ศึกษาปาริสุทธิศีลในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา

A Study of the Fourfold Moral Purity in Insight Meditation Practice

Name: พระครูพิศาลโชติวัฒน์ (วิฑูรย์ โชติปญฺโญ)

keyword: วิปัสสนาภาวนา

; ปาริสุทธิศีล

; พุทธศาสนา

Abstract: วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ เพื่อศึกษาปาริสุทธิศีลในคัมภีร์พุทธศาสนา-เถรวาท เพื่อศึกษาการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท เพื่อศึกษาปาริสุทธิศีลในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาทและเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวม สรุป วิเคราะห์ เรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา ตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ จากการศึกษาพบว่า ปาริสุทธิศีล 4 หมายถึงศีลเป็นเครื่องทำให้บริสุทธิ์หรือศีลเป็นเหตุให้บริสุทธิ์ ได้แก่ (1) ปาติโมกขสังวรศีล หมายถึงความเป็นผู้สำรวม สังวรในปาติโมกข์ ถึงพร้อมด้วยอาจารและโคจร มีปกติเห็นภัยในโทษแม้มีประมาณเล็กน้อย สมาทานศึกษาในสิกขาบททั้งหลาย (2) อินทรียสังวรศีล หมายถึงการสำรวมระวังอินทรีย์ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กายและใจ ไม่ให้อกุศลธรรมมีอภิชฌาและโทมนัสครอบงำได้ (3) อาชีวปาริสุทธิศีลหมายถึง ความบริสุทธิ์แห่งอาชีพ ไม่หลอกลวงเขาเลี้ยงชีวิต (4) ปัจจยสันนิสสิตศีล หมายถึงการรับและบริโภคปัจจัย 4 อย่างบริสุทธิ์ โดยการพิจารณาด้วยปัญญา วิปัสสนาภาวนาเป็นการปฏิบัติตามหลักสติปัฏฐาน 4 โดยมีฐานกายเป็นหลัก ด้วยการมีสติกำหนดรู้อารมณ์ที่ปรากฏในปัจจุบันตามฐานทั้ง 4 คือ (1) พิจารณาเห็นกายในกาย (2) พิจารณาเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลาย (3) พิจารณาเห็นจิตในจิต (4) พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลาย ซึ่งมีองค์ธรรมคือ มีความเพียร มีสติ มีสัมปชัญญะ เกิดขึ้นพร้อมในทุกขณะที่กำหนดอยู่ จึงเป็นการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาที่ถูกต้อง ปาริสุทธิศีล 4 ที่มีความสมบูรณ์พร้อมทำให้สติมีความตั้งมั่น ในขณะปฏิบัติเมื่อใช้สติกำหนด ย่อมรู้ชัดอยู่ในการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ที่เป็นไปในทางกาย ย่อมรู้ชัดซึ่งทุกขเวทนาที่บีบคั้น ย่อมรู้ชัดความนึกคิดที่เกิดมีขึ้นในจิต ย่อมตามรู้ธรรมมีการเห็นรูปทางตา เป็นต้น ด้วยวิปัสสนาญาณที่รู้แจ้งตามเป็นจริงในสิ่งที่กำหนดรู้อยู่นั้น ซึ่งไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน เมื่อมีเหตุจึงเกิดขึ้น เมื่อหมดเหตุจึงดับไป วิปัสสนาญาณที่แก่กล้าตามลำดับ ทำให้ถอนวิปลาสและละอวิชชาได้ในที่สุด

Abstract: This thesis has three objectives; to study Pārisuddhisīla in the Theravāda Buddhist scripture, to study the insight meditation practice in Theravāda Buddhist Scriptures, to study Pārisuddhisīla in the insight meditation practice. Clarified data are taken from the Theravāda Buddhist Scriptures and other related documents, then composed, summarized, analyzed, explained in details, corrected and verified by Buddhist scholars. From the study it found that; The Four Pārisuddhisīlas means morality consisting in purity or morality causes purification. They are (1) Pātimokkhasaṃvarasīla is the moral discipline as regards the Fundamental Precepts; restraint with regard the monastic disciplinary code. (2) Indriyasaṃvarasīla is the discipline as regard sense–restraint-eye, ear, nose, tongue, body and mind, without Akusaladhamma, Abhijjhā and Domanassa (3) Ᾱjīvapārisuddhisīla is the discipline as regards purity of livelihood. (4) Paccayasannissitasīla is the discipline as regards the necessities of life. Vipassanābhāvanā is the practice according to the Four Foundations of Mindfulness where by the body is a principal base. By knotting the emotion appears at present moment in the four bases namely (1) the contemplation of body (2) the contemplation of feeling (3) the contemplation of mind (4) the contemplation of mind - objects. The dhamma cores are an effort, mindfulness, sampajanna, rising together at every moment of knotting. That is the right Vipassanā Meditation Practice. The completion of the four Parisuddhisila helps to generate mindfulness. When knotting the mindfulness must be there, clearly aware of body movement, to clearly know the suffering derive from Vedanā, to clearly know of mind thinking, knowing of mind-objects such as eye contacts with form. To realize knotted things as they naturally are by Vipassanā Ñāṇa, seeing the impermanence, suffering, non-self. Because there is a cause, then rising happens. When the cause is away, then falling appears. Vipassanā Ñāṇa which grown up and strong simultaneously can finally eliminate Vipalāsa and Abhijjhā right away.

Mahachulalongkornrajavidyalaya University. Center Library

Address: AYUTTHAYA

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาชิต ฐานชิโต (โต้งกระโทก)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สุเทพ พรมเลิศ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2568-09-03

Issued: 2561-07-19

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาวิปัสสนาภาวนา

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU580208025.pdf	2.42 MB	14	2025-11-19 01:15:35

ใช้เวลา

0.034125 วินาที