสัชผัก สวนครัว และวิถีชีวิตเรียบง่ายพอเพียง ห่างไกลสารพิษ (ค่าไอเกน 1.619) 5) การฝึกสติทั้งหมอพื้นบ้านและผู้ป่วยมะเร็ง เป็นการเริ่มต้นบำบัดรักษาแบบพึ่งตนเอง ภายใต้มิติการใช้เวลา (กาลสมุฏฐาน) แบบแผนวิถีชีวิตประจำวันของสงฆ์ (ค่าไอเกน 1.468) โดยมีรหัสภูมิปัญญาการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง 9 รหัส คือ 1) ข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้าน 2) โพชฌงค์ 7 3) 7พุทธวิถี 4) อาหาร 4 ประเภท 5) ศีลสิกขา (หรือศีล 5 บริสุทธิ์) 6) มด แมลง อาหารข้อห้ามรวมเนื้อสัตว์ 7) วัฒนธรรมพืชเภสัชผักสวนครัว 8) ลัทธิฮีตคองเพื่อการฟื้นฟูสุขภาพ 9) แบบแผนวิถีชีวิตประจำวันของสงฆ์
6. การนำผลวิเคราะห์องค์ประกอบและรหัสภูมิปัญญาการดูแลตนเอง เพื่อจัดทำคู่มือปฏิบัติตัวสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง เมื่อนำฉบับร่างไปเสนอให้ผู้ทรงคุณวุฒิ และกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งในจังหวัดยโสธรและอุบลราชธานีได้พิจารณาเนื้อหา แล้วนำข้อเสนอแนะมาปรับปรุงแก้ไข ทำให้ได้สาระและรูปเล่มคู่มือที่มีความสมบูรณ์ เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ที่สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง และการป้องกันมะเร็งสำหรับประชาชนทั่วไป ทั้งในประเทศไทย และภูมิภาคอาเซียนได้
The objective of this research is to 1) study the behavior taboo according to TAI-LAO ethnic groups folk medicine for cancer patients in Thailand and Laos 2) analyze black ants in scientific labs and select the right food to recommend for cancer patients 3) perform case study for cancer patients who observe the five basic Buddhist moral precepts 4) analyze the components of the taboo behavior according to folk medicine for cancer patients and develop a handbook for cancer patients.
The research was implemented as a combination between ethnographic qualitative methodology via in-depth interviews, and participant and non-participant observation, and quantitative methodology through exploratory factor analysis, laboratory analysis including content assessments by experts.
The results are as follow :
1. Taboo behaviors according to Tai-Lao ethnic groups folk medicine regarding self-care for cancer patients in Thailand and the Lao Peoples Democratic Republic are similar in that the patients must avoid 4 types of food according to Buddhist belief as well as other rules such as abstaining from sex and hard labor.
2. Laboratory tests did not find evidence of parasites or parasites or bacteria in the black ant sample or maitiew young leaves. However, data from literature review and interviews with experts indicated that ants contain acid, alkaloid and protein which can cause irritation and rash or skin allergies when they bite. Once the skin is compromised, bacteria might cause further infection. Therefore, leaves which are contaminated by chemicals from ants when mixed with saliva and gastric acid may become toxic. Further analysis may be needed to confirm the belief held by folk medicine practitioners that consuming black ants caused cancer.
3. Upon reviewing the diet recommendations for cancer patients, it was found that the following food types are to be avoided : 1) meat and by-product of meat 2) food preparation and ingredients: pickled, preserved, roasted, grilled, smoked using MSG and ingredients which are spicy, sweet, salty 3) vegetables grown conventionally (using chemicals) and those which can negate the effects of herbal medicines, e.g. Malabar, radish, winter melon, etc. 4) rice and rice products that are more acidic such as black rice and rice noodles 5) other food and beverage such as alcoholic beverage, carbonated beverage, ice, energy drink and supplements.
4. Observing the five basic precepts of Buddhism help the cancer patients improve physically, mentally, socially, and spiritually. These patients tend to have better quality of life and live longer.
