แนวทางการเสริมสร้างจริยธรรมสื่อมวลชนไทยเชิงพุทธบูรณาการ

The Way to enhance Ethics for Thai Media Using Buddhist Integration

Name: นงค์นาถ ห่านวิไล

keyword: พุทธบูรณาการ

; จริยธรรม

; สื่อมวลชน

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และสภาพปัญหาจริยธรรมสื่อมวลชนไทย (๒) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่เหมาะสมกับการเสริมสร้างจริยธรรมสื่อมวลชนไทย (๓) เพื่อเสนอแนวทางการเสริมสร้างจริยธรรมสื่อมวลชนไทยเชิงพุทธบูรณาการ โดยมีระเบียบวิธีวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ศึกษาจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant) ๔ กลุ่ม ได้แก่ นักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน ผู้ทรงคุณวุฒิและนักวิชาการด้านพระพุทธศาสนา สื่อมวลชน และผู้บริโภคสื่อ รวมทั้งสิ้น ๓๐ รูป/คน โดยยืนยันข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่มเฉพาะ (Focus Group) และนำเสนอในรูปแบบการพรรณนาโวหาร ผลการวิจัยพบสภาพปัญหาจริยธรรมของสื่อมวลชนไทยประกอบด้วย (๑) ปัญหาจริยธรรมของทุนธุรกิจสื่อมวลชน (๒) ปัญหาจริยธรรมด้านการนำเสนอเนื้อหาข่าว (๓) ปัญหาการขาดจิตสำนึกและความรู้ความเข้าใจในจริยธรรมวิชาชีพสื่อมวลชน (๔) ปัญหาด้านการกำกับดูแลจริยธรรมวิชาชีพสื่อมวลชน สำหรับหลักพุทธธรรมที่เหมาะสมกับการเสริมสร้างจริยธรรมสื่อมวลชนไทยได้แก่ หิริโอตตัปปะ อคติ ๔ เบญจศีล เบญจธรรม สัมมาอาชีวะ และหลักประโยชน์ ๓ ส่วนแนวทางการเสริมสร้างจริยธรรมสื่อมวลชนไทยเชิงพุทธบูรณาการ ในส่วนของทุนธุรกิจสื่อมวลชนควรยึดหลักสัมมาอาชีวะในกระบวนการทำงาน ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ไม่ประพฤติมิจฉาชีพ จริยธรรมในด้านการนำเสนอเนื้อหาข่าว สื่อมวลชนควรควบคุมตนเองให้มีมโนธรรม หลีกเลี่ยงอคติ ด้วยการฝึกจิตไม่ให้เอนเอียงเลือกข้าง และรักษาระยะห่างกับแหล่งข่าวเพื่อลดอคติ รักชอบ ชัง หลง กลัว ฝึกความเมตตาต่อบุคคลอื่น และหมั่นทำจิตใจให้มั่นคงด้วยการใช้สติระวังในการคิด การพูด การนำเสนอข่าว ไม่เสนอข่าวเร้าอารมณ์ที่ไม่ก่อเกิดประโยชน์ต่อสาธารณะ ตระหนักในเกียรติศักดิ์ศรีแห่งวิชาชีพ และควรกำกับดูแลจริยธรรมวิชาชีพให้ฝังลึกในจิตใจตามหลัก “พุทธจริยธรรมสื่อมวลชน” (Buddhist Ethics of Mass Media) ด้วยการมุ่งฝึกฝนปรับจิตใจให้มีสำนึกแห่งความรู้สึกผิดชอบชั่วดี ละอายกลัวต่อความประพฤติผิดจริยธรรมทางกาย วาจา ใจ ที่จะส่งผลกระทบเสียหายต่อผู้อื่น ปรับเปลี่ยนมาเป็นการทำหน้าที่รายงานความจริง ตรงไปตรงมา ไม่ลำเอียง มีความเป็นธรรม คำนึงถึงประโยชน์สาธารณะ มีจิตวิญญาณความเป็นสื่อมวลชนที่มีจริยธรรมและคุณธรรม

Abstract: This dissertation entitled ‘The Way to Enhance Ethics for Thai Media Using Buddhist Integration’ has three objectives: 1) to study ideas, theories and Thai mass media’ ethical problems, 2) to study the Buddhist teachings being suitable to empower Thai mass media’s ethics, and 3) to propose the ways to empower Thai mass media’s ethics through Buddhist integration. This is a qualitative research done by studying documentaries, related research works. In this research, an in-depth interview of 30 people from four groups of key informant, mass media scholars, Buddhist scholars, media persons and consumers and then focus group was done to examine data. The descriptive analysis was also made respectively. In the research, it was found that four kinds of Thai mass media’s ethical problems were found as follows: 1) problems of mass media business’s ethics, 2) problems of mass media’s ethics on its contents, 3) problems of having no-good sense and proper understanding in mass media professional ethics, and 4) problems of mass media’ professional ethics on control. As far as the Buddhist teachings being suitable to empower Thai mass media ethics are concerned, they are of moral shame and moral dread, four non-biases, five precepts and five virtues, life likelihood and three kinds of benefit. With respect to the ways to empower Thai mass media through the Buddhist integration, it clearly showed that the mass media business should adhere the principle of life likelihood while working, there should be no harm, no misbehavior, in the mass media’s contents, they should control themselves through consciences by avoiding any bias and this can be actualized through mental training by not taking any side, they should not take a side with the sources of news. By virtue of this, bias, like, dislike, delusion and fear will be got rid of. While presenting the contents of news, they should express loving kindness to others; this can be made through mindfulness. Under this situation, they will not put the news towards public based on their emotion due to awareness of their dignity of profession. Furthermore, in empowering the professional ethics as such, the Buddhist ethics of mass media should be translated into their action so that they can gain the conscious mind of good and bad, feeling shame of bodily, verbal and mental misbehavior wherein other people would be somehow harmed. When they are properly trained through the Buddhist integration in this manner then they are controlled and directed to present the real fact of what happened without any bias; the public advantages are chiefly concerned. Consequently, they are named the real spirit mass media.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: อยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ประพันธ์ ศุภษร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาอดิเดช สติวโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2560

Modified: 2561-11-27

Issued: 2561-10-02

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต (พระพุทธศาสนา)

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	58MCU620102001.pdf	19.39 MB	96	2025-07-20 09:48:19

ใช้เวลา

0.037269 วินาที