โพน : เครื่องดนตรีพิธีกรรมและการแข่งขันในจังหวัดพัทลุง

The Phon : ceremonial instrument used for competition in Phattalung province

Name: คมสันต์ วงค์วรรณ์

ThaSH: โพน

ThaSH: เครื่องดนตรี -- ไทย (ภาคใต้) -- การแข่งขัน

ThaSH: เครื่องดนตรี -- ไทย -- พัทลุง

ThaSH: พิธีทางศาสนาและพิธีกรรม -- ไทย -- พัทลุง

Abstract: การศึกษาวิจัยหัวข้อ “โพน : เครื่องดนตรีพิธีกรรมและการแข่งขันในจังหวัดพัทลุง” ใช้ วิธีดําเนินการศึกษาแบบวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาและบทบาทหน้าที่ของโพนในพื้นที่ศึกษาความเชื่อ พิธีกรรม ลักษณะทางกายภาพ คุณภาพเสียง โพนในด้านเสียงผลกระทบ ต่อจิตใจและรูปแบบการแข่งขันโพน การศึกษาข้อมูลจากเอกสารข้อมูลภาคสนาม สัมภาษณะแบบไม่เป็น ทางการระดับลึกและสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วม ผลการวิจัยมีดังนี้ ประวัติความเป็นมาของโพน มีการใช้โพนมาตั้งแต่สมัยอดีตไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่ามาจาก ที่ใด แต่พบว่ามีการสืบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน โพนเป็นเครื่องดนตรีประเภทตีที่จัดอยู่ในประเภท อวนัทธะ ตามวัฒนธรรมดนตรีของอินเดีย โพนมีบทบาทหน้าที่เพื่อตีบอกเวลาพระฉันภัตตาหาร (ปกติ เวลา ๐๗.๐๐น. และ ๑๑.๐๐น.) ตีบอกเวลาในวันที่ไม่เห็นดวงอาทิตย์ติดต่อกันเป็นเวลานาน (ในอดีต) บอก สัญญาณนัดแนะประชุมหรือรวมกลุ่ม เตือนการเตรียมงานของกลุ่ม เช่น ลากพระ รับกฐิน บอกเหตุร้าย หรือขอความช่วยเหลือ ตีให้จังหวะความพร้อมของหมู่คณะเช่น ลากพระลากซุงและเพื่อการแข่งขัน ความเชื่อ พิธีกรรม มีความเชื่อที่สืบทอดมาตั้งแต่อดีตโดยเริ่ มจากการทําโพนจนถึงการ แข่งขัน ลักษณะทางกายภาพ คุณภาพเสียงขึ้นอยู่กับขนาดของโพน กรรมวิธีการผลิตและภูมิปัญญาของช่าง แต่ละคน ด้านผลกระทบต้องจิตใจนั้นประชาชนมีความผูกพันเมื่อได้ยินเสียงโพนก็มีความสุขที่จะได้ ทําบุญในงานลากพระ รูปแบบการแข่งขันแบ่งการแข่งขันออกเป็น ๔ รุ่น ตามขนาดของโพน วิธีการแข่งขันแบบ แพ้คัดออก แล้วจับคู่จนได้คู่ชิงชนะเลิศ สําหรับรูปแบบการตีโพนในการแข่งขันพบว่ากระสวนจังหวะ ประกอบด้วยโพนเสียงทุ้มตียืนและโพนเสียงแหลมตีขัดใช้อัตราจังหวะ ๔/๔ เป็นหลักอัตราความเร็วเฉลี่ย M.M. = ๑๓๓

Abstract: The objective of this qualitative study on “The Phon: Ceremonial Instrument used for Competition in Phattalung Province” was to investigate the history and roles of The Phon in the study area, beliefs, rituals related to it, its physical characteristics, sound quality, psychological effects, and competition styles. The data were collected from related documents, the fields, informal in-depth interviews, and participatory observations. The results of the study were as follows. Historically, Phon has been used from the past without certain evidence of its origin. However, it was found that it has been past down to the present descendents. The Phon is a percussion instrument in the category Avanaddh (membranous percussion instrument) according to the Indian musical culture. Regarding the role of the Phon, its sound tells the mealtimes for Buddhist monks (the regular time is 07.00 a.m. and 11.00 a.m.). In the past, Phone was used to tell the time when the sun could not be seen for a long time. Moreover, it was also used to tell the meeting time or gathering time; to remind the group to prepare ceremonies such as the Buddha floatpulling ceremony, a log-pulling ceremony, and to tell the competion time. Beliefs and rituals that had been past down began from the making of Phon to the competition of the Phon playing. The Phon’s physical characteristics and sound quality depend on the size, how it is made and the wisdom of each maker. Psychologically, the sound of The Phon affects peple’s feeling; they feel happy when hearing it and want to make merit during the Buddha float-pulling ceremony. The competition styles can be divided into four categories according to its size. In the competition, the defeated team of competitors of each pair has to be out of the competition. The winning team of each pair is then matched with another winning team, and the winning team of the last pair is the winner. Regarding the style of The Phon playing, it was found that the rhythm pattern consisted of the bass Phon that is played as the main sound interrupted by the sound of the high-pitched drum played mainly in 4/4 time with the average speed of M.M.= 133

มหาวิทยาลัยมหิดล. หอสมุดและคลังความรู้มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: ณรงค์ชัย ปิฎกรัชต์

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Name: สุกรี เจริญสุข

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Name: พูนพิศ อมาตยกุล

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2556

Modified: 2019-11-12

Issued: 2562-11-12

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ ค152พ 2556

tha

Spatial: พัทลุง

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: ดนตรี

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	5037946.pdf	127.68 MB	35	2024-11-19 14:58:08

ใช้เวลา

-0.744245 วินาที