5. The key elements of taboo behaviors according to folk medicine for self-care of cancer patients are : 1) folks medicine practitioners use the seven factors of enlightenment and seven Buddhist way of life to promote faith in healing oneself 2) besides the five Buddhist precepts, the patient should practice compassion and generosity while being mindful of the four types of food to avoid 3) cancer prevention is possible by avoiding 10 types of meat as prescribed by the Buddhist doctrine while cancer patients are encouraged to avoid all types of meat 4) the traditional North-eastern social code of Heet 12 Kong 14, helps with moral support, promotes the culture of growing native vegetables (herbal medicine gardening) and simple low-stress life far away from toxicity 5) mindfulness training for both folk medicine practitioners and cancer patients is the beginning of self-care based on the daily routine of Buddhist monks and kalasamuthtan-a Thai traditional medicine concept involving choose the right treatment at the different times of the day.
The following are the nine Wisdom Code for self-care of cancer patients 1) Adhering the behavior taboo according to folk medicine 2) Using the seven factors of enlightenment : Mindfulness, Investigation, Diligence, Joy, Tranquility, Concentration, Equanimity 3) Following the seven elements of Buddhists life 4) Four types of food in Buddhist belief to avoid 5) Observing the five precepts of Buddhism 6) Avoiding ants, insects and meat 7) Respecting the social code of Heet 12 Kong 14 8) Cultivating the culture of growing native vegetables (herbal medicine gardening) 9) Following the daily routine of a monk.
6. After analyzing the factors and knowledge code for self-care, the results were used to develop a handbook for cancer patients. The draft was presented to local seniors and cancer experts in the Yasothorn province and Ubolrachathani province for further review. Their feedback was used to complete the finished version of the handbook which encompasses empirical evidence that can be used for self-care of cancer patients and cancer prevention for healthy individuals in Thailand as well as other Southeast Asian countries.
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ
Address:
สุรินทร์
Email:
arit@srru.ac.th
Name: สิงหา จันทริวงษ์
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษา
Name: อัจฉรา ภาณุรัตน์
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษา
Name: อุษา กลมพันธ์
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษา
Created:
2560
Modified:
2019-11-22
Issued:
2562-11-22
วิทยานิพนธ์/Thesis
application/pdf
CallNumber:
610.73 อ15ข
tha
DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต
Level: ปริญญาเอก
Descipline: ยุทธศาสตร์การพัฒนาภูมิภาค (สาธารณสุขชุมชน)
Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
RightsAccess:
ใช้เวลา
0.057587 วินาที
อนงค์ลักษณ์ ฤทธิ์วุฒิ
| Title | Contributor | Type |
|---|---|---|
| ข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้านเพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง กลุ่มชาติพันธุ์ไทลาว ในประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ อนงค์ลักษณ์ ฤทธิ์วุฒิ | สิงหา จันทริวงษ์ อัจฉรา ภาณุรัตน์ อุษา กลมพันธ์ | วิทยานิพนธ์/Thesis |
สิงหา จันทริวงษ์
| Title | Creator | Type and Date Create |
|---|---|---|
| ความรุนแรงในครอบครัวของเยาวชน จังหวัดสุรินทร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ สารภี วรรณตรง;สิงหา จันทริวงษ์ | นันทิยา ฉุนแสนดี | วิทยานิพนธ์/Thesis |
| ข้อห้ามเชิงพฤติกรรมของการแพทย์พื้นบ้านเพื่อการดูแลตนเองของผู้ป่วยมะเร็ง กลุ่มชาติพันธุ์ไทลาว ในประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ สิงหา จันทริวงษ์;อัจฉรา ภาณุรัตน์;อุษา กลมพันธ์ | อนงค์ลักษณ์ ฤทธิ์วุฒิ | วิทยานิพนธ์/Thesis |
อัจฉรา ภาณุรัตน์
อุษา กลมพันธ์