การศึกษาพฤติกรรมการใช้งานและแนวทางการพัฒนาแอปพลิเคชันเพื่อการสื่อสารสำหรับผู้สูงอายุ

A study of usage behavior and guidelines for development of communication application for elderly users

Name: จันทร์จิราพร ทองประสิทธิ์

ThaSH: โปรแกรมประยุกต์

ThaSH: ผู้สูงอายุ -- การสื่อสาร

ThaSH: เทคโนโลยีกับผู้สูงอายุ -- การศึกษาการใช้

Abstract: งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัญหาการใช้งานแอปพลิเคชันเพื่อการสื่อสารของผู้สูงอายุ รวมถึงศึกษาปัจจัยด้านการออกแบบที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการใช้งานแอปพลิเคชันเพื่อการสื่อสารของผู้สูงอายุ งานวิจัยนี้ประกอบด้วย 2 ขั้นตอน คือ การศึกษาพฤติกรรมการใช้งานแอปพลิเคชันเพื่อการสื่อสารของผู้สูงอายุ และการพัฒนาแนวทางการออกแบบแอปพลิเคชันเพื่อการสื่อสารสำหรับผู้สูงอายุ ขั้นตอนแรกใช้วิธีการเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมจากผู้เข้าร่วมงานวิจัยจำนวน 16 คน กลุ่มตัวอย่างนี้ดำเนินกิจกรรมผ่านแอปพลิเคชันไลน์ จำนวน 12 กิจกรรม กลุ่มผู้วิจัยวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการสร้างภาพ ผลการวิเคราะห์พบว่า ผู้สูงอายุที่มีเพศและอายุต่างกัน มีความสามารถในการใช้แอปพลิเคชันไลน์ไม่ต่างกัน สำหรับผู้สูงอายุ ที่มีจำนวนปีและความถี่การใช้งานต่อสัปดาห์ต่างกัน ส่วนใหญ่สามารถดำเนินกิจกรรมได้ใกล้เคียงกัน ยกเว้นกิจกรรมเพิ่มเพื่อนจากเบอร์โทรศัพท์ กิจกรรมส่งรูปภาพหรือวิดีโอ กิจกรรมสร้างกลุ่มสนทนาและกิจกรรมดาวน์โหลดสติกเกอร์ ผู้ที่มีประสบการณ์มากสามารถทำกิจกรรมทั้งสี่กิจกรรมได้สำเร็จมากกว่ากลุ่มตัวอย่างที่มีประสบการณ์น้อย ส่วนผู้สูงอายุที่ใช้ระบบปฏิบัติการต่างกัน มีความสามารถในการใช้งานแตกต่างกัน ขั้นตอนที่สองสอบถามทัศนคติที่มีต่อข้อเสนอแนะในการออกแบบแอปพลิเคชันไลน์ จากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 3 กลุ่ม ได้แก่ ผู้สูงอายุ จำนวน 30 คน วัยทำงานที่มีประสบการณ์การใช้โปรแกรมบนเครื่องคอมพิวเตอร์และโมบายแอปพลิเคชัน จำนวน 30 คน และวัยทำงานที่มีเพียงประสบการณ์การใช้โมบายแอปพลิเคชัน จำนวน 30 คน จากผลการตอบแบบสอบถาม งานวิจัยนี้เสนอแนวทางการพัฒนาแอปพลิเคชันสำหรับการสื่อสารหลายแนวทาง เช่น การใช้สัญลักษณ์ของไอคอนที่สื่อความหมายชัดเจน การใช้สัญลักษณ์ของไอคอนที่แตกต่างกันสำหรับแต่ละเมนู การวางเมนูที่ผู้ใช้ส่วนใหญ่มีการใช้งานในตำแหน่งที่ผู้ใช้มองเห็น การแสดงเฉพาะเมนูที่เกี่ยวข้องและแสดงจำนวนเมนูไม่มากเกินไปในหนึ่งหน้าการใช้งาน เป็นต้น แนวทางเหล่านี้สามารถใช้ได้กับทั้งกลุ่มผู้สูงอายุและกลุ่มวัยทำงานที่มีเพียงประสบการณ์การใช้โมบายแอปพลิเคชัน แนวทางสำหรับผู้สูงอายุโดยเฉพาะ คือ การออกแบบตัวอักษรบนแป้นพิมพ์ให้มีขนาดใหญ่

Abstract: The objective of this research was to study elderly users’ usage behavior and problems when using communication applications and to examine design factors affecting the efficiency in using the communication applications of the elderly. This research consisted of two steps: to study the behavior of old people using communication applications and to develop design guidelines for communication applications suitable for the elderly users. The first step used in-depth interviews and non-participant observation to collect data from sixteen participants. This sample group used LINE application to perform twelve activities. The research team analyzed the data by a visualization technique. Results of the analysis found that the elderly users having different gender and age did not show differences in the usage behavior of LINE. For the old users who had different number of years and frequency of use per week, most of them showed similar ability to carry out the activities except adding a friend from a mobile number, sending photos or videos, creating a chat group, and downloading stickers. Those with higher experience could conduct these four activities more successfully than the sample group with low experience. The elderly users who used different operating systems showed differences in the usage behavior. The second step asked about attitudes towards recommendations for designing LINE application from three sample groups, which were thirty old people, thirty people of the working age who had an experience using computer programs and mobile applications, and thirty people of the working age who solely had experience using mobile applications. Based on results of the questionnaire, this research offered guidelines for developing communication applications, for example, using symbols of icons conveying unambiguous meaning, using different symbols of icons for each menu, placing menus used by most users in a position that users can see, showing only relevant menus and sufficient number of menus on a user window, and so on. These guidelines were applicable to both the elderly group and the working age group having only experience using mobile applications. A particular guideline for the elderly was designing large fonts on a keypad.

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ. สำนักหอสมุดกลาง

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@kmutnb.ac.th

Name: ทิพยา จินตโกวิท

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Email : thippaya.c@it.kmutnb.ac.th

Created: 2561

Modified: 2562-08-19

Issued: 2562-08-19

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เทคโนโลยีสารสนเทศ

Grantor: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

©copyrights มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	B16251660.pdf	3.69 MB	115	2025-04-05 14:31:55

ใช้เวลา

0.045927 วินาที